รายชื่อวัฒนธรรมยุคหินใหม่ของจีน

รายชื่อของวัฒนธรรมในช่วง ยุคหินใหม่ ของประเทศ จีน ที่นักโบราณคดีขุดพบ โดยเรียงตามลำดับเวลาจากต้นถึงท้ายสุด และแผนผังแสดงความสัมพันธ์ของวัฒนธรรมเหล่านี้ในเชิงระยะเวลาและเชิงภูมิศาสตร์

ทั้งนี้การจำกัดความของยุคหินใหม่ของจีนกำลังอยู่ระหว่างการทบทวน เนื่องจากการค้นพบเครื่องปั้นดินเผาในปี 2012 ที่มีอายุประมาณ 20,000 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งบ่งชี้ว่าคำจำกัดความของยุคหินใหม่จากตัวชี้วัดคือ เครื่องปั้นดินเผา เพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอที่จะใช้กำหนดช่วงยุคหินใหม่ได้อีกต่อไป ^[1] การจำกัดความจะซับซ้อนขึ้นจากการกำหนดตัวชี้วัดใหม่ คือ ช่วงการเริ่มต้นการปลูกธัญพืชในจีน

ภาพ	ช่วงระยะเวลา (ปีก่อนคริสตกาล)	ชื่อภาษาไทย	ชื่อภาษาจีน	ชื่อภาษาอังกฤษ	ชื่อและที่ตั้งในปัจจุบัน
	18000–7000	วัฒนธรรมถ้ำเซียนเหริน (ซากโบราณเตี้ยวถ่งหฺวัน)	仙人洞 (吊桶环遗址)	Xianren Cave culture (Paleolithic)	อำเภอว่านเหนียน นครช่างเหรา มณฑลเจียงซี
	8500–7700	วัฒนธรรมหนานจวงโถว	南莊頭遺址	Nanzhuangtou culture	ภูมิภาคแม่น้ำเหลือง มณฑลเหอเป่ย์ตอนใต้
	7500–6100	วัฒนธรรมเผิงโถวชาน	彭頭山文化	Pengtoushan culture	ภูมิภาคตอนกลางของแม่น้ำแยงซี ทางตะวันตกเฉียงเหนือของมณฑลหูหนาน
	7000–5000	วัฒนธรรมเผย์หลี่กั่ง	裴李崗文化	Peiligang culture	ที่ลุ่มหุบเขาแม่น้ำอี-ลั่ว ในมณฑลเหอหนาน
	6500–5500	วัฒนธรรมโฮ่วหลี่	後李文化	Houli culture	มณฑลชานตง
	6200–5400	วัฒนธรรมซิงหลงวา	興隆洼文化	Xinglongwa culture	ระว่างเขตแดนมองโกเลียใน-มณฑลเหลียวหนิง
	6000–5000	วัฒนธรรมคั่วหูเฉียว	跨湖桥文化	Kuahuqiao culture	มณฑลเจ้อเจียง
	6000–5500	วัฒนธรรมฉีชาน	磁山文化	Cishan culture	มณฑลเหอเป่ย์ตอนใต้
	5800–5400	วัฒนธรรมต้าตี้วาน	大地灣文化	Dadiwan culture	มณฑลกานซู่, มณฑลฉ่านซีทางตะวันตก
	5500–4800	วัฒนธรรมซินเล่อ	新樂文化 / 新乐文化	Xinle culture	ภูมิภาคตอนปลายแม่น้ำเหลียว บนคาบสมุทรเหลียวตง
	5400–4500	วัฒนธรรมเจ้าเป่าโกว	趙宝溝文化 / 赵宝沟文化	Zhaobaogou culture	ที่ลุ่มหุบเขาแม่น้ำหลวน ในมองโกเลียใน, มณฑลเหอเป่ย์ตอนเหนือ
	5300–4100	วัฒนธรรมเป่ย์ซินเหวิน	北辛文化	Beixin culture	ชานตง
	5000–4500	วัฒนธรรมเหอหมู่ตู้	河姆渡文化	Hemudu culture	ยฺหวีเหยาและโจวชาน ในมณฑลเจ้อเจียง
	5000–3000	วัฒนธรรมต้าซี	大溪文化	Daxi culture	ภูมิภาคสามผา
	5000–3000	วัฒนธรรมหม่าเจียปัง	馬家浜文化	Majiabang culture	พื้นที่รอบทะเลสาบไท่, อ่าวหางโจว
	5000–3000	วัฒนธรรมหย่างเฉา	仰韶文化	Yangshao culture	มณฑลเหอหนาน, มณฑลฉ่านซี, มณฑลชานซี
	4700–2900	วัฒนธรรมหงชาน	紅山文化	Hongshan culture	มองโกเลียใน, มณฑลเหลียวหนิง, มณฑลเหอเป่ย์
	4100–2600	วัฒนธรรมต้าเวิ่นโข่ว	大汶口文化	Dawenkou culture	มณฑลชานตง, มณฑลอานฮุย, มณฑลเหอหนาน, และมณฑลเจียงซู
	3800–3300	วัฒนธรรมซงเจ๋อ	崧澤文化	Songze culture	พื้นที่รอบทะเลสาบไท่
	3400–2250	วัฒนธรรมเหลียงจู่	良渚文化	Liangzhu culture	ปากแม่น้ำแยงซี
	3100–2700	วัฒนธรรมหม่าเจียเหยา	馬家窯文化	Majiayao culture	ภูมิภาคตอนต้นแม่น้ำเหลือง ในมณฑลกานซู่ มณฑลชิงไห่
	3100–2700	วัฒนธรรมชูเจียหลิง	屈家嶺文化	Qujialing culture	ภูมิภาคตอนกลางแม่น้ำแยงซี ในมณฑลหูเป่ย์ มณฑลหูหนาน
	3000–2000	วัฒนธรรมหลงชาน	龍山文化	Longshan culture	ภูมิภาคตอนกลางและตอนปลายแม่น้ำเหลือง
	2800–2000	วัฒนธรรมเป่าตุน	寶墩文化 / 宝墩文化	Baodun culture	ที่ราบเฉิงตู
	2500–2000	วัฒนธรรมฉือเจียเหอ	石家河文化	Shijiahe culture	ภูมิภาคตอนกลางแม่น้ำแยงซี ในหูเป่ย์
	1900–1500	วัฒนธรรมเยว่ฉือ	岳石文化	Yueshi culture	ภูมิภาคตอนปลายแม่น้ำเหลืองในชานตง

แผนผังแสดงวัฒนธรรมต่าง ๆ ในยุคหินใหม่ของจีนจัดเรียงตามช่วงเวลาระหว่าง 8,500 ถึง 1,500 ปีก่อนคริสตกาลและแยกตามภูมิภาคของจีนจากเหนือจรดใต้ วัฒนธรรมยุคหินใหม่จัดแสดงในช่องที่ไม่มีเครื่องหมาย * และ วัฒนธรรมยุคสำริด (ตั้งแต่ 2,000 ปีก่อนคริสตกาล) จัดแสดงในช่องที่มีเครื่องหมาย *

ความคิดเห็นทางวิชาการในเรื่องการแบ่งช่วงระยะเวลาของวัฒนธรรมเหล่านี้ มีความแตกต่างกันและยังไม่ได้ข้อสรุปที่แน่นอน ดังนั้นข้อมูลในแผนผังจึงเป็นข้อมูลเบื้องต้นเท่านั้น

สำหรับโครงร่างของวัฒนธรรมยุคใหม่นี้จีนได้แบ่งออกเป็น 9 ภูมิภาคดังต่อไปนี้:

1. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีน: มองโกเลียใน มณฑลเฮยหลงเจียง มณฑลจี๋หลิน และ มณฑลเหลียวหนิง
2. จีนตะวันตกเฉียงเหนือ (แม่น้ำหวงตอนบน): มณฑลกานซู ชิงไห่ และ ทางตะวันตกของมณฑลฉ่านซี
3. ทางตอนเหนือของจีน (แม่น้ำหวงตอนกลาง): มณฑลชานซี มณฑลเหอเป่ย ทางตะวันตกของมณฑลเหอหนาน และ ทางตะวันออกของมณฑลฉ่านซี
4. ภาคตะวันออกของจีน (แม่น้ำหวงตอนล่าง): มณฑลซานตง มณฑลอานฮุย ทางตอนเหนือของมณฑลเจียงซู และ มณฑลเหอหนานทางตะวันออก
5. ตะวันออก - ตะวันออกเฉียงใต้ของจีน (แม่น้ำแยงซีตอนล่าง): มณฑลเจ้อเจียง และส่วนใหญ่ของมณฑลเจียงซู
6. ทางตอนใต้ของจีน (แม่น้ำแยงซีตอนกลาง): มณฑลหูเป่ย และ ทางตอนเหนือของมณฑลหูหนาน
7. มณฑลเสฉวน และตอนบนของแม่น้ำแยงซี
8. จีนตะวันออกเฉียงใต้: มณฑลฝูเจี้ยน มณฑลเจียงซี มณฑลกวางตุ้ง มณฑลกวางสี ทางตอนใต้ของมณฑลหูหนาน แม่น้ำแดงตอนล่าง ทางตอนเหนือของประเทศเวียดนาม และ เกาะไต้หวันของประเทศจีน
9. จีนตะวันตกเฉียงใต้: มณฑลยูนนาน และ มณฑลกุ้ยโจว

• ประวัติศาสตร์จีน
• สามราชาห้าจักรพรรดิ
• ราชวงศ์เซี่ย

• Chang, Kwang-chih (1986). The archaeology of ancient China. New Haven, Conn: Yale University Press. ISBN 0-300-03784-8.

• Loewe, Michael (1999). The Cambridge history of ancient China:from the origins of civilization to 221 B.C. Cambridge, UK New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-47030-7.

• Zhonghu, H.; Bonjean, A.P.A. Cereals in China. Cimmyt. ISBN 978-970-648-177-1. สืบค้นเมื่อ 2017-07-16.

• Higham, Charles (1996). The Bronze Age of Southeast Asia. Cambridge England: Cambridge University Press. ISBN 0-521-49660-8.

• Liu, Li (2004). The Chinese neolithic:trajectories to early states. Cambridge, UK New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-81184-8.

• Liu, Li; Chen, Xingcan (eds). 2012. The archaeology of China: from the late paleolithic to the early bronze age. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-64310-8

• Underhill, Anne P (ed). 2013. A companion to Chinese archaeology. Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4443-3529-3

• Maisels, Charles (1999). Early civilizations of the old world:the formative histories of Egypt, the Levant, Mesopotamia, India, and China. London New York: Routledge. ISBN 0-415-10976-0.

• Scarre, Christopher (2005). The human past:world prehistory & the development of human societies. New York, N.Y: Thames & Hudson. ISBN 0-500-28531-4.

chapter 7, Higham, Charles, 'East Asian Agriculture and Its Impact', p.234-264.

chapter 15, Higham, Charles, 'Complex Societies of East and Southeast Asia', p.552-594

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ รายชื่อวัฒนธรรมยุคหินใหม่ของจีน