สาธารณรัฐเชเชนแห่งอิชเคเรีย

สาธารณรัฐเชเชน (1991–1994) สาธารณรัฐเชเชนแห่งอิชเคเรีย (1994–2000) Nóxçiyn Respublik Içkeri Нохчийн Республика Нохчийчоь Чеченская Республика Ичкерия
1991–2000 2000–ปัจจุบัน: รัฐบาลพลัดถิ่น
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: Ӏожалла я маршо Joƶalla ya marşo "เสรีภาพหรือความตาย"
ที่ตั้งของสาธารณรัฐ (เขียวเข้ม)
สถานะ	สาธารณรัฐโซเวียตปกครองตนเอง (1991) รัฐเอกราช (โดยพฤตินัย; 1991–2000) รัฐบาลพลัดถิ่น (2000–ปัจจุบัน)
เมืองหลวง	กรอซนืย
ภาษาราชการ	เชเชน รัสเซีย[1]
ศาสนา	รัฐโลกวิสัย[1] (1991–1996) อิสลาม (1996–2000)
การปกครอง	รัฐเดี่ยว ระบบกึ่งประธานาธิบดี (1991–1996) สาธารณรัฐอิสลาม[2] (1996–2000)
ประธานาธิบดี
• 1991–1996	โซคคาร์ ดูคาเยฟ
• 1996–1997	เซลิมคาน ยานดาร์บีเยฟ
• 1997–2000	อัสลาน มาสกาดอฟ
ประธานาธิบดีเฉพาะกาล
• 2000–2005	อัสลาน มาสกาดอฟ
• 2005–2006	อับดุล-ฮาลิม ซาดูลาเยฟ
• 2006–2007	ด็อกกา อูมารอฟ
นายกรัฐมนตรี
• 1991–1996 (คนแรก)	โซคคาร์ ดูคาเยฟ
• 1998–2000 (คนสุดท้าย)	อัสลาน มาสกาดอฟ
• 2007–ปัจจุบัน (พลัดถิ่น)	อัคเหม็ด ซากาเยฟ[3]
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
ยุคประวัติศาสตร์	การล่มสลายของสหภาพโซเวียต
• เอกราช	1 พฤศจิกายน 1991
• สงครามเชชเนียครั้งที่หนึ่ง	11 ธันวาคม 1994
• ข้อตกลงสันติภาพมอสโก	12 พฤศจิกายน 1997
• สงครามเชชเนียครั้งที่สอง	26 สิงหาคม 1999
• กรอชนึยแตก	6 พฤศจิกายน 2000
• เอมิเรต ก่อตั้งขึ้น	31 ตุลาคม 2007
พื้นที่
• รวม	15,647 ตารางกิโลเมตร (6,041 ตารางไมล์)
สกุลเงิน	รูเบิลรัสเซีย นาซาร์เชเชน[a]
ก่อนหน้า ถัดไป สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตปกครองตนเองเชเชน-อินกูช สาธารณรัฐเชเชน
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	รัสเซีย เชชเนีย

สาธารณรัฐเชเชนแห่งอิชเคเรีย (/ɪtʃˈkɛriə/; เชเชน: Нохчийн Республик Ичкери, อักษรโรมัน: Nóxçiyn Respublik Içkeri; รัสเซีย: Чеченская Республика Ичкерия, อักษรโรมัน: Chechenskaya Respublika Ichkeriya), หรือเป็นที่รู้จักกันในชื่อ อิชเคเรีย และรู้จักกันในชื่อ เชชเนีย เป็นรัฐโดยพฤตินัยที่ควบคุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของอดีตสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตปกครองตนเองเชเชน-อินกูช

สงครามเชชเนียครั้งแรกในปี 1994-1996 ส่งผลให้กองกำลังแบ่งแยกดินแดนได้รับชัยชนะ^[4] หลังจากได้รับเอกราชโดยพฤตินัยจากรัสเซียในปี 1996^[5][6] ได้ทำให้เกิดการลักพาตัวและความรุนแรงระหว่างกลุ่มก่อการร้ายในภูมิภาคซึ่งรัฐบาลไม่สามารถควบคุมได้^[7][8] ในเดือนพฤศจิกายน 1997 อิชเคเรียได้รับการประกาศให้เป็นสาธารณรัฐอิสลาม^[9][10] และสงครามเชชเนียครั้งที่สองเริ่มต้นขึ้นในเดือนสิงหาคม 1999 โดยอิชเคเรียล่มสลายและต่อมาถูกบังคับให้ถอยกลับภายใต้การปกครองของรัสเซียในปี 2000 หลังจากนั้นไม่นาน การก่อความไม่สงบตามมา โดยยุติอย่างเป็นทางการในเดือนเมษายน 2009 หลังจากความขัดแย้งหลายปี^[11] นับตั้งแต่ทศวรรษ 2000 เป็นต้นมา หน่วยงานหลายแห่งอ้างว่าเป็นรัฐบาลพลัดถิ่นของอิชเคเรีย

ในเดือนตุลาคม 2022 พรรค Verkhovna Rada ของยูเครนลงมติรับรองสาธารณรัฐเชเชนแห่งอิชเคเรียว่า "ถูกยึดครองชั่วคราว" โดยรัสเซีย^[12][13]