Kina yura rikch'aq ayllu

Kina yura rikch'aq ayllu
Galium verum
Mit'an kamay
Regnum: Plantae Divisio: Magnoliophyta Classis: Magnoliopsida Ordo: Gentianales Familia: Rubiaceae Juss.

Kina yura rikch'aq ayllu (familia Rubiaceae) nisqaqa huk yurakunap rikch'aq ayllunmi.

Tuktunkunaqa tawantin icha pichqantin raphimuyum, wach'illam. Wayta raphikunaqa ura rakinpi huñusqam. Huklla sisa raphi muyum. Iskay ruru raphim. Ruru raphintinqa ukhu tiyaqmi.

Tuktu minuywanqa kay hinam: ${\displaystyle \star K_{4-0}\;C_{(4)}\;A_{4}\;}$ icha ${\displaystyle \;[C_{(4)}\;A_{4}]\;G_{\overline {(2)}$

Rurunqa murusapa rakikuq rurum.

Kaymi huk kina hina yurakuna:

• q'apiruna (Calycophyllum spruceanum)
• kina, kina-kina (Cinchona officinalis)
• kaphiy yura, kaphiy thansa (Coffea arabica)
• añanku k'aspi, tubi abiyu (Duroia hirsuta)
• wituq (Genipa americana, Genipa oblongifolia)
• hawa (Genipa oblongifolia)
• yana muqu, nina kuru pahu p'anqa (Hamelia patens)
• bagri k'aspi (Pentagonia macrophylla)
• mintal (Pentagonia spathicalyx)
• ch'ulla chaki p'anqa (Psychotria alboviridula)
• chaqruna, samiruka (Psychotria viridis)
• kasha k'aspi (Randia armata)
• wankar tipa (Randia boliviana)
• puka ch'api (Rubia tinctorium)
• puka qiru (Sickingia tinctoria)
• mullupu waska (Uncaria tomentosa etc.)
• yawar k'aspi (Warszewiczia coccinea)

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Kina yura rikch'aq ayllu.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Kina yura rikch'aq ayllu