Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Le lenghe créole a son dzortut n'eredità dl'época colonial. Jë studi ëd lenghìstica a l'han fàit vëdde che le lenghe créole a son nassùe an costa manera sì:
ant un prim stadi, jë s-ciav o j'ovrié portà a travajé lontan da soa tèra, për capisse a l'han dovrà dle lenghe semplifià, basà an sla lenga dij padron. Coste lenghe a son ciamà pidgin e a l'han praticament gnun-e gramàtiche, ma a son sempie liste ëd paròle, un-a dré dl'àutra;
a la generassion d'apress, le masnà a ancamino a parlé coste lenghe, ma a j'anrichisso automaticament ëd le struture gramaticaj. Le lenghe che a ven-o a formesse an costa manera a son le lenghe créole.
El prossess ëd formassion ëd le lenghe créole a l'é motobin studià dai sostnidor ëd Noam Chomsky.
