Казакъ Автономияле Социалистик Совет Республикасы (Казакъстан, каз. Қазақ Автономиялы Социалистік Советтік Республикасы, Қазақстан, Qazaq Avtonomııaly Sotsıalıstіk Sovettіk Respýblıkasy, Qazaqstan, рус. Казакская Автономная Социалистическая Советская Республика, Казакстан) — хәзерге Казакъстан Республикасы һәм өлешчә Үзбәкстан Республикасы, Төрекмәнстан Республикасы һәм Россия Федерациясе җирләнде 1920–1936 елларында РСФСР эчендә булган казакъ автономияле республикасы.
Башкаласы — Кызыл-Урда (1927 елга кадәр) һәм Алма-Ата.
Мәйданы — 2 853 тыс. км² (01.01.1933). Халык — 7 260,5 мең кеше (01.01.1931, хисапланган), шул исәптән шәһәрләрдә — 911,2 мең кеше (1926 елның халык исәбе буенча — 6170,2 мең кеше һәм 519,2 мең кеше).
Тарих
Автономия кыргыз-кайсак (ул чакта казакъларны рус атаулары) торак урынларда оеша.
1925 елның 15 июнендә Кыргыз Автономияле Социалистик Совет Республикасы исемен Казакъ АССР-га алмаштыра.
1925 елның 15 июнендә Кыргыз АССР исемен алмаштыру нәтиҗәсендә барлыкка килгән. 1930 елда Казакъ АССР эченнән Каракалпак автономияле өлкәсене РСФСР туры карамагына чыгардылар. 1936 елда Казакъ ССРна әверелдергән.
Моны да карагыз
|
---|
Автономияле республикалар (АССР):
|
Автономияле өлкәләр (АӨ):
Адыг АӨ (1922–1991; 1922–1928 Адыг (Чиркәс) АӨ) • Бурят-Монгол АӨ (1921–1923) • Таулы Алтай АӨ (1948–1991) • Яһуди АӨ (1934–…) • Ингуш АӨ (1924–1934) • Кабарда АӨ (1921–1922) • Кабарда-Балкария АӨ (1922–1936) • Калмык АӨ (1920–1935; 1957–1958) • Каракалпакстан АӨ (1925–1932) • Карачай-Чиркәс АӨ (1922–1926; 1957–1991) • Карачай АӨ (1926–1943) • Коми (Зыряннар) АӨ (1921–1936) • Мари АӨ (1920–1936) • Монголо-Бурят АӨ (1921–1923) • Мордва АӨ (1930–1934) • Идел буе Алманнары АӨ (1918–1924) • Ойрат (1922–1932) / Ойрот АӨ (1932–1948) • Төньяк Осетин АӨ (1924–1936) • Тыва АӨ (1944–1961) • Удмурт АӨ (1920–1934) • Хакас АӨ (1930–1991) • Адыг (Чиркәс) АӨ (1922) • Чиркәс АӨ (1928–1957) • Чечен АӨ (1922–1934) • Чечен-Ингуш АӨ (1934–1936) • Чуаш АӨ (1920–1925)
|
Агинское Бурят АО (1937–2008; 1937–1958 Агинское Бурят-Монгол МО) • Аргаяш МО (1934) • Балкар МО (1921–1922) • Витим-Олёкма МО (1931–1938) • Ингуш МО (1921–1924) • Иштәк-Вогул МО (1930–1940) • Кабарда МО (1920–1921) • Карачай МО (1920–1922) • Карел МО (1937–1939) • Коми-Пермяк МО (1925–2005) • Коряк АО (1930–2007) • Ненец АО (1929–…; 1929–1977 МО) • Охотск Эвен МО (1930–1934) • Төньяк Осетия (1920–1921) • Сунжа казак (1920–1929) • Таймыр (Долган-Ненец) АО (1930–2006; 1930–1977 МО) • Усть-Ордынский Бурят АО (1937–2008; 1937–1978 МО) • Хант-Манси АО (1940–…; 1940–1978 МО) • Чечен МО (1920–1922) • Чиркәс МО (1926–1928) • Чукотка АО (1930–…) • Эвенк АО (1930–2007) • Ямал-Ненец АО (1930–…)
|
¹ Суверенитет турында декларацияне кабул итү елы ² Республика статусын раслау елы |