Kara delikler listesi

Kara deliklerin (ve olası adaylar olarak kabul edilen yıldızların) bu listesi kütleye göre düzenlenmiştir (kütlesi belirlenemeyen kara delikler dahil); Bu listedeki bazı öğeler, bir kara deliğin etrafında organize olduklarına inanılan galaksiler veya yıldız kümeleridir. Mümkün olan yerlerde Messier ve New General Catalogue (NGC) (Yeni Genel Katalog) adları verilmiştir.

Süper kütleli kara delikler ve adaylar

Türler

Orta-kütleli kara delikler ve adaylar

Yıldız kara delikleri ve adayları

  • 1E1740.7-2942 (Büyük Yok Edici), Sgr A*'dan 340 ışık yılı uzaklıktadır[8]
  • 4U 1543-475/IL Lupi
  • A0620-00/V616 Mon (Bir zamanlar yaklaşık 3.000 ışık yılı uzaklığıyla Dünya'ya bilinen en yakın olduğu düşünülüyordu)[9]
  • CXOU J132527.6-430023 (Yerel Grup dışında aday bir yıldız kaynaklı kara delik)[10]
  • Cygnus X-1
  • Cygnus X-3
  • GRO J0422+32 (muhtemelen şimdiye kadar keşfedilen en küçük kara delik)[11]
  • GRO J1655-40/V1033 Sco (bir zamanlar bilinen en küçük kara delik olarak kabul edildi)[12]
  • GRS 1124-683/GU Mus
  • GRS 1915+105/V1487 Aql
  • GS 2000+25/QZ Vul
  • GX 339-4/V821 Ara
  • IGR J17091-3624 (bilinen en küçük yıldız kaynaklı kara delik adayı)[13]
  • LB-1 (Hem galaktik B tipi bir yıldızın hem de çok yakından ilişkili aşırı kütleli yıldız kaynaklı bir kara deliğin adı)[14][15]
  • M33 X-7 (Üçgen Galaksisi'nde bulunan, en büyük yıldız arkadaşına sahip yıldız kaynaklı kara delik)
  • MOA-2011-BLG-191/OGLE-2011-BLG-0462 (bilinen ilk izole yıldız kaynaklı kara delik)[16][17][18]
  • SN 1997D (NGC 1536'nın içerisindedir)
  • SS 433
  • V404 Cyg
  • V Puppis
  • XTE J1118+480/KV UMa
  • XTE J1550-564/V381 Nor
  • XTE J1650-500 (bir zamanlar bilinen en küçük kara delik olarak kabul edildi)[12]
  • XTE J1819-254/V4641 Sgr
  • LMC X-1 (Büyük Macellan Bulutu'ndaki ilk X-ışını kaynağı)

Kütleçekimi dalga sinyalleriyle tespit edilen kara delikler

Ana madde: List of gravitational wave observations

Şubat 2019 itibarıyla 10 ikili kara deliğin birleşmesi gözlemlendi. Her durumda iki kara delik birleşerek daha büyük bir kara deliğe dönüştü.Ayrıca bir nötron yıldızı birleşmesi (GW170817) gözlemlendi ve bir kara delik oluştu. Ayrıca Nisan 2019'dan bu yana kara delik birleşme adaylarına ilişkin 30'un üzerinde uyarı yayınlandı.

Çoklu kara delik sistemleri

İkili kara delikler

  • EGSD2 J142033.66 525917.5 çekirdek kara delikler — çift Aktif çekirdek noktasına ev sahipliği yapan galaksi[19]
  • OJ 287 çekirdek kara delikler — aday ikili süper kütleli kara delik çekirdek sistemine sahip bir BL Lac nesnesi[20]
  • PG 1302-102 –ilk ikili çekirdekli kuasar — Bu kuasarın merkezinde bir çift süper kütleli kara delik var[21][22]
  • SDSS J120136.02+300305.5 çekirdek kara delik — Bu galaksinin merkezinde bir çift süper kütleli kara delik[23]

Ek olarak, LIGO cihazı tarafından birkaç ikili kara deliğin birleşerek tek bir kara deliğe dönüştüğü ve böylece kütleçekim dalgaları ürettiği sinyali gözlemlendi. Bunlar yukarıda kütleçekimsel dalga sinyalleriyle tespit edilen kara delikler bölümünde listelenmiştir.

Üçlü kara delikler

2014 yılı itibarıyla bilinen 5 adet üçlü kara delik sistemi bulunmaktadır.[24]

  • SDSS J150243.09+111557.3 (SDSS J1502+1115) çekirdek kara delik — üç bileşen uzak üçüncül J1502P ve J1502SE ve J1502SW'den oluşan yakın ikili J1502S çiftidir.[24]
  • GOODS J123652.77+621354.7 Üçlü küme galaksinin çekirdek kara delikleri[25]
  • 2MASX J10270057+1749001 (SDSS J1027+1749) çekirdek kara delik[26]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Shemmer, O.; Netzer, H.; Maiolino, R.; Oliva, E.; Croom, S.; Corbett, E.; di Fabrizio, L. (2004). "Near-infrared spectroscopy of high-redshift active galactic nuclei: I. A metallicity-accretion rate relationship". The Astrophysical Journal. 614 (2): 547-557. arXiv:astro-ph/0406559 $2. doi:10.1086/423607. 
  2. ^ Klesman, Alison (29 Haziran 2017). "Astronomers spot a pair of orbiting supermassive black holes". Astronomy Magazine. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024. 
  3. ^ Ghisellini, Gabriele; Foschini, Luigi; Volonteri, Marta; Ghirlanda, Giancarlo; ve diğerleri. (14 Temmuz 2009). "The blazar S5 0014+813: a real or apparent monster?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 399 (1): L24-L28. arXiv:0906.0575 $2. doi:10.1111/j.1745-3933.2009.00716.x.  17:53:24 GMT.
  4. ^ Riechers, Dominik A.; Walter, Fabian; Carilli, Christopher L.; Lewis, Geraint F. (2009). "Imaging The Molecular Gas in a z = 3.9 Quasar Host Galaxy at 0."3 Resolution: A Central, Sub-Kiloparsec Scale Star Formation Reservoir in APM 08279+5255". The Astrophysical Journal. 690 (1): 463-485. arXiv:0809.0754 $2. doi:10.1088/0004-637X/690/1/463. 
  5. ^ Saturni, F. G.; Trevese, D.; Vagnetti, F.; Perna, M.; Dadina, M. (2016). "A multi-epoch spectroscopic study of the BAL quasar APM 08279+5255. II. Emission- and absorption-line variability time lags". Astronomy and Astrophysics. 587: A43. arXiv:1512.03195 $2. doi:10.1051/0004-6361/201527152. 
  6. ^ Romani, Roger W. (2006). "The Spectral Energy Distribution of the High-z Blazar Q0906+6930". The Astronomical Journal. 132 (5): 1959-1963. arXiv:astro-ph/0607581 $2. doi:10.1086/508216. 
  7. ^ Nola Taylor Redd (5 Mart 2014). "Monster Black Hole Spins at Half the Speed of Light". Space.com. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014. 
  8. ^ Sakano, Masaaki; Imanishi, Kensuke; Tsujimoto, Masahiro; Koyama, Katsuji; Maeda, Yoshitomo (1999). "Further Studies of 1E 1740.7−2942 with ASCA". The Astrophysical Journal (İngilizce). 520 (1): 316-323. arXiv:astro-ph/9903376 $2. doi:10.1086/307441. Erişim tarihi: free.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  9. ^ Foellmi, Cédric (2009). "What is the closest black hole to the Sun?". New Astronomy. 14 (8): 674-691. arXiv:0812.4232 $2. doi:10.1016/j.newast.2009.04.003. 
  10. ^ Burke, Mark J.; Raychaudhury, Somak; Kraft, Ralph P.; Brassington, Nicola J.; Hardcastle, Martin J.; Goodger, Joanna L.; Sivakoff, Gregory R.; Forman, William R.; Jones, Christine; Woodley, Kristin A.; Murray, Stephen S. (2012). "A Transient Sub-Eddington Black Hole X-Ray Binary Candidate in the Dust Lanes of Centaurus A". The Astrophysical Journal. 749 (2): 112. arXiv:1202.3149 $2. doi:10.1088/0004-637X/749/2/112. 
  11. ^ Kreidberg, Laura; Bailyn, Charles D.; Farr, Will M.; Kalogera, Vicky (2012). "Mass Measurements of Black Holes in X-ray Transients: is There a Mass Gap?". The Astrophysical Journal. 757 (36): 17pp. arXiv:1205.1805 $2. doi:10.1088/0004-637x/757/1/36. 
  12. ^ a b Andrea Thompson (1 Nisan 2008). "Smallest Black Hole Found". Space.com. 12 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024. 
  13. ^ Knapp, Alex (22 Şubat 2012). "The Smallest Known Black Hole Has 20 Million Mile Per Hour Winds". Forbes. 22 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. 
  14. ^ Liu, Jifeng; ve diğerleri. (27 Kasım 2019). "A wide star–black-hole binary system from radial-velocity measurements". Nature. 575 (7784): 618-621. arXiv:1911.11989 $2. doi:10.1038/s41586-019-1766-2. PMID 31776491. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019. 
  15. ^ Chinese Academy of Science (27 Kasım 2019). "Chinese Academy of Sciences leads discovery of unpredicted stellar black hole". EurekAlert!. 28 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019. 
  16. ^ Kailash Sahu; ve diğerleri. (31 Ocak 2022). "An Isolated Stellar-mass Black Hole Detected through Astrometric Microlensing". The Astrophysical Journal. 933 (1): 83. arXiv:2201.13296 $2. doi:10.3847/1538-4357/ac739e.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  17. ^ Lam, Casey Y.; Lu, Jessica R.; Udalski, Andrzej; Bond, Ian; Bennett, David P.; Skowron, Jan; Mroz, Przemek; Poleski, Radek; Sumi, Takahiro; Szymanski, Michal K.; Kozlowski (31 Mayıs 2022). "An Isolated Mass-gap Black Hole or Neutron Star Detected with Astrometric Microlensing". The Astrophysical Journal Letters. 933 (1): L23. arXiv:2202.01903 $2. doi:10.3847/2041-8213/ac7442.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  18. ^ Gianopoulos, Andrea (7 Haziran 2022). "Hubble Determines Mass of Isolated Black Hole Roaming Milky Way". NASA. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  19. ^ Gerke, Brian F.; Newman, Jeffrey A.; Lotz, Jennifer; Yan, Renbin; Barmby, P.; Coil, Alison L.; Conselice, Christopher J.; Ivison, R. J.; Lin, Lihwai; Koo, David C.; Nandra; ve diğerleri. (6 Nisan 2007). "The DEEP2 Galaxy Redshift Survey: AEGIS Observations of a Dual AGN AT z p 0.7". The Astrophysical Journal Letters. 660 (1): L23-L26. arXiv:astro-ph/0608380 $2. doi:10.1086/517968. 
  20. ^ Valtonen, M. J.; Nilsson, K.; Sillanpää, A.; ve diğerleri. (2006). "The 2005 November Outburst in OJ 287 and the Binary Black Hole Model". The Astrophysical Journal. 643 (1): L9-L12. doi:10.1086/505039.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  21. ^ Xaq Rzetelny (8 Ocak 2015). "Supermassive black hole binary discovered". 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024. 
  22. ^ Matthew J. Graham; S. George Djorgovski; Daniel Stern; Eilat Glikman; Andrew J. Drake; Ashish A. Mahabal; ve diğerleri. (25 Temmuz 2014). "A possible close supermassive black-hole binary in a quasar with optical periodicity". Nature (7 Ocak 2015 tarihinde yayınlandı). 518 (7537): 74-76. arXiv:1501.01375 $2. doi:10.1038/nature14143. ISSN 0028-0836. PMID 25561176. 
  23. ^ ESA (25 Nisan 2014). "Unique pair of hidden black holes discovered by XMM-Newton". Space Daily. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024. 
  24. ^ a b Deane, R. P.; Paragi, Z.; Jarvis, M. J.; Coriat, M.; Bernardi, G.; Fender, R. P.; ve diğerleri. (24 Haziran 2014). "A close-pair binary in a distant triple supermassive black hole system". Nature (July 2014 tarihinde yayınlandı). 511 (7507): 57-60. arXiv:1406.6365 $2. doi:10.1038/nature13454. PMID 24990745. 
  25. ^ Schawinski, Kevin; Urry, Meg; Treister, Ezequiel; Simmons, Brooke; Natarajan, Priyamvada; Glikman, Eilat (29 Kasım 2011). "Evidence for Three Accreting Black Holes in a Galaxy at z ~ 1.35: A Snapshot of Recently Formed Black Hole Seeds?". The Astrophysical Journal Letters (December 2011 tarihinde yayınlandı). 743 (2): 6. arXiv:1111.6973 $2. doi:10.1088/2041-8205/743/2/L37. L37. 
  26. ^ Liu, Xin; Shen, Yue; Strauss, Michael A. (18 Nisan 2011). "Cosmic Train Wreck by Massive Black Holes: Discovery of a Kiloparsec-scale Triple Active Galactic Nucleus". The Astrophysical Journal Letters (July 2011 tarihinde yayınlandı). 736 (1): L7-L11. arXiv:1104.3391 $2. doi:10.1088/2041-8205/736/1/L7. L7. 

Dış bağlantılar