สตีมพังก์

ภาพประกอบต้นฉบับห้องเครื่อง Nautilus ของฌูล แวร์น

สตีมพังก์ (อังกฤษ: Steampunk) เป็นประเภทย่อยของบันเทิงคดีแนววิทยาศาสตร์ที่ผสมผสานเทคโนโลยี และ สุนทรียศาสตร์ แบบอนาคตนิยมย้อนรำลึก (retrofuturism) ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากเครื่องจักร พลังไอน้ำในอุตสาหกรรม ในศตวรรษที่ 19 แต่ก็ไม่จำกัดเพียงเท่านั้น[1][2][3] ผลงานแนวสตีมพังก์มักตั้งอยู่ในประวัติศาสตร์ทางเลือกของยุควิกตอเรีย หรือ ชายแดนอเมริกัน (American frontier) ซึ่งพลังไอน้ำยังคงใช้กันในกระแสหลัก หรือในโลกแห่งจินตนาการซึ่งก็ใช้พลังงานไอน้ำในลักษณะเดียวกัน

สตีมพังก์จะมีเทคโนโลยีซึ่งไม่เข้ากับยุคสมัย หรือสิ่งประดิษฐ์ที่ล้ำยุคตามแบบที่ผู้คนในศตวรรษที่ 19 อาจจินตนาการไว้ (ซึ่งแตกต่างจากนีโอวิกตอเรียน)[4] และยังมีรากฐานมาจากมุมมองของยุคนั้นต่อแฟชั่น วัฒนธรรม รูปแบบสถาปัตยกรรม และศิลปะ[5] เทคโนโลยีดังกล่าวอาจรวมถึงเครื่องจักรในจินตนาการ เช่น ที่พบในผลงานของ เอช จี เวลส์ และ ฌูล แวร์น[6] ตัวอย่างอื่นๆ ของสตีมพังก์ประกอบด้วยการนำเสนอเทคโนโลยีในรูปแบบประวัติศาสตร์ทางเลือก เช่น ปืนใหญ่ไอน้ำ เรือเหาะที่เบากว่าอากาศ คอมพิวเตอร์ แอนะล็อก หรือ คอมพิวเตอร์เชิงกล ดิจิทัล เช่น เครื่องยนต์เชิงวิเคราะห์ ของชาลส์ แบบบิจ[7]

อ้างอิง

  1. "Definition of steampunk". Oxford University Press. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 24, 2012. สืบค้นเมื่อ 6 October 2012.
  2. Latham, Rob (2014). The Oxford Handbook of Science Fiction. Oxford University Press. p. 439. ISBN 978-0-19-983884-4.
  3. "What Is Steampunk All About? | Gear Gadgets and Gizmos". www.geargadgetsandgizmos.com/. 25 September 2017. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 March 2023. สืบค้นเมื่อ Feb 23, 2020.
  4. Nally, Claire (Nov 7, 2016). "EXPERT COMMENT: Steampunk, Neo-Victorianism, and the Fantastic" (Press release). Northumbria University, Newcastle's Newsroom. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ March 21, 2023. สืบค้นเมื่อ January 21, 2019.
  5. STEAMPUNK (ภาษาอังกฤษ). Lulu.com. 2014. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-03-06. สืบค้นเมื่อ 2021-02-23.
  6. Campbell, Heather M. (Dec 1, 2010). "Steampunk: Full Steam Ahead". School Library Journal (ภาษาอังกฤษ). 56 (12): 52–57. ISSN 0362-8930. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ March 6, 2023. สืบค้นเมื่อ April 24, 2019.
  7. VanderMeer, Jeff; Chambers, S. J. (2011). The Steampunk Bible: An Illustrated Guide to the World of Imaginary Airships, Corsets and Goggles, Mad Scientists, and Strange Literature. New York: Abrams Image. ISBN 978-0-8109-8958-0. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-05-22. สืบค้นเมื่อ 2011-08-31.