Francuska zapadnoindijska kompanija
| Francuska zapadnoindijska kompanija Compagnie des Indes occidentales | |
|---|---|
 | |
| Država | Kraljevina Francuska |
| carstvo | Francusko kolonijalno carstvo |
Francuska zapadnoindijska kompanija (francuski: Compagnie des Indes occidentales) je bila trgovačka kompanija Francuskog kolonijalnog carstva, koja je djelovala od 1664. do 1674.[1]
Historija
Kralj Louis XIV dao je kompaniji ekskluzivna prava da trguje i upravlja u svim francuskim kolonijama na 40 godina. Njen se teritorij protezao od Amerika preko Kariba do Zapadne Afrike. Pored prirodnih resursa kao što je krzno i šećer, kompanija je trgovala i robovima.[1]
U to vrijeme glavna ekonomska politika bio je merkantilizam, način da država zadovolji vlastite potrebe trgovinom sa svojim kolonijama, a one su mogle trgovati samo sa vlastitom metropolom, pa je taj sistem bio je pokretačka snaga kolonijalizma.
Za razliku od tog tokom 17. vijeka francuski kolonisti prodavali su najveći dio svojih resursa engleskim i nizozemskim trgovcima.
To je uvidio Jean-Baptiste Colbert ministar financija Louisa XIV i nagovorio ga de se u tu svrhu osnuje kompanija. Tako je 28. maja 1664. kraljevim ediktom stvorena Francuska zapadnoindijska kompanija u kojoj je kralj imao 60 % dionica.[1]
Kompanija je dobila golemi teritorij koji se protezao od Kanade, Newfoundlanda, Virginije, Floride, karipskih otoka, Južne Amerike između rijeka Amazone i Orinoka, sve do obala Zapadne Afrike od Cape Verdea do Rta Dobre Nade. Od Rta do Indije to pravo dobila je Francuska istočnoindijska kompanija.[1]
Pravo upravljanja teritorijem uključivalo je pravo davanja zemlje i postavljanja guvernera. Kompanija se trebala baviti i kolonizacijom, od organiziranja useljavanja doseljenika i svećenika za evangelizacije domorodaca.
U početku je pokušaj kompanije da organizira useljavanje francuskih doseljenika u Kanadu išao loše. Zbog tog je intendant kolonije Jean Talon pisao 1667. Colbertu da je "Umjesto četiri stotine dobrih ljudi, primio samo 127 slabih". Kompaniji je i nadalje kolonizacija išla slabo, jer je u Kanadu doseljavala prosječno samo 200 kolonista godišnje, a u pojedinim godinima ni to.[1]
Kompanija je završila kako je i počela kraljevim ediktom u januaru 1674., time je završio njen monopol na trgovinu.[1]