اسرائیلی
گنجان آبادی والے علاقے | |
---|---|
اسرائیل | لگ بھگ 8.3 ملین (بشمول مقبوضہ علاقے) |
امریکہ | 106,839- 500,000 |
روس | 100,000 (80,000 in Moscow) |
بھارت | 40-50,000 |
کینیڈا | 21,320 |
برطانیہ | 11,892 – 50,000 |
آسٹریلیا | 15,000 |
جرمنی | 10,000 |
زباناں | |
زیادہ تر جدید عبرانی، اور عربی، روسی، انگریزی، فرانسیسی، امہری، رومانیائی، ہسپانوی، جارجیائی، ترکی، یدیش، لاڈینو، یوکرینی، آرامی، آرمینیائی، فارسی بھی۔ | |
مذہب | |
اکثریت یہودیت، اور اقلیت اسلام، مسیحیت، دروز، سامری، بہائیت، بدھ مت |
اسرائیلی (عبرانی: ישראלים یشرائیلیم، عربی لإسرائيليين) ریاست اسرائیل دی شہریت رکھنے والےآں تے اس دے مستقل باشندے نوں کہندے نيں۔ اسرائیل اک کثیر نسلی ریاست اے۔ جتھے مختلف نسل دے لوک آباد نيں۔ اسرائیل وچ سب توں زیادہ یہود ی نسل دے لوک آباد نيں۔ اس دی آبادی دا کل 75 فیصد یہودی نسل 20 فیصد عربی نسل تے 5 فیصد دوسری اقليتی نسلی برادیاں نيں۔[۱] یہودی آبادی وچ ہزاراں لکھاں ایداں دے یہودی نيں جو اسرائیل وچ پیدا ہوئے تے اوہ اشکنازی یہود تے مزراحی یہود یہود نال تعلق رکھدے نيں۔ یہودی آبادی دے 50 فیصد توں زیادہ مزراحی نسل نال تعلق رکھنے والے نيں۔[۲]
19 ويں صدی دے اواخر تے 20 واں صدی دے اوائل وچ یورپ تے مشرق وسطی توں وسیع پیمانے اُتے یہودی قبیلے دی ہجرت تے اس دے بعد ماضی نیڑے وچ شمالی افریقا، مغربی ایشیا، شمالی امریکا، جنوبی امریکا ، سابقسوویت ریاستاں تے حبشہ توں بہت وڈی تعداد وچ یہودی لوکاں دی ہجرت نے بہت سارے ثقافتی عناصر نوں متعارف کروایا اے تے اسرائیلی سبھیاچار اُتے اک گہرا اثر ڈالیا اے۔ اسرائیلی انہاں لوکاں نوں کہیا جاندا اے جو اسرائیلی نسل نال تعلق رکھدے ہاں خواہ اوہ دنیا دے کسی وی کونے وچ رہندے ہون۔ ریاستہائے متحدہ امریکا، روس (ماسکو وچ اسرائیل دے باہر سب توں زیادہ یہودی آباد نيں۔ )، بھارت، کینیڈا، برطانیہ ، یورپ تے ہور علاقےآں وچ اسرائیلی آباد نيں۔اسرائلی آبادی دا تقریباً 0 فیصد حصہ بیرون وچ آباد اے۔[۳]
آبادی
سنہ 2013 تک اسرائیل دی آبادی 8 ملین سی۔ جس وچ حکومت دے اعداد و شمار دے مطابق 75.3 فیصد (یہودی)، 20.7 فیصد غیر یہود عرب قوم تے 4 فیصد ہور اقوام نيں۔[۴] اسرائیل دی سرکاری مردم شماری وچ مقبوضہ علاقےآں[۵] دے اسرائیلی باشندگان نوں وی شامل کيتا گیا اے۔ (اسرائیل اسنوں متنازع تسلیم کردا اے )۔ یہودا و سامرا علاقہ وچ اسرائیلی آبادکاری وچ 280,000 باشندے نيں[۵] تاں اوتھے 190,000 مشرقی یروشلم وچ [۵] تے 20,000 سطح مرتفع گولان وچ رہندے نيں۔[۶]
70.3 فیصد یہودی اسرائیل وچ پیدا ہوئے نيں، انہاں وچ زیادہ تر اس ملک وچ دوسری یا تیسری نسل اے۔ تے باقی یہودی مہاجرین نيں۔ انہاں مہاجرین وچ 20.5 فیصد یورپ و امریکا توں، 9.2 فیصد ایشیا، افریقا تے مشرق وسطی عظمی توں نيں۔[۴] تقریباً نصف توں زیادہ اسرائیلی یہودی یورپ دے یہودی نسل توں آئے مہاجرین دی اولاد نيں۔ تے تقریباً اِنّی ہی تعداد وسط ایشیا، ترکی، ایران تے عرب ملکاں دے مہاجرین دی اولاد و اخلاف دی اے۔ 200,000 توں ودھ حبشی تے ہندوستانی یہود دے اخلاف نيں۔[۷]
اسرائیل دی دو سرکاری زباناں عبرانی زبان تے عربی زبان نيں۔ عبرانی اوتھے دی بنیادی تے اہم بولی اے تے جمہور آبادی اسنوں بولدی اے۔ جدوں کہ عربی اقلیت دی بولی اے جسنوں عرب تے مزراحی یہودی بولدے نيں۔ انگریزی زبان اسکولاں وچ پڑھائی جاندی اے تے جمہور آبادی اپنی دوسری بولی دا درجہ دیندی اے تے بولدی اے۔ دوسری بولی جانے والی زباناں وچ روسی زبان، یدیش زبان، ہسپانوی زبان، امہری زبان، آرمینیائی زبان، رومانیائی زبان تے فرانسیسی زبان شامل نيں۔[۸]
گزشتہ دہائیاں وچ 650,000 توں 1,300,000 یہودیاں نے ہجرت دی اے۔[۹] ایہ اک رجحان اے جسنوں عبرانی وچ یریدہ (yerida) کہندے نيں۔ انہاں دی ہجرت دی وجوہات مختلف سن مگر عمومی طور اُتے سیاسی تے معاشی وجہاں توں ایہ ہجرتاں کيتیاں گئیاں۔بیرون اسرائیل لاس اینجلس اوہ جگہ جتھے سب توں زیادہ اسرائیلی بسے ہوئے نيں۔
نسلی تے مذہبی گروہ
اسرائیل دے اہم مذہبی فرقے تے نسلی گروہ مندرجہ ذیل نيں:
یہود
سی بی ایس نے سنہ 2010 وچ اسرائیلیاں دے مادر وطن دا مندرجہ ذیل ڈاٹا دتا اے۔
پیدائشی ملک | بیرون
ماں پیدا ہوئے |
اسرائیل
ماں پیدا ہوئے |
کل | % |
افریقا | 315,800 | 572,100 | 887,900 | 15.4% |
الجزائر/تونس | 43,200 | 91,700 | 134,900 | 2.3% |
ارجنٹائن | 35,500 | 26,100 | 61,600 | 1.1% |
ایشیا | 201,000 | 494,200 | 695,200 | 12.0% |
بلغاریہ/یونانہ | 16,400 | 32,600 | 49,000 | 0.9% |
جمہوریہ چیک/سلواکیہ/ہنگری | 20,000 | 45,000 | 64,900 | 1.1% |
مصر | 18,500 | 39,000 | 57,500 | 1.0% |
ایتھوپیا | 81,600 | 38,600 | 110,100 | 1.9% |
یورپ، ہور | 27,000 | 29,900 | 56,900 | 1.0% |
یورپ/امریکا/اوقیانوس | 1,094,100 | 829,700 | 1,923,800 | 33.4% |
فرانس | 41,100 | 26,900 | 68,000 | 1.2% |
جرمنی/آسٹریا | 24,500 | 50,600 | 75,200 | 1.3% |
بھارت/پاکستان | 17,600 | 29,000 | 46,600 | 0.8% |
ایران/افغانستان | 49,300 | 92,300 | 141,600 | 2.5% |
عراق | 62,600 | 173,300 | 235,800 | 4.1% |
اسرائیل | — | 2,246,300 | 2,246,300 | 39.0% |
لاطینی امریکا، ہور | 26,900 | 17,000 | 43,900 | 0.8% |
لیبیا | 15,800 | 53,500 | 69,400 | 1.2% |
مراکش | 153,600 | 339,600 | 493,200 | 8.6% |
شمالی امریکا/اوقیانوس | 90,500 | 63,900 | 154,400 | 2.7% |
ہور | 6,700 | 11,300 | 18,000 | 0.3% |
ہور | 13,100 | 9,700 | 22,800 | 0.4% |
پولینڈ | 51,300 | 151,000 | 202,300 | 3.5% |
رومانیا | 88,600 | 125,900 | 214,400 | 3.7% |
سویت یونین | 651,400 | 241,000 | 892,400 | 15.5% |
شام/لبنان | 10,700 | 25,000 | 35,700 | 0.6% |
کل | 1,610,900 | 4,124,400 | 5,753,300 | 100.0% |
ترکی | 25,700 | 52,500 | 78,100 | 1.4% |
مملکت متحدہ | 21,000 | 19,900 | 40,800 | 0.7% |
یمن | 28,400 | 111,100 | 139,500 | 2.4% |
عربی بولنے والی اقلیت
سنہ 1948 دے نکبہ دے دوران وچ بہت سارے فلسطینی اسرائیل دے حدود دے اندر ہی رہ گئے۔ ایہ اسرائیل وچ عربی بولنے والےآں دا سب توں وڈا گروہ اے تے اور تہذیبی طور اُتے اسرائیل دے عرب نژاد باشندے نيں۔ اسرائیل وچ عرب نژاد باشندےآں وچ سب توں وڈی تعداد اہل سنت مسلماناں دی اے تے 9 فیصد مسیحی نيں۔[۱۰]
2013 دے ڈاٹا دے مطابق اسرائیل وچ عرب نژاد باشندےآں دی تعداد 1,658,000 سی۔ یعنی کل آبادی دا 20.7 فیصد۔[۴] اس وچ 209,000 فیصد لوک (عرب اسرائیل آبادی دا 14 فیصد) مشرقی یروشلم وچ رہندے نيں۔ تے فلسطینی مردم شماری وچ انہاں نوں شامل کيتا جاندا اے۔ حالانکہ مشرقی یروشلم دی 98 فیصدفلسطینی دے پاس یا تاں اسرائیلی رہائش اے یا فیر اسرائیل دی شہریت اے۔.[۱۱]
نقبی بدو
اسرائیل دے عربی باشندےآں وچ بدو وی شامل نيں۔ اسرائیلی بدو ملک دے شمالی علاقے وچ رہندے نيں۔ زیادہ تر پنڈ یا قصبےآں وچ ۔ تے صحرائے نقب وچ جو رہندے نيں اوہ یا تاں نیم خانہ بدوش نيں یا غیر تسلیم شدہ بدوی پنڈ وچ رہندے نيں۔ سنہ 1999 وچ 110,000 بدو نقب وچ ، 50,000 گلیل وچ تے 10,000 اسرائیل دے وسطی علاقےآں وچ رہندے نيں۔[۱۲] سنہ 2013 تک نقبی بدو دی تعداد 200,000-210,000 دے درمیان وچ سی۔[۱۳][۱۴][۱۵]
دروز
اسرائیلی دروز وی اسرائیلی آبادی دا اک اہم حصہ نيں۔ سنہ 2006 دے آخر تک انہاں دی آبادی تقریباً 117,500 سی۔[۱۶] دروز دی مکمل آبادی انتداب فلسطین وچ ریاست اسرائیل دے قیام دے بعد اسرائیلی شہری بن گئے۔
مارونی
تقریباً 7,000 مارونی مسیحی اسرائیل وچ رہندے نيں۔ انہاں وچ زیادہ تر گلیل وچ ، فیر حیفا، ناصرہ تے یروشلم وچ رہندے نيں۔ انہاں وچ زیادہ اسرائیل دے حمایتی لبنانی نيں جو سابق فوجی نيں۔ اوہ تے انہاں دا خاندان جنوبی لبنان اُتے اسرائیلی قبضہ دے دوران وچ لبنان توں آگئے سن ۔ انہاں وچ علاقائی گلیلی شعبہ توں وی نيں جداں جیش۔
قبطی مسیحی
اسرائیل وچ قبطی مسیحی شہریاں دی تعداد تقریباً 1,000 اے۔
آرامی
ستمبر 2014 وچ حکومت اسرائیل نے سینکڑاں مسیحیاں نوں ”آرامی“ نسلی شناخت دی۔ ایہ شناخت سادی خلول ریشو دی قیادت وچ اسرائیل وچ آرامی مسیحی فاؤنڈیشن-آرام تے یونانی راسخ الاعتقاد کلیسیا دے فادر جبرائیل نضاف تے میجر ایہاب شلایان دی قیادت والی اسرائیلی مسیحی بھرتی فورم دی ست برس دی جد و جہد دے بعد ملی۔ آرامی نسلی شناخت ہن یونانی راسخ العتقاد کلیسیا، مشرقی کاتھولک کلیسیا، سریانی کاتھولک کلییا تے سریانی راسخ الاعتقاد کلیسیا سمیت اسرائیل وچ موجود تمام سریانی مشرقی مسیحی کلیسیا نوں اپنے احاطہ وچ لے لیگی۔[۱۷][۱۸][۱۹]
آرمینیائی
اسرائیل وچ تقریباً 4,000 آرمینیائی نژاد باشندے نيں۔ انہاں وچ زیادہ تر یروشلم وچ رہندے نيں۔ تے باقی آرمینیائی محلہ، تل ابیب، حیفا تے جافا وچ رہندے نيں۔ انہاں دے سارے مذہبی امور یروشلم دے آرمینیائی محب وطن تے یروشلم، حیفا تے جافا دے ہور کلیسیاواں دے مطابق ہُندے نيں۔ حالانکہ قدیم شہر (ہروشلم) دے آرمینیائی باشندےآں دے اسرائیلی شناختی کارڈ اے تے انہاں دے پاس اردن دا پاسپورٹ اے۔[۲۰]
آشوری
اسرائیل وچ تقریباً 1,000 آشوری قوم دے لوک رہندے نيں۔ انہاں وچ زیادہ تر یروشلم تے ناصرہ وچ رہندے نيں۔ آشوری آرامی زبان بولی بولدے نيں۔ آشوری وچ مشرقی مسیحیت دی اقلیت جو قدیم بین النہرین دے اخلاف وی شامل نيں۔ قدیم سریانی راسخ الاعتقاد کلیسا ‘‘ مانیسٹری آف سیینٹ مارک‘‘ یروشلم وچ واقع اے۔ اسرائیل وچ مشرقی آشوری کلیسا دے مننے واے وی رہندے نيں۔
ادیگی قوم
اسرائیل وچ چند ہزار دی تعداد وچ ادیگی قوم وی رہندی اے۔ انہاں وچ زیادہ تركفر كما(2000) تے ریحانیہ (1000) وچ آباد نيں۔ دیگی قوم دے دو پنڈ سطح مرتفع گولان وچ نيں۔ ادیگیاں نوں دروزیاں دی طرح اک مقام ملیا ہويا اے۔ مرد ادیگی اپنے رہنما دے حکم اُتے فوج وچ بھرتی ہونے دے پابند نيں جدوں کہ عورتاں اُتے ایسی کوئی پابندی نئيں اے۔
ہور شہری
سامری
سامری لیونت دا اک مذہبی نسلی گروہ اے ۔ نسلی طور اُتے اوہ اسرائیل دے انہاں باشندےآں دے اخلاف نيں جنہاں دا تعلق قدیم اسیری بابل توں لےکے موجودہ زمانے دی ابتدا تک دے قدیم سماریہ توں اے۔
2007 تک انہاں دی تعداد تقریباً 712 سی۔ انہاں وچ نصف حولون تے باقی نصف جبل جرزیم وچ رہندے نيں۔ حولون والےآں دے پاس اسرائیلی شہریت اے جدوں کہ جبل جرزیم والے قریہ لوزہ وچ رہندے نيں تے اسرائیلی فلسطینی دوہری شہریت اے۔
افریقی عبرانی اسرائیلی
افریقی عبرانی اسرائیلی یروشلم دا اک مذہبی گروہ اے جس دے ارکان دا مننا اے کہ اوہ اسرائیل دے دس گمشدہ قبیلے وچوں کسی دی اولاد نيں۔ انہاں وچ زیادہ تر (5000) افراد دیمونا وچ رہندے نيں تے اک چھوٹا گروہ عراد، اسرائیل، متسبی رمون تے طبریہ وچ وی آباد اے۔ انہاں وچ کچھ خود نوں یہودی مندے نيں۔ لیکن اسرائیلی انتظامیہ انہاں دی یہودیت توں منکر اے۔ انہاں دی مذہبی رسومات وی یہودیاں دے مرکزی دھارے توں میل نئيں کھاندی نيں۔[۲۱] ایہ گروہ، جنہاں وچ افریقی-امریکی وی شامل نيں، 1960 دی دہائی وچ شکاگو، الینوائے وچ رہندے سن، فیر لائیبیریا دی طرف منتقل ہوئے تے کچھ برساں دے بعد اسرائیل وچ آ بتاں۔
قفقازی
اسرائیل وچ کچھ مہاجرین سابق سوویت اتحاد جداں تاتاری، آرمینیائی تے جارجیائی دے غیر سلاوی نسلی برادری دے افراد وی نيں ۔
مشرقی یورپی
اسرائیل وچ سوویت ریاستاں دے غیر یہودی مہاجرین نيں، جنہاں وچ زیادہ تر زیرا اسرائیل ( یہودیاں دی اولاد]] جو روسی، یوکرینی، مولودیوی تے بیلاروسی نيں تے جنہاں نوں کسی یہودی دا پوتا ہونے اُتے یا کسی یہودی نال شادی کرنے دی بنا اُتے اسرائیل دی طرف ہجرت کرنے دی اجازت اے، اس دے علاوہ 1970 تے 1980 دی دہائیاں وچ سوویت وچ پڑھنے گئے عرب اسرائیلیاں نال شادی کر کے روسی تے یوکرینی عورتاں اسرائیل دی طرف ہجرت کر کے اوتھے دی ہوئے رہیاں۔ سلاوی نسل دے کل 300,000 باشندے اسرائیل وچ موجود نيں۔
فن لینڈی
حالانکہ اسرائیل وچ زیادہ تر فن لینڈی یا تاں فن لینڈ دے یہود نيں یا انہاں دی اولاد نيں۔ ریاست دی آزادی توں پہلے سنہ 1940 ء وچ مسیحیاں دا اک چھوٹا جہا طبقہ ہجرت کر کے آ بسا سی۔ اصلی فنلینڈی مہاجرین اسرائیلی مسافراں دے نال آگئے سن اس لئی انہاں دی تعداد بوہت گھٹ اے۔ فنلینڈی مسیحی اسرائیلیاں (عبرانی بولنے والے)نے 1971 وچ یاد ہاشمونا( 8 دی یادگار)کے ناں توں یروشلم وچ اک ‘‘موشاف‘‘ قائم کيتا سی۔
ویتنامی
ویتنامی نسل دے لوک 200 توں 400 دے درمیان وچ نيں۔ انہاں وچ زیادہ تر 1976 تے 1979 وچ اس وقت آئے جدوں اسرائیلی وزیر اعظم میغانیم نے انہاں نوں سیاسی پناہ دی۔ اسرائیل وچ رہنے والے ویتنامی نسل دے لوک اسرائیلی دفاعی فوج وچ اپنی خدمات انجام دیندے نيں۔ موجودہ وقت وچ اکثریت غوش دان وچ رہندی اے۔ ایہ اسرائیل دے وسط وچ اک علاقہ اے۔ تے کچھ لوک حیفا، یروشلم تے اوفاکیم وچ وی آباد نيں۔[۲۲][۲۳]
غیر ملکی ملازمین
اسرائیل وچ کچھ غیر ملکی ملازمین تے اسرائیل وچ پیدا ہوئے انہاں دی اولاداں وی آاد نيں۔ انہاں وچ فلپائن، نیپال، نیئجیریا، سینیگال، رومانیہ، چین، قبرص، ترکی، سیئی لینڈ]] تے لاطینی امریکا دے ملازماں نيں۔
غیر شہری
افریقی پناہ گزيں
اسرائیل وچ افریقی پناہ گزیناں دی تعداد تے انہاں دا مرتبہ تنازع دا شکار رہیا اے۔ توں اسيں ایہ تخمینہ لگایا گیا اے کہ گھٹ توں گھٹ 16000 پناہ گزین ارتریا، سوڈان، جنوبی سوڈان، ایتھوپیا تے آئیوری کوسٹ دے نيں جو اسرائیل وچ رہندے نيں تے کم کردے نيں۔ 2011 وچ وائی نیٹ وچ اک رپورٹ شائع ہوئی کہ صرف تل ابیب وچ 40000 دی تعداد رہندی اے جو شہر دی آبادی دا 10 فیصد اے۔ اک وڈی تعداد شہر دے جنوبی علاقے وچ رہندی اے۔ کچھ افریقی لوک اسرائیل دے جنوبی شہر جداں ایلات، عراد تے بئر السبع وچ وی آباد اے۔
غیر ملکی ملازمین
اسرائیل وچ وقتی ویزا اُتے رہ رہے ملازمین دی تعداد تقریباً 300,000 اے۔ اوہ کھیتی باڑی تے صنعت وچ ملازم نيں۔ انہاں وچ زیادہ تر چین، سیئی لینڈ، فلپائن، نائجیریا، رومانیہ تے لاطینی امریکا دے رہنے والے نيں ۔
ہور پناہ گزین
تقریباً 100 توں 200 پناہ گزین بوسنیا تے ہرزیگووینا، کوسووہ، کردستان تے شمالی کوریا دے نيں جو اسرائیل وچ رہندے نيں ۔ انہاں وچ زیادہ تر افراد نوں اسرائیل دی شہریت مل چکی اے۔
اسرائیلی بیرون اسرائیل
ایسا نئيں اے کہ ہجرت صرف اسرائیل دی طرف ہوئی اے، کچھ ایداں دے وی افراد نيں جنہاں نے اسرائیل توں نکل کے دوسرے ملکاں وچ پناہ لی اے۔ انہاں وچ زیادہ تر ریاستہائے متحدہ امریکا، کینیڈا تے مملکت متحدہ گئے نيں۔ اک تخمینہ اے کہ 330,000 اسرائیل وچ پیدا ہوئے اسرائیلی جنہاں وچ 230,000 یہود نيں، غیر ملکاں وچ رہ رہے نيں۔ تعداد زیادہ وی ہوئے سکدی اے۔[۲۴] تعداد وچ اختلاف انہاں لوکاں دی وجہ توں اے جنہاں نے اسرائیل دی جانب ہجرت دی مگر فیر اپنے وطناں پرت گئے۔ انہاں نوں شمار کرنا وی اک دشوار امر اے۔
کئی برساں تک اسرائلی مہاجرین دا مستند ڈاٹا غیر موجود سی۔[۲۵] اسرائیلی منتشر آبادی دے ماہر سماجیات جے۔ گولڈ نے انہاں شماریات نوں یکجا کيتا اے تے کہندے نيں کہ ”صہیونیت اک منصوبہ جس دے تحت یہودیاں دی گھر واپسی دی تحریک چلائی گئی- ایداں دے وچ جے لوک اپنے آبائی وطن یعنی اسرائیل نوں چھڈ کے دوسرے ملکاں وچ جا بستے نيں تاں اک نظریاتی تے ڈیموگرافک مسئلہ اے ۔“[۲۶] اسرائیل توں باہر دی طرف ہجرت دی اہم وجوہات وچ تحفظ، اقتصادی پابندیاں، اقتصادی خصوصیات، اسرائیلی حکومت کیتی طرف توں مایوسی تے اسرائیلیاں دی زندگی وچ مذہب دی ضرورت توں زیادہ دخل اندازی اے۔
حوالے
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ My Promised Land، by Ari Shavit، (London 2014)
- ↑ Eric, Gold; Moav, Omer (2006), Brain Drain From Israel (Brichat Mochot M'Yisrael) (in Hebrew), Jerusalem: Mercaz Shalem – The Shalem Center, The Social-Economic Institute, p. 26۔
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ [۱]، Monthly Bulletin of Statistics, CBS
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ "Palestinians shun Israeli settlement restriction plan". BBC. 25 نومبر 2009. https://web.archive.org/web/20181224210800/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8379868.stm. Retrieved on 23 دسمبر 2010.
- ↑ United Nations (1 اکتوبر 2007). Yearbook of the United Nations 2005. United Nations Publications, 524. ISBN 978-92-1-100967-5.
- ↑ http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton.html?num_tab=st02_23x&CYear=2005
- ↑ "Language." Frommer's۔ 8 مارچ 2016.
- ↑ Andrew I. Killgore."Facts on the Ground: A Jewish Exodus from Israel" Washington Report on Middle East Affairs, مارچ 2004, pp.18-20
- ↑ http://www.cbs.gov.il/statistical/arab_pop03e.pdf
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ The Bedouin in Israel: Demography Archived 26 October 2007 at the وے بیک مشین وزارت خارجہ (اسرائیل) 1 July 1999
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Table 2.2 Archived 28 January 2012 at the وے بیک مشین, Statistical Abstract of Israel 2007, No. 58.
- ↑ Israeli Christians Officially Recognized as Arameans, Not Arabs – Israel Today | Israel News
- ↑ Israel recognizes Aramean minority in Israel as separate nationality – Haaretz – Israel News | Haaretz.com
- ↑ http://www.israelhayom.com/site/newsletter_article.php?id=20169
- ↑ Joyce M. Davis. Jerusalem’s Armenian Quarter. Catholic Near East Welfare Association.
- ↑ Martina Könighofer (2008). The New Ship of Zion: Dynamic Diaspora Dimensions of the African Hebrew Israelites of Jerusalem. LIT Verlag Münster, 12. ISBN 978-3-8258-1055-9. “The African Hebrew Israelites do not practice Judaism according to mainstream Jewish tradition and have not been accepted as Jews by the Israeli authorities.”
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Landers, Ann (7 February 1997). "Readers Recall Heroic War Efforts". NYT. https://web.archive.org/web/20181224210754/https://www.chicagotribune.com/news/ct-xpm-1997-02-07-9702070085-story.html. Retrieved on ۲۵ جنوری ۲۰۱۴.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Henry Kamm. "Israeli emigration inspires anger and fear;" New York Times 4 January 1981
- ↑ Stephen J. Gold. The Israeli Diaspora; Routledge 2002, p.8
سانچہ:آبادیات اسرائیل سانچہ:Israelis abroad and their descendants