Kontak ikili (küçük Güneş Sistemi cismi)

Comet 67/P
Kuiper kuşağı cismi 486958 Arrokoth
Asteroid Itokawa
Küçük Güneş Sistemi cisimleri arasındaki değişen türdeki temas ikilileri:

Kontak ikili, bir küçük gezegen ya da kuyruklu yıldız gibi Güneş Sisteminde yer alan ve birbirlerine değecek şekilde çekim yapan iki cisimden oluşan ikili bir sistemdir. Kontak ikililer genellikle moloz yığınları olup, ikili asteroitler gibi gerçek ikili sistemlerden farklıdır. Bu terim yıldız temas ikilileri için de kullanılmaktadır.

Kontak ikili olduğu düşünülen cisimlere örnek olarak, New Horizons uzay aracı tarafından Ocak 2019'daki uçuşu sırasında görüntülenen Kuiper kuşağı cismi 486958 Arrokoth verilebilir.[1]

Tanım

Kuyruklu yıldızlar 67P/Churyumov-Gerasimenko ve 8P/Tuttle muhtemelen bir kontak ikilidir.[2][2] Kontak ikili olduğundan şüphelenilen asteroitler arasında ise alışılmadık biçimde uzun bir şekle sahip olan 624 Hektor ve iki loblu 216 Kleopatra ile 4769 Castalia bulunmaktadır. Hayabusa sondası tarafından fotoğraflanan 25143 Itokawa adlı asteroidin de uzun şekilli, bükülmüş bir gövdeyle sahip olan bir kontak ikili olduğu düşünülmektedir. İnce uzun bir forma sahip olan 4179 Toutatis Chang'e-2 sondası tarafından görüntülendiği kadarıyla bir kontak ikilidir.[3] Uzak küçük gezegenler arasında, buzul yapılı Kuiper kuşağı cismi Arrokoth'un 2019 yılında New Horizons sondasından elde edilen görüntüleriyle kontak bir ikili olduğu onaylanmıştır.[1]

Adaylar

Aşağıdaki tabloda, radar gözlemleri vasıtasıyla kontak ikili adayları olarak kabul edilen nesneleri içermektedir.[4]

Listelenen cisimlerin tümü Arrokoth hariç Dünya'ya yakın cisimlerdir.

Cisim Adı Ortalama Çap

veya Boyutu (km)

Dönme süresi(saat) JPL Kaynak
486958 Arrokoth
2063 Bacchus 2,6×1,1×1,1 14,9 JPL MPC · JPL
4450 Pan 1,0 60 JPL MPC · JPL
4486 Mithra 1,6 67,5 JPL MPC · JPL
4769 Castalia 0,6 4 JPL MPC · JPL
11066 Sigurd 3,0 8,5 JPL MPC · JPL
(179806) 2002 TD66 0,3 9,5 JPL MPC · JPL
2005 TF49 — — 2005+TF49 (aday)MPC · JPL
2007 TU24 0,3 36 2007+TU24 MPC · JPL
8P/Tuttle 4,5 — JPL MPC · JPL
2013 US3 0,163 450 2013+US3 (aday)MPC · JPL
3752 Camillo 2,33 37,846 JPL MPC · JPL
1981 Midas 1,95 5,220 JPL MPC · JPL
(496817) 1989 VB 0,310 16 1989+VB MPC · JPL
2014 JO25 0,818 4,531 2014+JO25 MPC · JPL
2014 HQ124 0,4 16+ 2014+HQ124 MPC · JPL
2015 JD1 — — 2015+JD1 MPC · JPL
2003 TL4 0,392 27,2 2003+TL4 (aday)MPC · JPL
4629592011 DU 0,188 10,290 2011+DU (aday)MPC · JPL

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Ultima Thule is first contact binary to be explored by a spacecraft - UPI.com". UPI (İngilizce). 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023. 
  2. ^ a b "Quick Rosetta update: Churyumov-Gerasimenko is a contact binary!". The Planetary Society (İngilizce). 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023. 
  3. ^ Hu, Shoucun; Ji, Jianghui; Richardson, Derek C; Zhao, Yuhui; Zhang, Yun (21 Temmuz 2018). "The formation mechanism of 4179 Toutatis' elongated bilobed structure in a close Earth encounter scenario". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (İngilizce). 478 (1): 501-515. doi:10.1093/mnras/sty1073. ISSN 0035-8711. 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023. 
  4. ^ "BINARY NEAR-EARTH ASTEROIDS". web.archive.org. 8 Haziran 2004. 8 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023.