Kronik travmatik ensefalopati
| Kronik travmatik ensefalopati | |
|---|---|
| Diğer adlar | Travmatik ensefalopati sendromu, dementia pugilistica,[1] punch drunk sendromu |
 | |
| Normal bir beyin (solda) ve CTE'li bir beyin (sağda) | |
| Olağan başlangıcı | İlk yaralanmalardan yıllar sonra[2] |
| Uzmanlık | Nöroloji, psikiyatri, spor hekimliği |
| Belirtiler | Davranışsal sorunlar, ruh hali sorunları, düşünme sorunları[1] |
| Komplikasyon | Demans,[2] saldırganlık, depresyon, intihar düşünceleri[3] |
| Nedenleri | Tekrarlanan kafa yaralanmaları[1] |
| Risk faktörü | Temaslı sporlar, askerlik, aile içi şiddet, tekrarlanan kafa vurma[1] |
| Tanı | Otopsi[1] |
| Ayırıcı tanı | Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı[3] |
| Tedavi | Destekleyici bakım[3] |
| Sıklık | Belirsiz[2] |
Kronik travmatik ensefalopati (CTE), tekrarlayan kafa travmalarının neden olduğu nörodejeneratif bir hastalıktır.[1] Semptomlar genellikle yaralanmalardan yıllar sonra başlar ve davranış sorunları, ruh hali sorunları ve düşünme sorunları oalrak sayılabilir.[1][2] Hastalık zamanla kötüleşerek bunamaya sebep olabilir.[2] İntihar riski konusunda kesin bir olasılık belirlenememiştir.[1]
Belgelenen vakaların çoğu boks, Amerikan futbolu, profesyonel güreş, buz hokeyi, ragbi ve futbol gibi temas sporlarıyla uğraşan sporcularda meydana gelmiştir.[1][4] Diğer risk faktörleri arasında askerlik, daha önce aile içi şiddete maruz kalmak ve başın tekrar tekrar vurulması yer alır.[1] Durumun ortaya çıkması için gereken travma miktarı tam olarak bilinmemekle birlikte kesin tanı ancak otopside konulabilir.[1] Hastalık bir tauopati olarak sınıflandırılır.[1]
Hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur.[3] Çoklu kafa travması öyküsü olan kişilerde CTE oranlarının yaklaşık %30 olduğu belirlenmiştir [1] ancak nüfus oranları bilinmemektedir.[2] Tekrarlayan kafa travmaları sonucu oluşan beyin hasarı üzerine araştırmalar 1920'lerde başlamış ve o zamanlar bu durum dementia pugilistica veya "sarhoş yumruk sendromu" olarak bilinmekteydi.[1][3] Bazı sporların kurallarının önlem amaçlı değiştirilmesi önerilmiştir.[1]
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o Asken, BM; Sullan, MJ; DeKosky, ST; Jaffee, MS; Bauer, RM (1 Ekim 2017). "Research Gaps and Controversies in Chronic Traumatic Encephalopathy: A Review". JAMA Neurology. 74 (10): 1255-1262. doi:10.1001/jamaneurol.2017.2396. PMID 28975240.
- ^ a b c d e f Stein, TD; Alvarez, VE; McKee, AC (2014). "Chronic traumatic encephalopathy: a spectrum of neuropathological changes following repetitive brain trauma in athletes and military personnel". Alzheimer's Research & Therapy. 6 (1): 4. doi:10.1186/alzrt234. PMC 3979082 $2. PMID 24423082.
- ^ a b c d e "Alzheimer's & Dementia". Alzheimer's Association. alz.org. 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- ^ Maroon, Joseph C; Winkelman, Robert; Bost, Jeffrey; Amos, Austin C; Mathyssek, Christina; Miele, Vincent (2015). "Chronic Traumatic Encephalopathy in Contact Sports: A Systematic Review of All Reported Pathological Cases". PLOS One. 10 (2): e0117338. doi:10.1371/journal.pone.0117338. PMC 4324991 $2. PMID 25671598.