Patojen
Patojen, hastalığa neden olan her türlü organizma ve madde.
Bu terim çoğunlukla çok hücreli organizmaların işleyişini ve hücre bütünlüğünü bozan yapılar için kullanılır; ancak bunun yanında, tek hücrelileri etkileyen patojenler de vardır. Patojen kelimesi, Antik Yunanca'daki "pathos" (acı) ve "genesis" (oluşma) kelimelerinin birleşimidir.
Patojen tipleri
Aşağıda, yapısal özellikleri ve enfekte ettiği organizmalar temelinde patojenlerin basit bir sınıflandırması bulunmaktadır.
| Patojen | Örnekler | Tipik Etkiler |
|---|---|---|
| Bakteri | Escherichia coli | Balayı kisti, peritonit, besin zehirlenmesi |
| Francisella tularensis | Tularemi | |
| Mycobacterium tuberculosis | Tüberküloz | |
| Helicobacter pylori | Mide ülserleri | |
| Salmonella | Besin zehirlenmesi | |
| Staphylococcus aureus | Toksik şok sendromu | |
| Streptococcus pneumoniae | Pnömoni | |
| Streptococcus pyogenes | Anjin | |
| Mantar | Pneumocystis jiroveci | Fırsatçı pnömoni |
| Tinea | halkalı solucan | |
| Candida | Kandidiyaz | |
| Parazit | Yuvarlak solucan | |
| Yassı solucan | ||
| Tenya | ||
| Uyuz | ||
| Protein | Prion | Süngersi sığır ensefalopatisi, Creutzfeldt-Jakob hastalığı |
| Protozoa | Cryptosporidium | Kriptosporidiyozis |
| Giardia lamblia | Giyardiyazis | |
| Plasmodium | Sıtma | |
| Trypanosoma cruzi | Chagas hastalığı | |
| Virüs | Hepatit A, B, C, D ve E | Sarılık |
| Herpes simpleks virüsü | Uçuk | |
| Molluscum contagiosum virüsü | Molluscum contagiosum | |
| HIV | AIDS |
