Zamek w Buczaczu

Zamek w Buczaczu
	; Ruiny zamku w Buczaczu
Państwo	Austro-Węgry
Miejscowość	Buczacz
Zniszczono	1676, XIX w.
Odbudowano	ok. 1684
Kolejni właściciele	Buczaccy herbu Abdank, Buczaccy herbu Pilawa, Golscy herbu Rola, Potoccy herbu Pilawa
	Położenie na mapie Buczacza Zamek w Buczaczu
	Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Buczaczu
	Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Zamek w Buczaczu
	49°03′35″N 25°23′29″E/49,059722 25,391389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Buczaczu (ukr. Бучацький замок) – dawna kresowa warownia I Rzeczypospolitej, obecnie położona na terytorium Ukrainy, w obwodzie tarnopolskim.

Historia

Pierwszy drewniany zamek obronny na trójkątnym cyplu skalistego wzgórza nad rzeką Strypą został wzniesiony w XII wieku^[1].

Następny obronny zamek wybudowany pod koniec XIV w. należał do rodów Buczackich herbu Abdank i herbu Pilawa (Buczackich-Tworowskich), Golskich i na początku XVII w. do Potockich herbu Pilawa. Budowlę wzniesiono z jasnego i czerwonego piaskowca na zaprawie wapiennej. Najstarsza część zamku od strony północnej jest pozostałością założenia średniowiecznego. Po przejściu zamku w ręce Potockich, żona Stefana Potockiego, Maria Mohylanka rozbudowała i wzmocniła warownię o część południową z dwiema wielkimi półkolistymi bastejami^[1] od wschodu i zachodu, które flankowały załamująca się kurtynę południową. Mury tej części zachowały się do dzisiaj i mają 4 m grubości. Strzelnice umieszczone w bastejach do prowadzenia ognia krzyżowego zlokalizowano na kilku kondygnacjach. Na murach obronnych od wewnątrz widoczne są kamienne wsporniki, dźwigające dawniej drewniane ganki strzelnicze. Wewnątrz obwodu zamkowego od strony wschodniej, zbudowano budynek renesansowy (wzorem zamku Potockich w Potoku Złotym^[2]) z krużgankami. Mieściła się w nim także brama wjazdowa na wysokości pierwszego piętra z mostem zwodzonym i pochylnią. Dzięki tym modyfikacjom zamek odparł liczne najazdy kozackie, tatarskie, tureckie i moskiewskie. W czasie wojny z Turcją, w 1676 r. Turcy zdobyli zamek i zniszczyli paląc jego część mieszkalną^[1]. Wzmianki z 1684 r. mówią, że zamek został jednak odbudowany przez ówczesnego właściciela Buczacza Jana Potockiego, wojewodę bracławskiego. Jednak w owym okresie był on już opuszczony. W 1772 r. trafił do zaboru austriackiego, a w XIX w. zabudowania zamku zaczęto sukcesywnie rozbierać na materiał budowlany, przez co do dzisiaj przetrwały tylko części murów południowych i wschodniej bastei, a także fragmenty pałacu z ciosami piaskowcowymi na narożach i z otworami okien.

Zdaniem Jana Sas-Zubrzyckiego, były dwa zamki w Buczaczu^[3].

Ruiny zamku znajdują się na wzniesieniu 200 m na południowy zachód od kościoła Wniebowzięcia NMP. Do zamku dojść można ul. Zamkową lub od źródła Jana Sobieskiego.

Galeria

Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Zamek
Ruiny zamku
Schemat zamku

Zobacz też

Pałac Potockich w Buczaczu

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej. s. 35–46.
↑ Anna Sylwia Czyż, Bartłomiej Gutowski: Cmentarz miejski w Buczaczu. Warszawa: drukarnia «Franczak» (Bydgoszcz) 2009, seria C, zeszyt 3, 118 il., s. 16, seria: Zabytki kultury polskiej poza granicami kraju. ISBN 978-83-60976-45-6.
↑ Dwa rody podolskie. Miejsce Piastowe, 1932, s. 123.

Literatura

Aleksander Czołowski, Bohdan Janusz: Przeszłość i zabytki województwa Tarnopolskiego. Tarnopol, 1926, s. 67–70.
Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej. Warszawa: Iskry, 2006, s. 35–46. ISBN 83-244-0024-9.

Linki zewnętrzne

Zamek na mapie Google.
Archiwalne widoki zamku w bibliotece Polona

[Twierdze-1] Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej. s. 35–46.

[2] Anna Sylwia Czyż, Bartłomiej Gutowski: Cmentarz miejski w Buczaczu. Warszawa: drukarnia «Franczak» (Bydgoszcz) 2009, seria C, zeszyt 3, 118 il., s. 16, seria: Zabytki kultury polskiej poza granicami kraju. ISBN 978-83-60976-45-6.

[3] Dwa rody podolskie. Miejsce Piastowe, 1932, s. 123.

[1]

[2]

[3]