การพิชิตจักรวรรดิเปอร์เซียโดยมุสลิม

บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

การพิชิตจักรวรรดิเปอร์เซียโดยมุสลิม
ส่วนหนึ่งของ การพิชิตดินแดนโดยมุสลิม
แผนที่เปอร์เซียและภูมิภาครอบ ๆ ก่อนการบุกครองโดยมุสลิม
วันที่ ค.ศ.633–654[1] สถานที่ เมโสโปเตเมีย, คอเคซัส, เปอร์เซีย และคุรอซาน ผล ฝ่ายรัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดีนชนะ จักรวรรดิแซสซานิดล่มสลาย ยุคเฟื่องฟูของบางราชวงศ์ในตาบาริสถาน
คู่สงคราม
รัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดีน คานารางิยานส์ (หลังค.ศ.651)	จักรวรรดิแซสซานิด คอเคซัสแอลเบเนีย (ค.ศ.633–636) ชาวอาหรับคริสเตียน (ค.ศ.633–637) คานารางิยานส์ (ค.ศ.633–651) ตระกูลอิสปะฮ์บูดาน (ค.ศ.633–651) ตระกูลมิฮรอน (ค.ศ.633–651) ตระกูลคารีน (ค.ศ.633–654) ดาบูยิดส์ (642–651) Hephthalites (651–654) สนับสนุนโดย: จักรวรรดิไบแซนไทน์
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
รายชื่อ อะบูบักร์ (จนถึงปีค.ศ. 634) อุมัร † อุสมาน คอลิด อิบน์ อัลวะลีด (ค.ศ.633–634) อัล-มุษันนา อิบน์ ฮาริษะฮ์ (ได้รับบาดเจ็บในขณะปฎิบัติหน้าที่) Abu Ubayd † ซะอัด อิบน์ อบีวักกอส ซุฮเราะฮ์ อิบน์ อัล-ฮาวิยยา ฮาชิม อิบน์ อุตบะฮ์ Qa’qa อิบน์ Amr ตุลัยฮะฮ์ † Amru อิบน์ Ma'adi Yakrib † Abu Musa Ashaari อัมมัร อิบน์ ยาซิร เนามัน อิบน์ มุก็อรริน † ฮุดัยฟะฮ์ อิบน์ อัล-ยะมัน มุฆีเราะฮ์ อิบน์ ชูบา อุสมาน อิบน์ อบี อัล-อาส Al-Qaqa ibn Amr al-Tamimi Asim อิบน์ 'Amr al-Tamimi al-Sawwar อิบน์ Hammam † al-Jarud อิบน์ al-Mu'alla † อิยาด อิบน์ กานม์ Asim อิบน์ Amr Al-Hakam † ญับร์ † คอลิด อิบน์ อุรฟูตา อะฮ์นาฟ อิบน์ ก็อยส์ อับดุลลอฮ์ อิบน์ อามีร Khawlah บินต์ Azwar Bukayr อิบน์ Abdallah Kanadbak บัสบูฮเราะฮ์ (Briefly) อัมร์ อิบน์ อัล-อาส ฟาร์รูคซาด	รายชื่อ ยาซเดการ์ดที่ 3 † โรสตัม ฟาร์รูคซาด † มะฮ์บูดาน ฮูซัยล์ อิบน์ อิมรอน โฮรโมซด์ ญาดูยิฮ์ อะโนชาคาน † อันดาร์ซาคาร์ บะฮ์มัน ญะดูยิฮ์ † ไพรุส โคสโรว์ † ญะบาน มิฮรอน บะฮ์ราม-อี จูบิน โฮร์มูซาน (เชลย) มัรดานชาฮ์ † บะฮ์รัม อิสฟันดิยาร์  ญาลินุส † มิฮราน ราซี † นาคิราคาน อะซัดเบฮ์ ฟาร์รูคซาด   ซิยาวัคช์ † ชาฮ์ริยาร์ อิบน์ คานารา † บัสบูเราะฮ์ (DOW) ชาฮ์ริยาฮ์แห่งเดอร์บันด์ † ฟาร์รูคบันดัดฮ์ † มิฮรอน-อี ฮามาดานี † ชาฮ์รวาราซ ญาดูยิฮ์ † คาริน † มูเชคที่ 3 † วาราซติรอตส์ † มุตา † นัรซี ติรูยิฮ์ คานัดบัค  ชิรซาด มัรดานชาฮ์แห่งดามาวันด์  ญะวันชิร บูรซิน ชาฮ์ มาโฮ ซูรี  ชาฮ์ริยาร์ ซิยาฮ์ อัล-อุสวารี  อะปาวิซ  ชาฮ์รัค † ฟัยลาคาน ยาซดานฟาร์  จักรพรรดิเฮราคลิอัส (จนถึงปีค.ศ.641)

การพิชิตจักรวรรดิเปอร์เซียของมุสลิม (อังกฤษ: Muslim conquest of Persia) เป็นเหตุการณ์ที่นำไปสู่จุดจบของจักรวรรดิซาสซานิยะห์ในปี ค.ศ. 644, และเป็นที่มาของการล่มสลายของราชวงศ์ซาสซานิยะห์ ในปี ค.ศ. 651 และการสิ้นสุดของศาสนาโซโรอัสเตอร์ ในเปอร์เซีย จักรวรรดิซาสซานิยะห์ถูกรุกรานครั้งแรกโดยมุสลิม ในบริเวณที่ปัจจุบันคือประเทศอิรักในปี ค.ศ. 633 ในสมัยคอลิด อิบน์ อัลวะลีด (خالد بن الوليد‎ - Khalid ibn al-Walid) ซึ่งเป็นการพิชิตอิรักของมุสลิม หลังจากการย้ายคาลิดไปยังบริเวณแนวโรมันในลว้าน มุสลิมก็เสียอิรักคืนแก่การกลับมาโจมตีของเปอร์เซีย การรุกรานอิรักครั้งที่สองในปี ค.ศ. 636 ภายใต้การนำของซะอัด อิบุน อบี วัคคัซ (Sa`d ibn Abi Waqqas) ซึ่งหลังจากชัยชนะในยุทธการสำคัญยุทธการคาดิซิยะห์ (en:Battle of al-Qādisiyyah) อิทธิพลการปกครองทางตะวันตกของเปอร์เซียของซาสซานิยะห์ก็สิ้นสุดลง เทือกเขาซาโกรส (en:Zagros mountains) กลายเป็นพรมแดนธรรมชาติระหว่างจักรวรรดิกาหลิปรอชิดีน และจักรวรรดิซาสซานิยะห์

การได้รับชัยชนะในช่วงระยะเวลาอันสั้นในเปอร์เซียเป็นการรณรงค์ทางทหารตามที่วางแผนไว้เป็นอย่างดีโดยกาหลิบอุมัรในอัลมะดีนะฮ์ (Medina) ซึ่งอยู่ห่างไกลจากสมรภูมิในเปอร์เซียหลายพันกิโลเมตรเป็นชัยชนะครั้งยิ่งใหญ่ที่สร้างชื่อเสียงให้แก่อุมัรว่าเป็นนักยุทธศาสตร์และนักการเมืองผู้มีความสามารถที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์^[2]

นักประวัติศาสตร์มุสลิมส่วนใหญ่ให้ความเห็นกันมาเป็นเวลานานแล้วว่าเปอร์เซียที่เกือบจะถูกรุกรานโดยอาหรับเป็นสังคมที่อยู่ในสภาพที่เสื่อมโทรมและพร้อมอยู่แล้วที่จะรับการรุกรานของอาหรับด้วยความเต็มใจ แต่นักเขียนผู้อื่นผู้ใช้หลักฐานข้อมูลของอาหรับในการค้นคว้าทั้งหมด ที่แสดงว่าตรงกันข้ามกับความเชื่อดังกล่าวชาวอิหร่านต่อสู้การรุกรานของชาวอาหรับอย่างเหนียวแน่นอยู่เป็นเวลานานก่อนที่จะพ่ายแพ้^[3] นอกจากนั้นกลุ่มหลังนี้ก็ยังกล่าวว่าหลังจากการได้รับชัยชนะทางการเมืองแล้ว เปอร์เซียก็ยังเริ่มสงครามทางวัฒนธรรมและประสบความสำเร็จในการมีอิทธิพลทางวัฒนธรรมอาหรับ^[4][5]

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Bashear, Suliman — Arabs and Others in Early Islam, Darwin Press, 1997
• Daniel, Elton — The History of Iran, Greenwood Press, 2001
• Donner, Fred — The Early Islamic Conquests, Princeton, 1981
• M. Ismail Marcinkowski, Persian Historiography and Geography: Bertold Spuler on Major Works Produced in Iran, the Caucasus, Central Asia, India and Early Ottoman Turkey, with a foreword by Professor Clifford Edmund Bosworth, member of the British Academy, Singapore: Pustaka Nasional, 2003, ISBN 9971-77-488-7.
• Sicker, Martin — The Islamic World in Ascendancy: From the Arab Conquests to the Siege of Vienna, Praeger, 2000
• Zarrin’kub, Abd al-Husayn — Ruzgaran : tarikh-i Iran az aghz ta saqut saltnat Pahlvi, Sukhan, 1999. ISBN 964-6961-11-8
• Arab Conquest of Iran เก็บถาวร 2011-06-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, pp. 203–10, Encyclopaedia Iranica.