Zającoszczur

Zającoszczur
Leporillus
O. Thomas, 1906[1]
Ilustracja
Zającoszczur większy (L. conditor)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Plemię

Hydromyini

Rodzaj

zającoszczur

Typ nomenklatoryczny

Hapalotis apicalis Gould, 1853

Gatunki

2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zającoszczur[2] (Leporillus) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie w Australii[3][4][5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 170–260 mm, długość ogona 145–180 mm, długość ucha 28–32 mm, długość tylnej stopy 40–48 mm; masa ciała 180–450 g[4][6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1906 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na łamach The Annals and Magazine of Natural History[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) zającoszczur mniejszy (L. apicalis).

Etymologia

Leporillus: łac. lepus, leporis ‘zając’[7]; przyrostek zdrabniający -illus[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące współczesne gatunki[a][10][6][3][2]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[2] Podgatunki[4][3][6] Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6][11] Podstawowe wymiary[4][6][12][b] Status
IUCN[13]
Leporillus apicalis (Gould, 1853) zającoszczur mniejszy gatunek monotypowy znany z Australii Zachodniej, Terytorium Północnego, Australii Południowej, Nowej Południowej Walii i północno-zachodniej Wiktorii DC: brak danych
DO: brak danych
MC: około 60 g 		 EX 
Leporillus conditor (Sturt, 1848) zającoszczur większy gatunek monotypowy rodzimy dla wysp Franklin (archipelag Nuyts, Australia Południowa); introdukowany do zachodniej Australii Zachodniej, Australii Południowej i Nowej Południowej Walii; zakres wysokości: 2800–3600 m n.p.m. DC: 17–26 cm
DO: 14,5–18 cm
MC: 180–450 g 		 NT 

Kategorie IUCN:  NT  – gatunek bliski zagrożenia,  EX  – gatunek wymarły.

Uwagi

  1. ↑ W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku[9].
  2. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. ↑ a b O. Thomas. On the generic arrangement of the Australian rats hitherto referred to Conilurus, with remarks on the structure and evolution of their molar cusps. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 17 (97), s. 83, 1906. (ang.). 
  2. ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 270. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 504. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  4. ↑ a b c d e Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 723. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  5. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Leporillus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-10].
  6. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 324. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  7. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 139.
  8. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 125.
  9. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).
  10. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).
  11. ↑ Appendix 1: Extinct species. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 703. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  12. ↑ Leporillus apicalis — Lesser Stick-nest Rat,Tjooyalpi, White-tailed Stick-nest Rat. Australian Government. Department of Climate Change, Energy, the Environment and Water. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).
  13. ↑ Taxonomy: Leporillus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-04]. (ang.).

Bibliografia