ڪرڪيٽ
ڪرڪيٽ هڪ بيٽ ۽ بال جي راندآهي جيڪو ٻن ٽيمن جي وڄ ۾ کيڏيو ويندو آهي.هر ٽيم ۾ يارنهن رانديگر هوندا آهن.[1]دنياجا 120 ملين انسان مختلف ملڪن ۾ ڪرڪيٽ کيڏندا آهن.هڪ ٽيم بيٽ سان رنگس ٺاهيندي آهي ء مخالف ٽيم انهن رنگسن کي ڪڌڻ جي ڪوشش ڪندي آهي.
پروفيشنل ڪرڪيٽ ۾ ٽي ٽوينٽي ، پنجن ڏينهن جو ٽيسٽ ميچ ء پنجاهه اوورن جو ون ڊي ميڄ هوندا آهن ڪرڪيٽ جا قانون ,آئي سي سي , ميلبرن ڪرڪيٽ ڪلب ٺاهيندي آهي.
تاريخي پس منظر
سورهين صديءَ ۾انگلينڊ ڪرڪيٽ کيڏڻ جي شروعات وڌي،18هين صديءِ جي آخر ۾ ڪرڪيٽ ملڪي کهيلن جو حصو بنيو.19 صديءَ جي وچ ۾ پهريون انٽرنيشنل ڪرڪيٽ ڪڏيو ويو.ڪرڪيٽ آسٽريليا ،ايشياءَ ء آفريڪا جي ملڪن ۾ مشهور آهي.
قانون ۽ کيڏڻ جو طريقو
آئي سي سي
ڪرڪيٽ جو مڪمل انتظام ء نظام آئي سي سي ٺاهيندي آهي.
فارميٽ
ڪرڪيٽ ميچن کي اننگز ۾ تقسيم ڪيو ويو آهي.اننگز جي دوران هڪ ٽيم بيٽنگ ڪندي آهي جڏهن ته ٻي ٽيم فيلڊنگ ڪندي آهي.
سڪي جي مدد سان ڪيپٽن فيصلو ڪندو آهي ته ٽيم بيٽنگ ڪندي يا فيلڊنگ.
ڪرڪيٽ جو گرائونڊ گول هوندو آهي ء وچ ۾ هڪ پچ هوندي آهي.
ٻه بيٽس مين پچ تي رنگسون ٺاهيندا آهن جڏهن ته مخالف ٽيم انهن کي رنگس ٺاهڻ کان روڪڻ جي ڪوشش ڪندي آهي ،اوور يا وڪٽون ختم ڀيڻ سان هڪ ٽيم جي اننگ ختم ڀي وينڊي آهي.
پچ،وڪيٽ ء ڪريس
پڇ
هڪ انٽرنيشنل ڪرڪيٽ ميچ جي پچ ٻاويءَ گزن تي مشتمل هونڊي آهي،ملڪي موسمون پچ تي اثر انداز هونديو آهن ڪجهه ملڪن ۾ اسپن بولر ڪامياب ڀينڊا آهن ته وري ڪڀهي اسپن بولر ناڪام به رهندآهن.
وڪيٽ
هر پچ تي آمهون سامهون ٽي ڪاٿيءَ جو وڪيٽون هونديو آهن انهن جي مٿان اسٽمپس هونديون آهن.
ڪريس
اڇا ليڪا جيڪي پچ تي هوندا آهن انهن کي ڪريس چيو ويندو آهي.
امپائر
هڪ ميچ ۾ ٻه امپائر هوندا آهن هڪ کي اسٽيڊ امپائر جڏهن ته ٻئي کي ليگ امپائر چيو ويندو آهي.امپائر جو ڪم بال صحيح ٿيو آهي يا نه ء اسڪور، آئوٽ وغيرهه جو خيال رکڻ پڻ هن جي ذمي هوندو آهي.
اننگس
اننگس جمع جو مجموعو آهي اننگس ۾ ٻئي ٽيمون پنهجي پنهجي واريءِ سان بيٽنگ ء بولنگ ڪنديون آهن.بولرن جو مقصد هوندو آهي ته گهٽ م گهٽ اسڪور ڏيو ۽ وڌ کان وڌ وڪيٽون حاصل ڪريون ۽ بيٽس مين ڪوشش ڪندا آهن ته گهڻِي کان گهڻو اسڪور اننگس ۾ ٺاهيو ته ٽيم کي ڪاميابي نصيب ٿيئي.
هڪ ٽيم
هڪ ٽيم ۾ يارنهن رانديگر هوندا آهن جنهن ۾ هڪ ڪيپٽن ۽ هڪ نائب ڪيپٽن هوندو آهي جيڪي ٽيم جا سپاه سالار هوندا آهن انهن يارنهن رانديگرن مان هڪ وڪيٽ ڪيپر لازمي هوندو آهي ء ٻين رانديگرن ۾ آل رائونڊر،اسپنر،فاسٽ بولر ء بيٽسمين هوندا آهن.
رنس
رنسن جون مختلف قسمون آهن
چوڪو
جڏهن بال گراوند جي حد کان ٽپ ڏئي ٻاهر ٿي تڏهن بيٽس مين کي چار رنس ملندا آهن
ڇڪو
بال جڏهن سڌيءَ طرح گراونڊ جي حد کان ٻاهر ڪري تڌهن ان کي ڇڪو چئبو آهي.
هڪ ٻه ٽي رنگس
جڏهن رانديگر ڊوڙي ڪريس جو هڪ چڪر وٺن تڏهن هڪ رنگس ملندو آهي هن ريٽ ٻن چڪرن سان ٻه رنگس ء ٽي چڪر مڪمل ڪرڻ سان ٽي رنگس ملندا آهن
نوبال
جڏهن بال قائدي جي خلاف ڪئي وڃي يا ڪريس کان پير ٻاهر نڪري وڃي.
وائيڊ
جڏهن بال بيٽسمين جي پهچ کان پري هجي.
ڪجهه خاص رنگس
انهن سان مراد اهي رنگس آهن جيڪي اوور ٺرو يا باءِ يا ليگ باءِ جي ڪري وجود ۾ اچن.
وڊيوز
-
هڪ رانديگر بيٽنگ ڪندي
-
هڪ رانديگر بالنگ ڪندي
-
هڪ رانديگر بال پڪڙيندي
-
هڪ رانديگر فيلڊنگ ڪندي
-
هڪ رانديگر ڊوڙ ڪندي
-
هڪ رانديگر وڪيٽ جي پويان
- ↑ سنڌي درسي ڪتاب ڪلاس اٺون ڇپائيندڙ سنڌ ٽيڪسٽ بُڪ بورڊ ڄامشورو