Treći kanal RTS

Treći kanal RTS-a
(3K, RTS 3)

država =  SFRJ,  SRJ,  SCG
Tip	državna televizija
Dostupnost	kanal ugašen
Osnivač	RTS
Vlasnik	Srbija
Početak emitovanja	1. jul 1989.

Treći kanal je bio treći program Televizije Beograd koja je sastavni deo Radio-televizije Srbije. Nastao je 1. jula 1989., a ugašen je 5. maja 2006.

Nastanku Trećeg kanala prethodio je niz događaja koji je za posledicu imao pokretanje televizije koja je ostavila neizbrisiv trag u skoro dve decenije svog postojanja.

Prvobitno je 26. januara 1989. sa početkom Festa emitovan devetodnevni televizijski program Festovizija. Program 24 sata imao je za cilj predstavljanje događanja na Festu koja su se odvijala u Sava centru. Intervjui, gosti, kritike, po tri igrana filma dnevno sa prethodnih festivala, premijerni televizijski filmovi. Urednik ovog programa je bio Nebojša Đukelić. Za vreme trajanja Ju video šoua od 5. do 11. februara 1989 emitovan je program u Domu omladine, urednik ovog programa je bio Radoslav Zelenović. Program 24 sata – se sastojao od izbora dobrih filmovа, satelitskog i video programа. U nedostatku sopstvenog materijala, program je bio pomognut od strane video-klubova koji su ustupili svoje materijale. Emitovan u vreme Ju video šoua bio je obogaćen izdanjima radio emisija Indeks 202 i Ritam srca koje su emitovane uživo. PGP RTB (danas PGP RTS) je ustupila Diznijeve filmove i kasete iz svoje produkcije.

Potpisivanjem ugovora 23. maja 1989. godine između Radne organizacije TV Beograd, s jedne strane, i Doma omladine i Gradske konferencije Saveza socijalističke omladine Beograda, sa druge strane postignut je dogovor o zajedničkoj realizaciji, emitovanju programa na trećem eksperimentalnom kanalu, u produkciji Doma omladine.

Ugovor su potpisali Nenad Ristić, direktor Televizije Beograd i Branko Gligorić, direktor Doma omladine. Ugovorom je, između ostalog, precizirano i vreme emitovanja programa od 22. maja do 19. juna 1989. godine u periodu od 12.00 do 24.00 sata. Ugovorom je takođe definisano da je osnivač televizije bila Gradska konferencija SSOa, a proizvođač programa Dom omladine. Tehničke usluge pružala je firma Artlajn (originalni naziv Artline) iz Subotice, a linkovske i prenosne veze je omogućila Televizija Beograd.^[1]

Kanal je dobio naziv OK kanal (Omladinski kanal), a planiran je kao deo celokupnog projekta proslave Dana mladosti. Glavni urednik kanala je bio Radoman Kanjevac.

Zamišljen je kao alternativan, nekonvencionalan i bio je kanal koji je uzburkao javnost svojim provokativnim sadržajima, pre svega kontakt-emisijama o politici i erotici. Novinar Milorad Vučelić u emisiji Strogo poverljivo vodio je razgovore sa gostima koji su o događajima iz pedesetih i šezdesetih godina imali drugačije stavove od zvaničnih, a Nebojša Glišić, uz prikazivanje inserata iz mekih i tvrdih porno-filmova dovodio je provokativne goste i spontano, drsko i često bezobrazno razgovarao sa gledaocima o erotici" ^[2]

18. juna 1989, dan pre isteka ugovora, rad "OK kanala" je privremeno ukinut. Budući da je TVB najavila otvaranje programa na svom Trećem kanalu zvanično 1. septembra, pod pritiskom javnosti, rad "OK kanala" je nastavljen posle nekoliko dana, ali sada isključivo u okviru Televizije Beograd i to iz prostorija Doma pionira u Takovskoj 8, odakle je kasnije preseljen u Sava centar. Branko Gligorić je izjavio u martu 1990. da je OK zabranjen „pre svega od strane TV Beograd”, jer je „njegovim pojavljivanjem pobrkan red u smislu političkog dirigovanja javnim mnenjem”.^[3]

Treći kanal u sastavu Radio-televizije Beograd (kasnije RTS), koji je u početku nosio naziv OK kanala, počinje da emituje program 1. jula 1989. godine.^[4]

Tokom devedesetih i početkom dvehiljaditih Treći kanal je prošao kroz više faza: koncept je vizuelno i programski menjan, u određenim razdobljima program je bio i najgledaniji ali i veoma slabo praćen. Programski 3K je obeležen komercijalnim filmovima i serijama (od sredine devedesetih i redovno osvežavanim latino sapunicama), emisijama za decu (S one strane duge), o filmu (Svet filma; različite hronike Festa i drugih filmskih festivala), iz sveta muzike, zabave (Podne, popodne) sporta i sportskih prenosa, umetnosti i mode (Ne samo moda, Ženske priče). Vesti su se na 3K emitovale sporadično - u vreme najvećih kriza, ali i one, kao i njima srodna Vremenska prognoza, su imale karakter Trećeg kanala - uz mlade prezentere, "drugačije" špice i uz minimalnu minutažu; najveći „saveznik“ 3K bio je MTV, koji je neprestano bio prisutan na malim ekranima - to je nešto po čemu Treći kanal, koji je tada bio poznat po pesmama iz osamdesetih godina, pamte, u to vreme, mnogi mladi gledaoci.

Emitovanjem Divlje Ruže i Kasandre Treći kanal je prvi popularizovao latinoameričke telenovele.

Emitovanjem emisije ZAM Treći kanal je imao veliki udeo u popularizaciji turbo-folk muzike ranih devedesetih godina 20. veka. Emitovanjem američke NFL lige u značajnoj meri je popularizovan američki fudbal u Srbiji ranih dvehiljaditih godina.

U oktobru 2003. godine Treći kanal i Radio 101 su istupili iz sistema RTS zbog najavljivane i planirane prodaje. Kako do prodaje nije došlo, 9. oktobra 2004. Treći kanal i Radio 101 su vraćeni u sastav RTS.^[5]

Kako, nakon donošena novog Zakona o radio difuziji RTS nije mogla da ima tri kanala, pored pokušaja da se Treći kanal proda i insitiranja glavnog i odgovornog urednika Igora Miklje na tome, na kraju je ipak morao da bude ugašen. Emitovanje programa prekinuto je 5. maja 2006.^[6] 17. septembra 2006. godine, Treći kanal je bio zamenjen televizijom Avala, koja je na konkursu Republičke radiodifuzne agencije za nacionalnu frekvenciju dobila dozvolu za emitovanje programa na toj frekvenciji.

• Referenca za istorijat: RHU Jelah: Treći kanal TVB (na osnovu teksta Redakcije za istorijografiju RTB)^{[mrtav link]}