Województwo łódzkie (1945–1975)
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba wojewody i sejmiku | |||||
| Powierzchnia |
17 098 km² | ||||
| Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
98 os./km² | ||||
| Podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie Polski
| |||||
Województwo łódzkie 1945–1975 – jednostka administracyjna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejąca w latach 1945–1975 ze stolicą w Łodzi, która stanowiła osobną jednostkę stopnia wojewódzkiego. Powstała poprzez reaktywację 22 sierpnia 1944 r. dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji[1] przedwojennego województwa łódzkiego. 18 sierpnia 1945 wydzielono z województwa łódzkiego miasto Łódź, które stało się miastem na prawach województwa. Pierwszym powojennym wojewodą został Jan Dąb-Kocioł[2].
Ludność
| Data | Liczba mieszkańców | ||
|---|---|---|---|
| ogółem | miejska (%) | wiejska (%) | |
| 14 II 1946 (spis sumaryczny)[3] | 1 772 420 | 364 326 (20,56%) | 1 408 094 (79,44%) |
| 3 XII 1950 (spis powszechny)[4] | 1 453 431 | 385 379 (26,52%) | 1 068 052 (73,48%) |
| 31 XII 1956[5] | 1586 tys. | 459 tys. (28,9%) | 1127 tys. (71,1%) |
| 1959[6] | 1622 tys. | b.d. (31%[7]) | b.d. (69%[7]) |
| 6 XII 1960 (spis powszechny)[8] | 1 595 021 | 503 805 (31,59%) | 1 091 216 (68,41%) |
| 1962[9] | 1641,1 tys. | b.d. (32%) | b.d. (68%) |
| 31 XII 1963[10] | 1651 tys. | 545 tys. (33%) | 1106 tys. (33%) |
| 31 XII 1965[11] | 1665,2 tys. | b.d. | b.d. |
| 1967[12] | 1675,6 tys. | b.d. | b.d. |
| 31 XII 1968[13] | 1684 tys. | 585 tys. (34,7%) | 1099 tys. (65,3%) |
| 8 XII 1970 (spis powszechny)[14] | 1 669 735 | 595 475 (35,66%) | 1 074 260 (64,34%) |
| 31 XII 1971[15] | 1673,7 tys. | 604,7 tys. (36,1%) | 1069 tys. (63,9%) |
| 31 XII 1972[16] | 1677,6 tys. | 613,9 tys. (36,6%) | 1063,7 tys. (63,4%) |
| 31 XII 1973[17] | 1674 tys. | 612 tys. (36,5%) | 1062 tys. (63,5%) |
| 31 XII 1974[18] | 1682 tys. | 623 tys. (37%) | 1059 tys. (63%) |
Podział administracyjny
1946
| Powiat | Powierzchnia (km²)[19] |
Liczba ludności 14 II 1946[20] | |
|---|---|---|---|
| ogółem | na km² | ||
| brzeziński | 1095 | 119 570 | 109 |
| konecki | 1619 | 125 641 | 78 |
| kutnowski | 922 | 98 311 | 107 |
| łaski | 1390 | 144 798 | 104 |
| łęczycki | 1317 | 112 147 | 85 |
| łowicki | 1258 | 107 502 | 85 |
| łódzki | 755 | 90 277 | 120 |
| opoczyński | 1773 | 128 332 | 72 |
| piotrkowski | 2073 | 193 788 | 93 |
| radomszczański | 2149 | 174 771 | 81 |
| rawski | 1327 | 92 098 | 69 |
| sieradzki | 1618 | 140 022 | 87 |
| skierniewicki | 831 | 68 943 | 83 |
| wieluński | 2107 | 176 220 | 84 |
1973
Źródło[21]:
| Powiat | Powierzchnia (km²) |
Liczba ludności 31 XII 1972 |
Miasta | Gminy | Siedziba | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ogółem (tys.) | na km² | ogółem | w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami | ||||
| bełchatowski | 734 | 48,1 | 66 | 1 | 0 | 6 | Bełchatów |
| brzeziński | 1018 | 93,3 | 92 | 3 | 1 | 10 | Brzeziny |
| kutnowski | 975 | 111,2 | 114 | 3 | 1 | 11 | Kutno |
| łaski | 1156 | 91 | 79 | 2 | 0 | 10 | Łask |
| łęczycki | 982 | 96,2 | 98 | 2 | 0 | 9 | Łęczyca |
| łowicki | 1222 | 108,8 | 89 | 2 | 0 | 11 | Łowicz |
| łódzki | 954 | 115,8 | 121 | 3 | 0 | 9 | Łódź |
| Pabianice (miejski) | 25 | 64,4 | 2610 | 1 | nd. | nd. | Pabianice |
| pajęczański | 911 | 60,5 | 66 | 1 | 0 | 9 | Pajęczno |
| piotrkowski | 1303 | 97,3 | 75 | 1 | 0 | 12 | Piotrków Trybunalski |
| Piotrków Trybunalski (miejski) | 40 | 61,8 | 1551 | 1 | nd. | nd. | |
| poddębicki | 878 | 49,9 | 57 | 2 | 1 | 7 | Poddębice |
| radomszczański | 1561 | 136,2 | 87 | 1 | 0 | 14 | Radomsko |
| rawski | 1318 | 84,9 | 64 | 3 | 2 | 10 | Rawa Mazowiecka |
| sieradzki | 1402 | 110,3 | 79 | 4 | 3 | 11 | Sieradz |
| skierniewicki | 868 | 81,4 | 94 | 1 | 0 | 7 | Skierniewice |
| Tomaszów Mazowiecki (miejski) | 20 | 56,4 | 2813 | 1 | nd. | nd. | Tomaszów Mazowiecki |
| wieluński | 1207 | 100,8 | 84 | 2 | 1 | 13 | Wieluń |
| wieruszowski | 478 | 34 | 71 | 1 | 0 | 6 | Wieruszów |
| Zduńska Wola (miejski) | 15 | 30 | 2050 | 1 | nd. | nd. | Zduńska Wola |
| Zgierz (miejski) | 31 | 45 | 1480 | 1 | nd. | nd. | Zgierz |
Władze
Wojewodowie łódzcy (1945-1950)
- Jan Dąb-Kocioł (od 25 lutego 1945 do 6 lutego 1947)
- Piotr Szymanek (od 8 marca 1947 do 26 maja 1950)
Reforma administracyjna z 1950 roku zniosła m.in. stanowisko wojewody i przeniosła jego kompetencje na wojewódzkie rady narodowe[22]. Odpowiednikiem wojewody w tym okresie był przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej.
Przewodniczący Prezydiów WRN w Łodzi (1950-1973)
- Franciszek Grochalski (od 26 maja 1950 do 17 kwietnia 1952)
- Julian Horodecki (od 17 kwietnia 1952 do 30 września 1957)
- Piotr Szymanek (od 30 września 1957 do 29 października 1959)
- Franciszek Grochalski (od 29 października 1959 do 1 listopada 1967)
- Czesław Sadowski (od 28 grudnia 1967 do 5 października 1971)
- Roman Malinowski (od 5 października 1971 do 15 grudnia 1973)
Kolejna reforma administracyjna z 1973 roku przywróciła urząd wojewody[23].
Wojewodowie łódzcy (1973-1975)
- Roman Malinowski (od 15 grudnia 1973 do 31 maja 1975)
Przypisy
- ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8.
- ↑ Waingertner Przemysław: Wojewodowie łódzcy (cz. 3). Jan Dąb-Kocioł, [w:] „Kronika miasta Łodzi” 4(56)/2011. Łódź 2011 ISSN 1231-5354, s. 93.
- ↑ Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 6 (s. 22 dokumentu PDF).
- ↑ Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1954, 3 (s. 8 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny 1957, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957, 6 (s. 45 dokumentu PDF).
- ↑ A-Z Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 586.
- ↑ a b A-Z Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 824.
- ↑ Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1965, 6 i 7 (strony 5 i 6 dokumentu PDF).
- ↑ A-Z Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966, s. 824.
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1964, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 32.
- ↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. t. 9, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 5.
- ↑ Mała encyklopedia powszechna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969, s. 825.
- ↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. 13 (suplement), 1970, s. 361.
- ↑ Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972, 3, 5 i 6 (strony 59, 61 i 62 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny 1972, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1972, s. 74.
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1973, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 37.
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1974, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1975, s. 85.
- ↑ Encyklopedia powszechna PWN, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 577.
- ↑ Rocznik Statystyczny 1947, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 15 (s. 32 dokumentu PDF).
- ↑ Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 6 i 7 (s. 22 i 23 dokumentu PDF).
- ↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 733.
- ↑ Waingertner Przemysław: Wojewodowie łódzcy (cz. 3). Franciszek Grochalski, [w:] „Kronika Miasta Łodzi” 4(56)/2011. Łódź 2011 ISSN 1231-5354, s. 101.
- ↑ Waingertner Przemysław: Wojewodowie łódzcy (cz. 4). Roman Malinowski, [w:] „Kronika Miasta Łodzi” 4(60)/2012. Łódź 2012 ISSN 1231-5354, s. 62.
| Okręgi (1945–46) | |
|---|---|
| Województwa |
|
| Miasta na prawach województwa |
