ไบโอมาร์คเกอร์

ไบโอมาร์คเกอร์ (อังกฤษ: Biomarkers) หรือ ไบโอโลจิคอล มาร์คเกอร์ (อังกฤษ: Biological markers) เป็นซากดึกดำบรรพ์ที่มีโมเลกุลซับซ้อนที่ได้มาจากสารชีวเคมี^[1] โดยเฉพาะไขมันที่ยังคงอยู่ แสดงให้เห็นถึงสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ ไบโอมาร์คเกอร์สามารถวัดได้ทั้งน้ำมันดิบ และ สารสกัดของหินต้นกำเนิดปิโตรเลียม (บิทูเมน) ทำให้สามารถหาความสัมพันธ์ของหินต้นกำเนิดปิโตรเลียมกับน้ำมันดิบ และนักธรณีสามารถแปลความหมายลักษณะเฉพาะของหินต้นกำเนิดปิโตรเลียมได้จากตัวอย่างที่เป็นน้ำมัน ^[2]

• สามารถให้ข้อมูลของอินทรียวัตถุ (organic matter) ในหินต้นกำเนิด (source rock)
• สภาพแวดล้อมในการตกสะสมตัวและประวัติการตกสะสมตัวของชั้นหิน
• สามารถบอกระดับความร้อนที่เหมาะสม (Thermal maturity) โดยหินหรือน้ำมัน
• สามารถบอกระดับการย่อยสลาย (degree of biodegradation)
• สามารถบอกอายุตามตารางธรณีกาล (geologic time scale)

การวิเคราะห์ไบโอมาร์คเกอร์สามารถวิเคราะห์ทั้งน้ำมันดิบ และสารสกัดของหินต้นกำเนิดปิโตรเลียม บิทูเมน โดยมีขั้นตอนดังนี้

• ตัวอย่างที่เป็นหินจะต้องนำมาบดและทำการสกัดก่อน จะได้เป็นบิทูเมน
• นำตัวอย่างน้ำมันดิบ และบิทูเมน มาทำการแยกส่วนที่เป็นยางมะตอยออก
• นำตัวอย่างที่ได้มาทำการแยกชนิดของสารประกอบไฮโดรคาร์บอนด้วยโครมาโตรกราฟีแบบคอลัมน์ ดังรูปที่ 1
• แล้วนำมาวิเคราะห์ไบโอมาร์คเกอร์ โดยการวิเคราะห์หาองค์ประกอบของตัวอย่างด้วยเครื่องแก๊สโครมาโตรกราฟี หรือแมสสเปกโตรมิเตอร์ หรือ เครื่องแก๊สโครมาโตรกราฟี-แมสสเปกโตรมิเตอร์ หรือ เครื่องแก๊สโครมาโตรกราฟี-แมสสเปกโตรมิเตอร์-แมสสเปกโตรมิเตอร์

 โดยสรุปขั้นตอนตามแผนภาพที่ 1

• สเตอเรน (Steranes)
• ไตรเทอเพน (Triterpanes)
• พอร์ไฟรีน (Porphyrin)
• แกมม่าเซอเรน (Gammacerane)
• เบต้า-แคโรเทน (β-carotane)