Tuhaf Savaş
| Tuhaf Savaş | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı) | |||||||
 Downing Street No.10 adlı mevzinin dışındaki İngiliz ve Fransız birlikleri, 28 Kasım 1939 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Birleşik Krallık Fransa Fransa'daki Polonya Ordusu |
 Almanya | ||||||
Tuhaf Savaş (1 Eylül 1939 - 10 Mayıs 1940), II. Dünya Savaşı kıta Avrupası savaşları içinde geçen, Polonya'nın işgali başlangıcıyla Fransa Seferi başlangıcı arasında geçen harekât ve muharebe dizisidir.
Avrupa'nın bütün büyük güçleri birbirlerine savaş ilan etmesine karşılık, bu dönemde Almanya'nın işgallerine karşı büyük ölçekli bir askeri tepki verilmemiştir. Diğer dillerde aynı kavram Almanya'da Sitzkrieg ("oturma savaşı/oturulan savaş", Blitzkrieg'e bir gönderme), Fransa'da la drôle de guerre ("komik savaş" veya "garip savaş," drôle iki anlama da gelmektedir) ve Polonya'da dziwna wojna ("garip savaş") olarak isimlendirilmiştir. İngiltere'de bu dönem bazen "Bore War" (sıkıntı savaşı, "Boer Savaşı"na (Boer War) bir gönderme) olarak adlandırılmıştır. Winston Churchill'in kelimeleriyle Twilight War (Şafak Savaşı) olarak da adlandırılmıştır.
Bekleme süreci
Alman ordusunun çoğu Polonya'dayken Siegfried Hattı'nda daha küçük bir birlik Fransa sınırını bekler. Sınırın diğer tarafındaki Majino Hattı'nda İngiliz ve Fransız birlikleri bulunmaktadır. Bu dönemde çok küçük çaplı çarpışmalar ve savaş uçakları arasında it dalaşları yaşanmıştır. Kraliyet Hava Kuvvetleri Almanya üzerine propaganda broşürleri atmıştır. Sınırlarında savaşmayan taraflar Norveç'te muharebeye girişeceklerdir. Savaşın başlamasıyla birlikte İngiltere ve Fransa, Amerikalı silah üreticilerine çok büyük hacimli silah siparişi geçerler. Henüz savaşa katılmamış olan ABD, bu talepleri karşılamış, ileriki dönemde Lend-Lease programı kapsamında destek vermeyi sürdürmüştür. Karadaki görece hareketsizliğin aksine denizde çarpışmalar hızla ilerler. Savaş ilanının hemen ardından İngiliz SS Athenia Hebridler açıklarında Almanlar tarafından batırılmış ve yıllar boyu sürecek Atlantik Savaşının ilk kayıpları yaşanmıştır. 4 Eylül günü itibarıyla Müttefikler Almanya'ya abluka uygulanacağını açıklar, Almanya ise karşı abluka ilan eder. Savaştan sonraki Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi'ndeki ifadelerinde Alfred Jodl şunları söylemiştir:
| “ | 1939 yılında yenilmediysek bunun sebebi Polonya Seferi sırasında batıdaki 110 Fransız-İngiliz tümeninin 23 Alman tümeni karşısında tamamen hareketsiz kalmış olmasıdır. | „ |
—Alfred Jodl[1] | ||
Saar Taarruzu
Saar Taarruzu olarak bilinen askerî harekât Saarland bölgesini savunan Alman 1. Ordusuna karşı yapılmıştır. Taarruzun amacı Alman saldırısı altındaki Polonya'ya yardım etmektir. Ancak saldırı birkaç km ilerledikten sonra aniden durdurulmuş ve Fransız birlikleri geri çekilmiştir. Fransa-Polonya askeri antlaşmasına göre Fransız Ordusu seferberlik ilanından sonra 3 gün içinde taarruza hazır gelmek durumundaydı. Fransız Ordusu Alman sınırını geçerek Alman mevzilerine kadar ilerleyecek ve düşmanla sıcak temas sağlayacaktı. Seferberlik ilanının 15. gününde (16 Eylül 1939 günü) Fransız Ordusu Almanya üzerinde tüm kuvvetleriyle taarruza geçti. Saar Taarruzu Fransa'nın Almanya'ya savaş ilanından 4 gün sonra 7 Eylül günü başlar. Wehrmacht Polonya saldırısıyla meşgul olduğu için Fransızların Almanlar karşısında bariz sayısal üstünlüğü bulunuyordu. Ancak Fransızlar Polonyalılara anlamlı bir yardımdan uzak şekilde hareket ederler. 11 Fransız tümeni Saarbrücken yakınlarındaki 32 km uzunluğundaki cephe hattı boyunca zayıf Alman mevzilerine karşı ilerlerler. İçinde 1 zırhlı tümen, 3 mekanize tümen bulunan 40 tümen hiçbir direnişle karşılaşmadan sınırın 8 km içindeki boşaltılmış olan 20 Alman köyünü işgal eder. Gönülsüzce başlanılan taarruz yoğun mayınlı Warndt Ormanına gelince durdurulur. 12 Eylül günü İngiltere-Fransa Savaş Konseyi Fransa'nın Abbeville'de toplanır. Almanların kendilerine saldırmasını ve dolayısıyla savunma türü savaşı tercih eden Fransızlar durma kararı alır. Fransız komutan Maurice Gamelin Siegfried Hattına 1 km uzaklıkta durma kararı alır, bu kararı Polonyalılara bildirmez. Tam tersine Polonyalı Mareşal Edward Rydz-Śmigły'ya Almanlarla temas edildiği bilgisi verilir. Ertesi gün Polonya Genelkurmay Başkanlığı'na resmî bilgi verilerek genel taarruzun 17-20 Eylül arasında planlandığı belirtilir. Ancak buna rağmen Fransız birlikleri Maginot Hattı gerisine kışlalarına çekilir. Tuhaf Savaş başlamış olur.
Kış Savaşı
Tuhaf Savaş dönemindeki en önemli gelişmelerden bir tanesi de 30 Kasım 1939 tarihinde Sovyetler Birliği ve Finlandiya arasında patlak veren Kış Savaşı olur. Özellikle Fransa ve İngiltere kamuoyu savunma konumundaki Finlandiya'dan yana taraf tutacaktır. Saldırı sebebiyle Sovyetler Birliği Milletler Cemiyeti'nden atılacaktır. Finlandiya'ya yardım için hazırlanan İngiliz birlikleri Norveç'e gönderilecektir. 20 Mart 1941 tarihinde Kış Savaşının sonuçlanmasının ardından istifa eden Fransa Başbakanı Édouard Daladier'in görevi bırakma sebeplerinden birisi de Finlandiya'nın mağlup olmasıdır.
Danimarka ve Norveç'in işgali
Altmark Olayı olarak bilinen olayda Norveç'in savaş sırasında tarafsız kalmayacağına dair kaygılar hem Müttefikler hem de Almanlar tarafında belirir.[2] Ayrıca Hitler savaş sanayisi için elzem olan demir cevherinin bulunduğu tarafsız İsveç ile ticaretine sekte vurulmasına engel olmak istemekteydi. Weserübung adı verilen harekâtla Danimarka ve Norveç'i 9 Nisan 1940 günü işgal eden Almanlar 9 Haziran günü Norveç teslim oluncaya kadar Müttefiklerle savaşır.
İngiltere'de hükûmet değişimi
Norveç'teki Müttefik harekâtının başarısızlığı sonucunda İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain Avam Kamarası'nda yoğun eleştiri alır. hükûmet 200 oya karşı 281 oyla güvenoyu alsa da Chamberlain ulusal bir cephe hükûmetini yürütemeyeceğini görür. 10 Mayıs 1940 tarihinde Başbakanlık görevinde istifa etse de Muhafazakâr Parti liderliğini bırakmaz. Kral VI. George Chamberlain'in yatıştırma politikasına karşı çıkan Winston Churchill'i hükûmeti kurmakla görevlendirir. Churchill kurduğu yeni koalisyon hükûmetini İşçi Partisi, Muhafazakâr Parti, Liberal Parti ve partisiz bakanlardan kurar.
Sonraki dönem
Tuhaf Savaş kapsamındaki askerî harekât genellikle denizde olmuştur. Atlantik Savaşı'nın önemli bir bölümü Tuhaf Savaş döneminde geçmiştir. Diğer önemli olaylar şu şekilde sıralanabilir:
- 17 Eylül 1939 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı muharebe kruvazörü HMS Courageous Kriegsmarine'e bağlı U-29 denizaltısı tarafından batırılır.[3] 15 dakikada batan gemide 518 mürettebat hayatını kaybeder. Savaşta kaybedilen ilk İngiliz savaş gemisidir.
- 14 Ekim 1939 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı zırhlı HMS Royal Oak İskoçya'daki Scapa Flow Üssünde Kriegsmarine'e bağlı U-47 denizaltısı tarafından batırılır.[4] Hayatını kaybeden 833 mürettebat arasında Filo komutanı Henry Blagrove da bulunmaktadır.
- Bu dönemde İngiltere üzerine Luftwaffe hava saldırıları 16 Ekim 1939 günü itibarıyla başlar.
- Aralık ayında DKM Admiral Graf Spee İngiliz donanmasıyla girdiği muharebeden yaralı olarak uzaklaştıktan sonra Montevideo limanına gittiği zaman sıkıştırılınca, mürettebat tarafından batırılır.[5]
-
HMS Courageous -
HMS Royal Oak -
U-47 -
DKM Admiral Graf Spee
Resmî savaş ilanından yaklaşık 8 ay sonra 10 Mayıs 1940 günü Almanlar Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'u işgal ederek Tuhaf Savaş dönemini sona erdirir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Benzer bir yorum da General Siegfried Westphal'den gelmiştir. Thames TV tarafından çekilen World at War belgeselinde 1939 Eylül ayında Fransa tüm gücüyle saldırması durumunda ancak bir iki hafta dayanabileceğini öne sürmüştür.
- ^ 16 Şubat 1940 tarihinde yaşanan olayda uluslararası sularda İngiliz savaş esirlerini taşıyan ticari bir Alman gemisi Norveçli yetkililer tarafından üstünkörü denetlendikten sonra salıverilmiş, İngiliz donanmasının ısrarlı müdahalesi sonrası ise gemideki savaş esirleri kurtarılmıştır
- ^ Batık koordinatları 50°10′K 14°45′B / 50.167°K 14.750°B
- ^ Batık koordinatları 58°55′K 02°59′B / 58.917°K 2.983°B
- ^ Batık koordinatları 34°58′G 56°17′B / 34.967°G 56.283°B
Dış bağlantılar
- Tuhaf Savaş ile ilgili site2 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 3 Nisan 2013 tarihinde erişilmiştir
