จักรพรรดิจิ้นเจี่ยนเหวิน

จักรพรรดิจิ้นเจี่ยนเหวิน
Emperor Jianwen of Jin
จักรพรรดิแห่งราชวงศ์จิ้น
ครองราชย์ค.ศ. 372
ก่อนหน้าจักรพรรดิจิ้นเฟ่ย
ถัดไปจักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่
ประสูติค.ศ. 320
สวรรคตค.ศ. 372 (อายุ 52)
พระสนมพระนางเจี้ยนเหวินซุน
พระพันปีเซียวอู่เหริน
พระราชบุตรซือหม่า เตาเจิ้ง
จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่
ซือหม่า เต๋าซือ
องค์หญิงป๋อหยาง
องค์หญิงซิน อันหมิน
องค์หญิงอู๋ฉาง
พระนามเต็ม
ชื่อสกุล: ซื่อหม่า (司馬)
ชื่อ: ยฺวี่ (昱, yù)
รัชศก
เสียนอาน (咸安)
พระสมัญญานาม
เจี่ยนเหวิน (簡文, jiǎn wén),
หมายถึง
"เรียบง่ายและอารยะ"
วัดประจำรัชกาล
ไท่จง (太宗, taì zōng)
พระราชบิดาจักรพรรดิจิ้นหยวน
พระราชมารดาพระพันปีเจี้ยนเหวินซวน

จักรพรรดิจิ้นเจี่ยนเหวิน (จีนตัวย่อ: 晋简文帝; จีนตัวเต็ม: 晉簡文帝; พินอิน: Jìn Jiǎnwén Dì; เวด-ไจลส์: Chin Chien-wen-ti อังกฤษ: Emperor Jianwen of Jin; 320 – 12 กันยายน 372) พระนามเดิม ซือหม่า ยฺวี่ (司馬昱) เป็นจักรพรรดิองค์ที่ 13 แห่งราชวงศ์จิ้นของจีน พระองค์เป็นพระอนุชาของจักรพรรดิจิ้นหมิง พระองค์สถาปนา หวน เหวินเป็นสมุหนายก ก่อนที่จะขึ้นครองบัลลังก์ พระองค์เคยทำงานราชการสำคัญในระหว่างที่ จักรพรรดิจิ้นมู่, จักรพรรดิจิ้นอาย, จักรพรรดิจิ้นเฟ่ย พระราชนัดดาของพระองค์ทรงขึ้นครองราชย์ ในฐานะข้าราชการในรัชกาลของพระราชนัดดา และในรัชสมัยของพระองค์ในฐานะจักรพรรดิ โดยทั่วไปแล้วพระองค์ถูกมองว่าเป็นคนอ่อนแอ ไม่มีสติปัญญาเพียงพอที่จะขึ้นครองราชย์และขยายพระราชอาณาจักรของราชวงศ์จิ้น แต่บทบาทของพระองค์ก็ถูกลดทอนลงเช่นกัน เพราะพระองค์อุทิศตนเพื่อ ลัทธิเต๋า และลัทธิอื่น ๆ มากเกินไป

พระราชประวัติ

จักรพรรดิจิ้นเจี่ยนเหวินประสูติในปี 320 พระองค์เป็นพระราชโอรสพระองค์เล็กของจักรพรรดิจิ้นหยวน กับพระสนมเอก เจิ้ง อาชุน (鄭阿春) ขณะนั้นพระนางทรงเป็นจักรพรรดินีอวี๋ เมิ่งอู่ (虞孟母) พระเชษฐาของพระองค์คือ จักรพรรดิจิ้นหมิง ซึ่งมีพระประสูติกาลมาจากจักรพรรดิจิ้นหยวน กับนางซุน นางถูกบังคับให้ออกจากวัง เนื่องจากความหึงหวงของพระนางอวี๋ในขณะที่พระนางยังทรงพระชนม์อยู่ พระสนมเจิ้งเป็นสตรีที่มีบทบาทมากที่สุดของวังหลวงในรัชกาลนี้ แม้ว่าพระนางจะไม่ได้เป็นจักรพรรดินีก็ตาม ในปี ค.ศ. 322 จักรพรรดิจิ้นหยวนทรงสถาปนาให้พระองค์เป็นอ๋องแห่งหลางหยา ซึ่งเป็นตำแหน่งเดียวกับที่จักรพรรดิจิ้นหยวนทรงดำรงตำแหน่งอยู่ก่อนหน้านี้

ในปี ค.ศ. 323 จักรพรรดิจิ้นหยวนสวรรคต ในปี ค.ศ. 326 สนมเอกก็เสียชีวิตด้วยเช่นกัน แต่ในฐานะอ๋องแห่งหลางหยา จักรพรรดิจิ้นเจี่ยนเหวิน ซึ่งขณะนั้นพระองค์มีพระชนมายุเพียง 6 พรรษา ซึ่งตามกฎหมายของราชสำนักไม่สามารถให้ไปไว้ทุกข์ในงานศพของพระมารดาได้ พระองค์จึงขอตำแหน่งอื่นที่เขาทำได้ พระราชนัดดา จักรพรรดิจิ้นเฉิง (พระโอรสของจักรพรรดิจิ้นหมิง) จึงเป็นอ๋องแห่งหลางหยาแทน และพระองค์ก็ถูกสถาปนาเป็นอ๋องไคว่จี เมื่อพระองค์เจริญขึ้น พระองค์ก็ดำรงพระอิสริยยศสูงขึ้นเรื่อย ๆ แม้ว่าจะไม่มีอำนาจจริง ๆ ก็ตาม

ในรัชกาลของจักรพรรดิมู่

ในปี ค.ศ. 344 หลานคนอื่นของซือหม่าอี้ คือ จักรพรรดิจิ้นคัง (พระอนุชาของจักรพรรดิจิ้นเฉิง) สวรรคต พระโอรสมู่ พระโอรสวัยทารกเสวยราชย์ แต่อำนาจทั้งหมด ล้วนอยู่กับ พระนางซูไทเฮา เพราะพระโอรสไม่สามารถว่าราชการได้ โดยพระนางเชื่อคำแนะนำของเหอ ชง (何充) เป็นอย่างมาก

อ้างอิง

ก่อนหน้า จักรพรรดิจิ้นเจี่ยนเหวิน ถัดไป
จักรพรรดิจิ้นเฟ่ย พระมหากษัตริย์จีน
(ค.ศ. 372)
จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่|}