Hautes-Pyrénées

Hautes-Pyrénées ( shqiptimi frëngjisht: [ot piʁene]  ( dëgjoni); Gaskon/Ocitanisht : Nauts Pirenèus / Hauts Pirenèus ['awts piɾeˈnɛʊs]; Spanjisht: Altos Pirineos ; Katalanisht: ['alts piɾiˈneʊs]; Shqip: Pirenejt e Lartë ) është një departament në rajonin e Ocitanisë, Franca jugperëndimore. Në vitin 2019, popullsia e tij ishte 229,567; [1] prefektura e saj është Tarbes . Ai është emërtuar pas vargmalit të Pirenejve .

Historia

Historikisht zona e mbuluar nga departamenti i njohur si Bigorre, një territor heraherës i pavarur, por më vonë pjesë e provincës së Gaskonjës . Pjesë të mëdha të zonës u mbajtën nga anglezët pas Traktatit të Brétigny, 1360. Në shekullin e 16-të, ajo ishte pjesë e domenit Hygenot të monarkëve të Navarrës, të sjellë në Francë nga Henri IV .

Departamenti i Hautes-Pyrénées u krijua në kohën e Revolucionit Francez, më 4 mars 1790, përmes ndikimit të politikanit francez Bertrand Barère, një anëtar i Konventës .

Gjeografia

Harta e Hautes-Pyrénées

Qytetet kryesore

Zona e madhe e Tarbesit mban fokusin ekonomik dhe administrativ të departamentit, ndërsa Lurdesi, qyteti i dytë më i madh në Hautes-Pyrénées, i kushtohet pothuajse ekskluzivisht industrisë së pelegrinazhit fetar. Që nga viti 2019, ka 7 komuna me më shumë se 5000 banorë: [1]

Komuna Emri shqip Popullsia (2019)
Tarbes Tarbes 42758
Lourdes Lurdes 13,132
Aureilhan Aureljan 7864
Bagnères-de-Bigorre Banjerë-Bigorë 7085
Lannemezan Lanmezë 5816
Bordères-sur-l'Échez Borderë-mbi-Eshezë 5,357
Séméac Zemak 5085

Demografia

Popullsia në vite
VitiPop.±%
1801174,721—    
1806198,763+13.8%
1821212,077+6.7%
1831233,031+9.9%
1841244,196+4.8%
1851251,285+2.9%
1861240,179−4.4%
1872235,156−2.1%
1881236,472+0.6%
1891225,861−4.5%
1901215,546−4.6%
1911206,105−4.4%
1921185,76−9.9%
1931189,993+2.3%
1936188,604−0.7%
1946201,954+7.1%
1954203,544+0.8%
1962211,433+3.9%
1968225,73+6.8%
1975227,222+0.7%
1982227,922+0.3%
1990224,759−1.4%
1999222,368−1.1%
2006227,736+2.4%
2011229,228+0.7%
2016227,829−0.6%

Turizmi

Parku Kombëtar i Pirenejve Perëndimorë mbulon një zonë të konsiderueshme dhe përfshin atraksione të njohura si Cirque de Gavarnie dhe Pont d'Espagne . E gjithë zona është një mbërritje e preferuar për alpinistët dhe entuziastët e malit.

Zona ka qenë e njohur ndoshta që nga antikiteti për burimet e saj të nxehta, dhe disa qytete u ndërtuan rreth tyre, veçanërisht Cauterets, Luz-Saint-Sauveur dhe Bagnères-de-Bigorre .

Një liqen i famshëm në zonë është Lac Bleu d'Ilhéou, në jugperëndim të Cauterets .

Festivali kryesor i xhazit avangard në rajon mbahet çdo vit në Luz-Saint-Sauveur : Jazz a Luz. Tarbesi pret një festival vjetor të kuajve, Equestria, dhe një festival Tango, Tarbes en Tango.

  • Lurdesi
    Lurdesi
  • Pika e Mesditës në Bigorrë
    Pika e Mesditës në Bigorrë
  • Vignemale
    Vignemale
  • Mesi i Liqenit Bastan, pak para perëndimit
    Mesi i Liqenit Bastan, pak para perëndimit
  • Cirku i Gavarnisë
    Cirku i Gavarnisë

Referencat

  1. ^ a b Populations légales 2019: 65 Hautes-Pyrénées, INSEE