Susa a l'é stàita fondà daj Roman an sle rive dla Dòira Rivaria, aj pé 'dna parèj giassal.
A goerna vàire testimonianse amperiaj: l'arch d'August, fabricà dl'8 aGC, reste ëd muraje e tor, tòch d'edifissi për j'aque e n'aren-a dlë II sécol.
Dl'Età ëd mes a-i resto: la catedral ëd San Giust, costruìa ant ël sécol ch'a fa XI con na strutura grech-bisantin-a e peui agrandìa ant ël Tërzent an forme gòtiche, ël cioché 'd Santa Marìa Magior, ij pòrti gòtich ëd contrà Palass Sità, ca De Bartolomeis da 'nté ch'as àossa la tor dl'orlògi.
L'eression an diòcesi a dàita d'la bola Quod nobis ëd Clement XIV dij 3 d'ost 1772.
Ël prim vësco, Giusep Marìa Ferraris dij cont ëd Genola, a l'ha fàit soa intrada an Susa ij 22 ëd novèmber 1778.
Dël 1854 Susa a l'é stàita gionzùa a Turin da la ferovìa.
