Pornografia

Pornografia (shpesh e shkurtuar si "porno") është portretizimi i akteve seksuale, me qëllim kënaqësinë seksuale të shikuesit.  Pornografia mund të paraqitet nëpërmjet një shumëllojshmërie mediash, duke përfshirë libra, revista, kartolina, fotografi, skulpturë, vizatim, pikturë, animacion, regjistrim zanor, film, video, dhe lojëra kompjuterike. Termi aplikohet mbi portretizimin e aktit në vend vetë aktit, ndaj teknikisht nuk përfshin performanca të drejtëpërdrejta si shfaqjet seksuale apo striptizmi.  Subjektet kryesore të shfaqjeve pornografike janë modelet pornografike, të cilat pozojnë për fotograf erotike, dhe aktorët pornografik që performojnë në filma pornografik.

Histori

Meqenëse vetë përkufizimi i pornografisë është subjektiv, historia specifike e pornografisë është e paimagjinueshme.[1] Historianët e shohin pornografinë si një entitet kompleks kulturor.[2] Imazhet seksuale kanë ekzistuar që nga kohërat parahistorike, siç mund të shihet në figurinat e Venusit dhe pikturat e shpellave.[3] Njerëz nga qytetërime të ndryshme kanë krijuar vepra që përshkruajnë seksin e qartë; këto përfshijnë artefakte, muzikë, poezi dhe murale, ndër të tjera, të cilat shpesh janë të ndërthurura me tema fetare dhe të mbinatyrshme.[4] Artefaktet më të vjetra, duke përfshirë Venusin e Hochle-Fels, të cilat konsiderohen pornografike, u zbuluan në vitin 2008 pas Krishtit. në një shpellë afër Shtutgartit në Gjermani, datimi me radiokarbon sugjeron se ato janë të paktën 35,000 vjet të vjetra dhe datojnë që nga periudha Aurignacian.

Një numër i madh i objekteve të zbuluara në Mesopotaminë e lashtë përmbanin imazhe të qarta të seksit heteroseksual.[5] Arti gliptik i periudhës Dinastike të Hershme Sumeriane shpesh përshkruan skena të seksit frontal në një pozicion misionar.[6][7] Pllakat kushtuese mesopotamiane nga fillimi i mijëvjeçarit të dytë para Krishtit zakonisht tregojnë një burrë që depërton në një grua nga pas ndërsa ajo mbështetet, duke pirë birrë përmes një kashte.

Një kulturë shumë e zhvilluar e erotikës vizuale lulëzoi në Japoni gjatë epokës së hershme moderne. Të paktën që nga shekulli i 17-të, arti erotik është bërë pjesë e kulturës kryesore shoqërore.[8][9] Imazhet e marrëdhënieve seksuale shpesh paraqiteshin në foto që ishin të destinuara për edukimin seksual të profesionistëve shëndetësorë, kurtezanëve dhe çifteve të martuara. Makura-e (imazhe jastëk) janë bërë për argëtim, si dhe për të udhëhequr çiftet e martuara.

Klasifikimi

Pornografia mund të dallohet nga erotika, e cila portretizon seksualitetin njerëzor më arspirata të larta artistike, duke u fokusuar edhe në ndjenjat dhe emocionet, ndërsa pornografia përfshin shfaqjen e akteve seksuale në mënyrë sensacionale, me të gjithë fokusin mbi aktin fizik, në mënyrë që të ndjellë epshin e shikuesit.[10][11][12]

Pornografia në përgjithësi klasifikohet ose si e butë ose si e fortë.  Të dy format e pornografisë në përgjithësi përmbajnë performues të zhveshur.  Pornografia e butë në përgjithësi përmban lakuriqësi të plotë ose të pjesshme në situata seksuale, por treguar organet seksualeose penetrimin seksual,[13] ndërsa pornografia e fortë mund të përmbajë pamje ku penetrimi dhe organet seksuale janë të dukshme,[14] duke përfshirë skena seksi të pasimuluar.

Statusi ligjor

Hartë statusit ligjor të pornografisë (18+) në botë

Statusi ligjor i pornografisë ndryshon gjerësisht nga vendi në vend.  Shumica e vendeve lejojnë të paktën disa forma të pornografisë. Në disa vende, pornografia e butë konsiderohet mjaftueshëm e butë për t'u shitur në dyqane të thjeshta apo të tregohet në TV.  Nga ana tjetër, pornografia e fortë është zakonisht e rregulluar.

Prodhimi, posedimi dhe shitja e pornografisë ku shfaqen të mitur është i paligjshëm në pothuajse të gjitha vendet e botës, dhe i dënueshëm me burg.

Shumica e vendeve përpiqen ta kufizojnë aksesin e pornografisë nga të miturit, duke vendosur kufizime mbi dyqanet e seksit, kanalet televizive për të rritur dhe masa të tjera. Zakonisht ka një moshë minimale (18+ vjeç) për hyrje në dyqane pornografike, ose për aksesimin e kanaleve erotike në TV ose e faqeve për të rritur në internet.

Shqipëria

Në Shqipëri, prodhimi, shpërndarja, reklamimi, importimi, shitja e botimi i materialeve pornografike në ambientet e të miturve, përbëjnë kundërvajtje penale dhe dënohen me gjobë ose me burgim gjer në dy vjet.[15]

Ndërsa, përdorimi i të miturve për prodhimin e materialeve pornografike, si dhe shpërndarja ose publikimi i tyre në internet apo në forma të tjera, dënohet me burgim nga një deri në pesë vjet dhe me gjobë nga një milion deri në pesë milionë lekë.[15] 

Referime

  1. ^ "Pornography". www.britannica.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  2. ^ "What Pornography Knows: Sex and Social Protest Since the Eighteenth Century". books.google.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  3. ^ "The Lost Civilizations of the Stone Age". books.google.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  4. ^ "The Pornography Industry: What Everyone Needs to Know". books.google.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  5. ^ "Daily Life in Ancient Mesopotamia". books.google.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  6. ^ "History of Pornography". boinkstream.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  7. ^ "Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary". books.google.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  8. ^ "The joy of art: why Japan embraced sex with a passion". www.theguardian.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  9. ^ "Shunga: Erotic Art in the Tokugawa Era". cedar.wwu.edu (në anglisht). Marrë më 2024-03-14.
  10. ^ William J. Gehrke. "Erotica is Not Pornography". The Tech. Arkivuar nga origjinali më 18 shtator 2008. Marrë më 10 dhjetor 2018. {cite web}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "h2g2 – What is Erotic and What is Pornographic?". BBC.co.uk. 29 mars 2004. Marrë më 14 janar 2012. {cite web}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ What Distinguishes Erotica from Pornography?
  13. ^ Martin Amis (17 mars 2001). "A rough trade". Guardian.co.uk. Marrë më 29 shkurt 2012. {cite web}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "P20th Century Nudes in Art". The Art History Archive. Marrë më 29 shkurt 2012. {cite web}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ a b "bazë të Kodit Penali Republikës së Shqipërisë, Neni 117" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 prill 2016. Marrë më 25 prill 2016. {cite web}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)