Delja
| Delja | |
|---|---|
| |
| Një tufë e deleve | |
| Statusi i ruajtjes | |
E zbutur
| |
Klasifikimi shkencor 
| |
| Unrecognized taxon (fix): | Delja |
| Emri binomial | |
| Ovis aries Linnaeus, 1758
| |
Delja ose Delmja është kafshë shtëpiake e zbutur nga njeriu. Delja është lloj i dobishëm i kafshëve shtëpiake, sepse prej sajë merren prodhimet e çmueshme për ushqim të njeriut dhe veshmbathjen e tij. Mishi dhe qumështi janë produkte me rëndësi dhe me përmbajtje të lartë të lëndëve ushqyese për njeriun. Gjithashtu leshi, lëkura dhe gëzofi shfrytëzohen për veshmbathjen e njeriut. Leshi që prodhohet nga delet është prodhim kryesor i cili përdoret si lëndë e parë në industrinë e tekstilit.
Përmbledhje
Edhe në vendin tonë që në kohët e hershme delet janë mbajtur si kafshë shtëpiake. Në kohë të ndryshme delja ka luajtur një rol të rëndësishëm në jetën e fshatit. Nga delja merret qumështi me të cilin mund të bësh bulmete të tjera, gjithashtu merret dhe leshi. Edhe në ditët e sotme delja ka rëndësi në jetën e fshatit dhe ne blegtori. Blegtoria është një nga faktorët ekonomik në zhvillimin e ekonomisë shqipëtare. Në fshat njerëz të shumtë delet i kanë si burimin e tyre ekonomik. Delet rrinë zakonisht në zona fushore dhe kodrinore por mund të rrinë edhe në zona malore. Shumica e kultivuseve të deleve janë fshatrat e zonës jugore si : Vlora, Berati, Gjirokastra, Tepelena, Korça etj. Po ashtu delja mbarështohet edhe në Kosovë. I vogli i deles quhet qingj.
Shih edhe
- Dhentaria
- Delja Cigaja
- Delja e Kosovës
- Delja e Senicës
- Delja e Sharrit
- Delja Rudë
- Pramenka
- Raca Balusha
- Raca Bardhoka
Literatura
- Budiansky, Stephen (1999). The Covenant of the Wild: Why animals chose domestication. Yale University Press. ISBN 978-0-300-07993-7.
{cite book}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Ensminger, M.E.; R.O. Parker (1986). Sheep and Goat Science (bot. Fifth). Danville, IL: The Interstate Printers and Publishers. ISBN 978-0-8134-2464-4.
{cite book}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Pugh, David G. (2001). Sheep & Goat Medicine. Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-7216-9052-0.
{cite book}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Simmons, Paula; Carol Ekarius (2001). Storey's Guide to Raising Sheep. North Adams, MA: Storey Publishing. ISBN 978-1-58017-262-2.
{cite book}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Smith M.S., Barbara; Mark Aseltine; Gerald Kennedy (1997). Beginning Shepherd's Manual (në anglisht) (bot. Second). Ames, IA: Iowa State University Press. ISBN 978-0-8138-2799-5.
- Weaver, Sue (2005). Sheep: small-scale sheep keeping for pleasure and profit (në anglisht). Irvine, CA: Hobby Farm Press. ISBN 978-1-931993-49-4.
- Wooster, Chuck (2005). Living with Sheep: Everything You Need to Know to Raise Your Own Flock (në anglisht). Geoff Hansen (Photography). Guilford, CT: The Lyons Press. ISBN 978-1-59228-531-0.