กีฬาไพ่คารูตะ

กีฬาไพ่คารูตะ (ญี่ปุ่น: 競技かるたโรมาจิKyōgi karuta) เป็นกีฬาไพ่อย่างหนึ่งของชาวญี่ปุ่น เกมคารูตะที่เป็นทางการนั้นจะเป็นเพลงกลอนไพ่คารูตะ ภายใต้รูปแบบและกฎระเบียบที่กำหนดโดยสมาคมคารูตะทั่วประเทศญี่ปุ่น

ความเป็นมาและภาพรวม

การแข่งขันในญี่ปุ่นเริ่มมีมาประมาณศตวรรษที่ 19 และได้ก่อตั้งสมาคมคารูตะทั่วประเทศญี่ปุ่นในปี 1934 และมีการเริ่มแข่งขันระดับยอดฝีมือผู้ชาย (ญี่ปุ่น: 名人戦โรมาจิMeijin sen) ตั้งแต่ปี 1955 และยอดฝีมือผู้หญิง (ญี่ปุ่น: クイーン戦โรมาจิKui-n sen) ตั้งแต่ปี 1957 และในปี 2012 ได้มีการแข่งระดับระหว่างประเทศโดยมีประเทศ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา, ไทย, เกาหลีใต้, นิวซีแลนด์ และจีนเข้าร่วม

ลักษณะไพ่

ไพ่มาจากการเอากลอน 100 กลอนประเภททังกะของญี่ปุ่น มาลงในไพ่อ่านและไพ่หยิบ

  • ไพ่อ่าน (Yomifuda) จะมี 100 ใบ โดยลักษณะจะมีอักษรกลอนอยู่ในไพ่เพื่อให้ผู้อ่านให้ผู้เล่นและมีรูปวาดผู้แต่งกลอนอยุ่ในนั้นด้วย โดยกลอนจะมี พยางค์แบบทังกะ คือ 5-7-5 7-7 พยางค์
  • ไพ่หยิบ หรือ ไพ่เล่น (Torifuda) จะมี 100 ใบเช่นกัน โดยที่ลักษณะไพ่จะมีเพียงกลอนวรรคหลังเท่านั้น (คือ 7-7) โดยผู้ที่เล่นจะต้องฟังผู้ถือไพ่อ่าน พอเริ่มอ่านผู้เล่นต้องไปตบไพ่วรรคท้ายของกลอนที่อ่านออกมา

ลักษณะและกฎการเล่น

การเล่น กีฬาไพ่คารูตะ คือ เล่น 2 คน ลักษณะท่าการเล่นคือ นั่ง และการเล่นจะเล่นเพียง 50 ใบ จากไพ่ 100 ใบ (คือ เล่น 50 ฝั่งผู้เล่นละ 25 ใบนั้นเอง) โดยส่วนใหญ่จะเล่นบนเสื่อทาทามิ ส่วนลักษณะการวางนั้นจะวางไพ่กลอนหยิบตามความถนัดของผู้เล่น แต่สนามเล่นต้องมีขนาดกว้าง ประมาณ 87 เซนติเมตร และระยะห่างของสนามแต่ละฝั่งของผู้เล่นคือ 3 เซนติเมตร โดยกฎการเล่นคือ มีเวลาจำไพ่ 15 นาทีก่อนเล่น และเริ่มจะมีผู้อ่านกลอนอ่านกลอนเพื่อให้ผู้เล่นฟังและหยิบไพ่วรรคท้ายที่คู่กับไพ่ที่อ่าน ผู้เล่นฝ่ายใดหยิบไพ่ที่ถูกได้เร็วกว่าก่อนถือว่าได้แต้มโดยที่ ถ้าหยิบไพ่ที่ถูกในฝั่งตนเองได้ก็ลด 1 ใบ แต่ถ้าไปหยิบไพ่ที่ถูกในฝั่งของฝ่ายตรงข้ามได้ก็ต้องหยิบส่งไพ่ในฝั่งของตนไปให้กับอีกฝ่ายเพื่อให้ฝั่งตนเองลดและฝั่งตรงข้ามจะเท่าเดิม ไพ่เปล่า(Karafuda) คือ ไพ่ที่อ่านแล้วไม่มีในสนาม (เนื่องจากเวลาเล่นจะเล่นเพียง 50 ใบในสนามทำให้อีก 50 ใบจะเป็นกลอนเปล่าหรือกลอนหลอก) และการหยิบไพ่ผิดจะเรียกว่า โอเทสึกิ(Otetsuki) หรือ ฟาวล์ จะเป็นลักษณะของ ที่ผู้เล่นหยิบไพ่ผิดใบหรือผิดฝั่ง และไพ่ที่ไม่อยู่ในสนามเลย(ไพ่เปล่า) และวิธีการปรับฟาวล์คือ ผู้เล่นฝั่งตรงข้ามก็จะหยิบไพ่ในแดนของเขา 1 ใบให้ฝั่งเราทำให้เรามีไพ่เพิ่มนั้นเอง

ระดับของผู้เล่น

ในญี่ปุ่นมีระดับความเก่งของผู้เล่น 5 คลาสหรือ 8-10 ดั้ง ได้แก่

  • E class; ระดับเริ่มต้น
  • D class;
  • C class; 1 ดั้ง
  • B class; 2-3 ดั้ง
  • A class; 4 ดั้ง

อ้างอิง

ดูเพิ่ม

  • Ogura Hyakunin Isshu - เป็น 100 กลอนที่ใช้ในการเล่นไพ่คารูตะ
  • การ์ตูน
จิฮายะฟุรุ แต่งโดย Yuki Suetsugu