ตะขบฝรั่ง
ตะขบฝรั่ง | |
---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Rosids |
อันดับ: | Malvales |
วงศ์: | Muntingiaceae |
สกุล: | Muntingia L. |
สปีชีส์: | M. calabura |
ชื่อทวินาม | |
Muntingia calabura L. |
ตะขบฝรั่ง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Muntingia calabura) เป็นพืชเพียงสปีชีส์เดียวในสกุล Muntingia เป็นไม้ยืนต้นที่มีถิ่นกำเนิดในตอนใต้ของประเทศเม็กซิโก, แคริบเบียน, ทวีปอเมริกากลาง และทางตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ ไปจนถึงประเทศโบลิเวียและประเทศอาร์เจนตินา มีการนำเข้าสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และกลายเป็นพืชประจำถิ่น พบกระจายพันธุ์ทั่วประเทศไทย
ลักษณะ
ตะขบฝรั่งเป็นไม้ต้น ขนาดเล็ก สูงประมาณ 5-7 เมตร ลำต้นมีเปลือกสีเทา กิ่งแผ่สาขาขนานกับพื้นดิน ตามกิ่งมีขนปกคลุม ขนนุ่ม และปลายเป็นตุ่ม เมื่อจับยอดอ่อนจะรู้สึกว่าเหนียวมือ ใบเดี่ยว เรียงสลับแบบทแยงกัน ลักษณะใบรูปขอบขนานแกรมรูปไข่ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบข้างหนึ่งมน ข้างหนึ่งแหลม ขอบใบหยัก มีขนปกคลุมหนาแน่น เส้นใบมี 3-5 เส้น ด้านบนสีเขียวด้านล่างสีนวล ก้านใบยาว มีขน โคนก้านเป็นปม ๆ ดอกเดี่ยว ๆ หรือเป็นคู่ เหมือนง่ามใบ เวลาบานมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 เซนติเมตร ก้านดอกยาว มีขน กลีบรองกลีบดอก 5 กลีบ ไม่ติดกัน สีเขียว รูปหอก ปลายแหลมเป็นหางยาว โคลนกลีบตัดด้านนอกมีขน ด้านในเกลี้ยง กลีบดอก 5 กลีบ สีขาว รูปไข่กลับป้อม ๆ ย่น เกลี้ยง ผลทรงกลม ผิวบางเรียบ ขนาด 1.5 เซนติเมตร เมื่อดิบสีเขียว เมื่อสุกมีสีแดง รสหวาน เมล็ดขนาดเล็ก ๆ มีจำนวนมาก
การใช้ประโยชน์
ผลตะขบฝรั่งเป็นที่นิยมรับประทานในเม็กซิโก มีขายในตลาด ผลนำไปแปรรูปเป็นแยมและนำใบไปแปรรูปเป็นชา ในบราซิล นิยมปลูกไว้ริมฝั่งแม่น้ำ เมื่อผลร่วงลงในน้ำจะเป็นอาหารปลา ในอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ รับประทานเป็นผลไม้สดแต่ไม่มีจำหน่าย ในไทย รับประทานเป็นผลไม้สด หรือแปรรูปเป็นไวน์ทางด้านสมุนไพร ใช้ดอกเป็นยาแก้ปวดและแก้อักเสบ ไม้เป็นไม้เนื้ออ่อน ใช้งานช่างไม้ได้ เปลือกใช้เป็นแหล่งของเส้นใย
อ้างอิง
- นิดดา หงส์วิวัฒน์ และทวีทอง หงส์วิวัฒน์. ตะขบฝรั่ง ใน ผลไม้ 111 ชนิด: คุณค่าอาหารและการกิน. กทม. แสงแดด. 2550 หน้า 73
แหล่งข้อมูลอื่น
- Germplasm Resources Information Network: Muntingia calabura
- USDA Plants Profile: Muntingia calabura
- Aratiles
- Jamaican Cherry Tree เก็บถาวร 2013-05-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Pacific Island Ecosystems: Muntingia calabura เก็บถาวร 2014-12-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Claude Lévi-Strauss: The use of wild plants in tropical South America