Bar (Crna Gora)

Koordinate: 42° 93′ S, 19° 10′ I

Bar Бар

Bar

Dusan Raicevic

Položaj

42.10° SGŠ 19.10° IGD

Površina

598 km²

Stanovništvo
- Ukupno
- Gustina

40,037
67.0 s/km²

Poštanski broj

85 000

Pozivni broj

+382 030

Registarska oznaka

BR

Zvanična web-stranica

www.bar.co.me

Bar (alb. Tivar ili Tivari [tivaˈɾi]; ital. Antivari [antiˈvaːri], ili Antibari), grad na primorju Crne Gore, 75 km od Podgorice. Grad ima 13.719 stanovnika a opština ima 83 naselja i 40.037 stanovnika. Podijeljena je u dvanaest mjesnih zajednica. Bar je poznat po multietničnosti. Njegovo bogatstvo čini 25 nacionalnosti koje naseljavaju ovaj prostor. Od osnivanja je predstavljao jedinstvenu sintezu Mediterana i Orijenta. Današnju barsku razglednicu čine i brojni ugostiteljski objekti, sportski tereni, marine, plaže i luka.

Luka Bar je najveća crnogorska luka. Bar je veza Crne Gore sa svijetom, jer je granična opština, koja je Jadranskim morem vezana sa Italijom.

Geografija

Barska opština se nalazi na jugu Crne Gore, između Jadranskog mora i Skadarskog jezera. Sam grad se nalazi na 42°6' geografske širine i 19°6' geografske dužine, na nadmorskoj visini od 4 metra. Bar ima preko 270 sunčanih dana što ga čini jednim od najsunčanijih gradova u Evropi.

Bar okružuju brojne planine. Najveća je Rumija, koja se nalazi na nadmorskoj visini od 1.595 m. Pored nje, tu je, sa jedne strane Sutorman čiji se vrh „Široka strana“ na nadmorkoj visini od 1.185 m. Sa druge strane nalazi se Lisinj sa najvišim vrhom „Loška“ na nadmorskoj visini od 1.353 m.

U okolini Bara nalazi se nekoliko manjih rijeka. Najbliže gradu su Rikavac (17 km) i Željeznica (19,5 km), koje se ulivaju u Jadransko more.

Tokom 2010. godine opštinu Bar je posetilo 142.000 turista što je čini jednom od glavnih turističkih destinacija u Crnoj Gori. Jedna od plaža u Baru je Crvena stijena.

Istorija

Stari dio grada, Stari Bar, pominje se u dokumentima koji potiču iz 9. vijeka. Dobro očuvani ostaci zidina i tvrđava kao i predivan pogled na cijeli grad i okolinu, obavezuju putnika da ga posjeti. Na samom ulasku u grad nalazi se drvo masline staro između 2.000 i 2.500 godina. Ovo je najstarija maslina na svijetu. Ova blagorodna starica još uvijek daje plodove. Pored Starog Bara, nalazi se Barski akvadukt jedini takav objekt u Crnoj Gori, i jedan od tri najveća u bivšoj Jugosllaviji.Ima 17 lukova.Tito je posetio Bar 4 puta: 1946, 1959, 1969, 1976.

Stari srednjovjekovni grad među najvećim arheološkim lokalitetima u zidinama u svijetu, smješten na gromadnom kamenom masivu, nepristupačnom sa istočne i južne strane, dok se prema zapadu i sjeverozapadu blago spušta. Nalazi se na jugoistočnom dijelu obale, udaljen 4 km od mora. Izdvaja se po svojoj jedinstvenoj poziciji i po bogatstvu spomeničkog blaga. Stari Bar svakog posjetioca ostavlja zadivljenog pred ljepotom njegovog prirodnog okruženja i svjedocima njegovog viševjekovnog postojanja.

Registrovanih spomenika kulture na području opštine ima 32. U prvoj kategoriji je Stari grad Bar, u drugoj ostaci trikonhosa na Topolici, Ratačka opatija, manastiri, crkve, dvordki objekti, treća obuhvata Stari bunar, čaršiju i podgrađe oko bedema Starog Bara.

Dvorac kralja Nikole podignut je 1885. godine na morskoj obali. Sagradio ga je kralj svojoj kćeri knjeginji Zorki i zetu knjazu Petru Karađorđeviću. Sastoji se od velikog i malog dvorca, kapele, stražarnica, zimske bašte i parka. Pred zdanjem je bio drveni gat, za pristajanje brodova. Tu je i veliki cvjećarnik posebne konstrukcije, dar od italijanskog kralja Emanuela, ugostiteljski objekat “Knjaževa bašta”. Dvorski kompleks pretvoren je u Zavičajni muzej Bara, koristi se za kulturne manifestacije.

U Baru i okolini postojale su 54 crkvene građevine. Neke su u ruševinama, ali znatan broj je sačuvan. Najstariji crkveni spomenik ogleda se u ostacima objekta iz Justinijanove epohe. To je barski trikonhos koji je najprije imao funkciju memorijalne kapele neke značajne ličnosti iz 5. vijeka, dok se kasnije, u 9 ili 10., ove građevine čiji zidovi dosežu visinu do jednog metra nalazila nekropola sa crkvom. Jedna od crkava je i crkva Sv. Nedjelje.

Demografija

Po posljednjem službenom popisu 2011. Bar ima 42.368 stanovnika. Region je poznat po multikonfesionalnoj strukturi stanovništa, uz visok stepen tolerancije u međuljudskim odnosima. Etnički sastav:

Crnogorci - 19.553 (46,5%)
Srbi - 10.656 (25,34%)
Muslimani po nacionalnosti - 3.236 (7,7%)
Albanci - 2.515 (5,98%)
Bošnjaci - 2.153 (5,12%)
Hrvati - 254 (0,59%)
Romi - 203 (0,42%)
ostali - 318 (0,75%)
nacionalno neopredjeljeni - 2.097 (4,99%)

Religija

pravoslavci 24,452 (58,15%)
muslimani 12,671 (30,14%)
katolici 3,043 (7,24%)
ateisti 415 (0,99%)
ostali 162 (0,39%)
neizjašnjeni 1,129 (2,69%)

Naseljena mjesta

Arbnež, Bar, Bartula, Besa, Bjeliši, Bobovište, Boljevići, Braćeni, Brca, Brijege, Bukovik, Burtaiši, Ckla, Čanj, Čeluga, Dabezići, Dedići, Dobra Voda, Donja Briska, Donji Brčeli, Donji Murići, Dračevica, Dupilo, Đenđinovići, Đuravci, Đurmani, Gluhi Do, Godinje, Gornja Briska, Gornji Brčeli, Gornji Murići, Grdovići, Gurza, Karanikići, Komarno, Koštanjica, Krnjice, Kruševica, Kunje, Livari, Limljani, Lise Potok, Lukići, Mala Gorana, Mali Mikulići, Mali Ostros, Marstijepovići, Martići, Mačuge, Miljevci, Mišići, Ovtočići, Orahovo, Papani, Pelinkovići, Pečurice, Pinčići, Podi, Polje, Popratnica, Seoca, Sozina, Sotonići, Stari Bar, Sustaš, Sutomore, Šušanj, Tejani, Tomba, Tomići, Trnovo, Tuđemili, Turčini, Utrg, Velembusi, Veliki Mikulići, Veliki Ostros, Velja Gorana, Velje Selo, Virpazar, Zagrađe, Zaljevo, Zankovići, Zgrade i Zupci.

Istaknute ličnosti

Milo Jovović, pjesnik
Miodrag Lekić, profesor, političar i jugoslovenski diplomata
Vladimir Rolović, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, ambasador, narodni heroj Jugoslavije i visoki oficir jugoslavenske tajne službe UDBA
Stana Tomašević, prva žena ambasador Jugoslavije
Radmila Vojvodić, pozorišna rediteljka i dramska spisateljica

Turizam

Obalom, zapadno od Bara, nalazi se Sutomore, smješteno uz predivnu pješčanu plažu pored koje su nanizani brojni hoteli, odmarališta i kuće. Dalje put vodi kroz pitoma primorska mjesta Buljaricu, Čanj i mnoga druga, uz obilje sunca i netaknutu prirodu. Ovaj dio obale završava se ljupkim gradićem Petrovcem koji sve više postaje turistički centar sa kvalitetnom ponudom i turističkom uslugom.