ประเทศปานามา

สาธารณรัฐปานามา
สาธารณรัฐปานามา; República de Panamá (สเปน)
	ธงชาติ ตราแผ่นดิน
	คำขวัญ: "เพื่อผลประโยชน์ของโลก"; (ละติน: Pro Mundi Beneficio)
	เพลงชาติ: "เพลงสดุดีแห่งคอคอด"
เมืองหลวง; และเมืองใหญ่สุด	ปานามาซิตี; 8°58′N 79°32′W / 8.967°N 79.533°W
ภาษาราชการ	สเปน
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2010)	65.0% เมสติโซ (ผสมระหว่างชนผิวขาวกับชนพื้นเมือง); 12.3% ชนพื้นเมือง; 9.2% ชนผิวดำ; 6.8% มูแลตโต (ผสมระหว่างชนผิวขาวกับชนผิวดำ); 6.7% ชนผิวขาว;
ศาสนา (ค.ศ. 2015)	91.5% คริสต์; —63.2% โรมันคาทอลิก; —25.0% โปรเตสแตนต์; —3.3% นิกายอื่น ๆ; 7.6% ไม่มี; 0.9% อื่น ๆ;
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบประธานาธิบดี
• ประธานาธิบดี	เลาเรนติโน กอร์ติโซ
• รองประธานาธิบดี	โฮเซ กาบริเอล การ์ริโซ
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
เอกราช
• จาก จักรวรรดิสเปน	28 พฤศจิกายน ค.ศ. 1821
• สหภาพร่วมกับกรันโกลอมเบีย	ธันวาคม ค.ศ. 1821
• จากสาธารณรัฐโคลอมเบีย	3 พฤศจิกายน ค.ศ. 1903
• เข้าร่วมสหประชาชาติ	13 พฤศจิกายน ค.ศ. 1945
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน	11 ตุลาคม ค.ศ. 1972
พื้นที่
• รวม	75,417 ตารางกิโลเมตร (29,119 ตารางไมล์) (อันดับที่ 116)
• แหล่งน้ำ (%)	2.9
ประชากร
• ค.ศ. 2021 ประมาณ	4,379,039
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2010	3,405,813
• ความหนาแน่น	56 ต่อตารางกิโลเมตร (145.0 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 122)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2020 (ประมาณ)
• รวม	121.749 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 80)
• ต่อหัว	28,456 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 57)
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2020 (ประมาณ)
• รวม	73.369 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 70)
• ต่อหัว	17,148 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 52)
จีนี (ค.ศ. 2017)	49.9; สูง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)	0.815; สูงมาก · อันดับที่ 57
สกุลเงิน	บัลโบอา (PAB); ดอลลาร์สหรัฐ (USD);
เขตเวลา	UTC−5 (EST)
รูปแบบวันที่	ดด/วว/ปปปป (สั้น); วว/ดด/ปปปป (ยาว);
ขับรถด้าน	ขวามือ
รหัสโทรศัพท์	+507
รหัส ISO 3166	PA
โดเมนบนสุด	.pa

พิกัดภูมิศาสตร์: 9°N 80°W / 9°N 80°W / 9; -80

ปานามา (สเปน: Panamá) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐปานามา (República de Panamá) เป็นประเทศที่ตั้งอยู่ทางใต้สุดของภูมิภาคอเมริกากลาง บนบริเวณซึ่งเป็นรอยต่อระหว่างทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้ มีพรมแดนด้านตะวันตกติดต่อกับประเทศคอสตาริกา ด้านตะวันออกเฉียงใต้ติดต่อกับประเทศโคลอมเบีย ด้านเหนือติดต่อกับทะเลแคริบเบียน และด้านใต้ติดต่อกับมหาสมุทรแปซิฟิก มีเมืองหลวงคือ กรุงปานามาซิตี โดยเป็นเขตเมืองขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศ มีประชากรอยู่อาศัยมากกว่าครึ่งหนึ่งของประชากรทั้งประเทศ

ก่อนการมาถึงของนักสำรวจและนักล่าอาณานิคมชาวสเปนในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ดินแดนซึ่งเป็นปานามาในปัจจุบัน ปรากฏการตั้งถิ่นฐานโดยชนพื้นเมืองหลากหลายเผ่าอยู่ก่อนแล้วไม่น้อยกว่า 10,000 ปี ภายหลังได้รับเอกราชจากจักรวรรดิสเปนในปี ค.ศ. 1821 ปานามาได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของประเทศกรันโกลอมเบียซึ่งก่อตั้งขึ้นในรูปแบบสหภาพ (union) ระหว่างดินแดนในเขตอุปราชแห่งนิวกรานาดาเดิม (โคลอมเบียในปัจจุบัน) เขตการปกครองเอกวาดอร์ และเขตการปกครองเวเนซุเอลา

ภูมิศาสตร์

ประเทศปานามาตั้งอยู่ในอเมริกากลางติดกับทะเลแคริบเบียนและมหาสมุทรแปซิฟิกติดกับโคลอมเบียทางตะวันออกและคอสตาริกาทางตะวันตก พื้นที่ของประเทศส่วนใหญ่อยู่บริเวณละติจูด 7 องศาถึง 10 องศาเหนือและจากลองจิจูด 77 องศาถึง 83 องศาตะวันตกและมีพื้นที่ทั้งหมดปรมาณ 74,177.3 ตารางกิโลเมตร^[10]

ปานามาตั้งอยู่ตรงคอคอดปานามาซึ่งเป็นหนึ่งในจุดที่มีความสำคัญ และ พ.ศ. 2543 รัฐบาลปานามาได้รับสิทธิในการบริหารคลองปานามาซึ่งเป็นคลองเชื่อมต่อมหาสมุทรแอตแลนติกกับมหาสมุทรแปซิฟิก^[11]

การเมืองการปกครอง

ปานามาปกครองโดยระบอบประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ มีประธานาธิบดีเป็นประมุข และหัวหน้ารัฐบาล ที่มาจากเลือกตั้งโดยตรงจากประชาชน ดำรงตำแหน่งวาระ 5 ปี

บริหาร

ฝ่ายบริหาร ได้แก่ ประธานาธิบดี เป็นประมุข คณะรัฐมนตรี

นิติบัญญัติ

ฝ่ายนิติบัญญัติ เป็นระบบสภาเดียว คือ สภานิติบัญญัติแห่งชาติ ประกอบด้วยสมาชิก 72 คน ที่มาจากการเลือกตั้ง มีวาระดำรงตำแหน่ง 5 ปี

ตุลาการ

ประธานาธิบดีเป็นผู้แต่งตั้ง ฝ่ายตุลาการ ผู้พิพากษาการศาลสูงสุดมาจากการเสนอชื่อของประธานาธิบดี ดำรงตำแหน่งวาระละ 10 ปี

สิทธิมนุษยชน

การแบ่งเขตการปกครอง

ปานามาแบ่งออกเขตการปกครองออกเป็น 10 จังหวัด (provincia) และ 6 ดินแดนชนพื้นเมือง (comarca indígena) โดยแบ่งเป็นดินแดนระดับจังหวัด 4 แห่ง และดินแดนระดับเทศบาล 2 แห่ง

ความสัมพันธ์กับประเทศไทย

สาธารณรัฐปานามาและราชอาณาจักรไทยสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตเมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2525 รัฐบาลไทยได้มอบหมายให้สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงเม็กซิโกซิตี ประเทศเม็กซิโก มีเขตอาณาครอบคลุมปานามา และปานามาได้เปิดสถานเอกอัครราชทูตประจำประเทศไทยที่กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 6 กันยายน 2538

ไทยและปานามามีการแลกเปลี่ยนการเยือนไม่มากนัก โดยบุคคลสำคัญของไทยที่เคยเดินทางเยือนปานามาได้แก่ ม.ร.ว.สุขุมพันธุ์ บริพัตร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2541 นายกันตธีร์ ศุภมงคล ผู้แทนการค้าไทย เมื่อเดือนมิถุนายน 2545 สำหรับฝ่ายปานามาที่เคยเยือนไทยคือ นายราฟาเอล ฟลอเรซ (Rafael Florez) รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตร เมื่อเดือนตุลาคม 2545

เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2561 นางอิซาเบล เด เซนต์ มาโล เด อัลบาราโด (H.E. Mrs. Isabel de Saint Malo de Alvarado) รองประธานาธิบดี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสาธารณรัฐปานามา เข้าเยี่ยมคารวะ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ในโอกาสเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ในฐานะแขกของกระทรวงการต่างประเทศ^[12]

ในปี 2561 มีนักท่องเที่ยวชาวปานามาเดินทางมาประเทศไทยจำนวน 1,108 คน ^[13]

ในด้านการศึกษา ปัจจุบัน มีการจัดตั้ง Thai Corner ที่มหาวิทยาลัยปานามา (Universidad de Panama) ในกรุงปานามาซิตี ^[14]

ประชากร

เชื้อชาติ

มีประชากร 3,308,157 ล้านคน ร้อยละ 70 เป็นพวกเมสติโซ (เผ่าพันธ์ผสมระหว่างผิวขาวชาวยุโรปและชนพื้นเมืองอินเดียน) เป็นพวกผิวดำ (เป็นประชากรที่อพยพมาจากหมู่เกาะอินดีสตะวันตก) ร้อยละ 14 ร้อยละ 10 เป็นชาวสเปน ส่วนที่เหลือเป็นชนพื้นเมืองอินเดียน ร้อยละ 6 ปัจจุบันชนพื้นเมืองอินเดียน แบ่งออกได้ 3 เผ่าใหญ่ ได้แก่ เผ่าคูนา (Cuna) อาศัยอยู่ในหมู่เกาะมูลาตาสในทะเลแคริบเบียน ชนเผ่ามีอำนาจในการปกครองตัวเอง แต่ยังคงอยู่ในอำนาจของรัฐบาลกลาง เผ่ากายมี (Guaymi) อาศัยอยู่ในจังหวัดชีรีกี จังหวัดโบกัสเดลโตโร และ จังหวัดเบรากวัส เผ่าโชโก (Choco) อาศัยอยู่ในป่าภายในจังหวัดดาเวียง