Blackburn

Blackburn Skyline sobori va Town Hall minorasi.

Blackburn (/ˈblækbərn/) — sanoat shaharchasi va Angliyaning Lankashire shahridagi Darven tumani bilan Blackburnning maʼmuriy markazi. Shahar Ribble vodiysining janubiy chekkasida Gʻarbiy Pennin Moors shimolida, Prestondan 13 km sharqda va Manchesterning shimoli-gʻarbida 34 km uzoqlikda joylashgan[2][3]. Blackburn Darven shahri bilan birga kengroq unitar hokimiyat hududining asosiy markazini tashkil etadi.

2011-yilgi aholini roʻyxatga olishda Blackburn aholisi 117,963 kishidan iborat boʻlgan[4]. Blackburnning Darven bilan hosil qilgan kengroq okrugida esa 150,030 aholi boʻlgan[5]. 2011-yilda Blackburn aholisi 117 963 kishi edi[6].

Sobiq tegirmon shaharchasi boʻlgan Blackburnda toʻqimachilik 13-asrning oʻrtalarida, odamlarning uylarida jundan turli buyumlar toʻqiy boshlagan bir paytda rivojlangan. 14-asrda hududga joylashgan flamand toʻquvchilari jun kottej sanoatini rivojlantirishga yordam berishgan[7]. Blackburn tarixidagi eng tez oʻsish va rivojlanish davri sanoatlashtirish va toʻqimachilik ishlab chiqarishni kengaytirish bilan bir vaqtga toʻgʻri keladi.

Blackburnning toʻqimachilik sektori 20-asrning oʻrtalaridan boshlab tanazzulga yuz tutadi va keyinchalik iqtisodiy nochorlik va uy-joy muammolari kabi holatlarga duch keladi. Blackburn 1958-yildan beri hukumat moliyalashtirishi va Yevropa mintaqaviy rivojlanish jamgʻarmasi hisobidan sezilarli sarmoyaga ega boʻlgan.

Tarixi

Toponimika

1906-yilda Blackburnning eski soat minorasi

Nomining kelib chiqishiga koʻra, u Blackwater daryosi va qadimgi inglizcha „burn“ soʻzining birikmasidan iborat boʻlishi mumkin, bu oqim degan maʼnoni anglatadi. Mahalliy muallif William Abram oʻzining 1877-yilda nashr etilgan Blackburn cherkovi, Lankaster okrugi: Blackburn, shahar va cherkov tarixi kitobida shaharning qadimgi nomni Black Bern deb atagan. Abram shuningdek, keyinchalik Blackburn yuzi deb nomlanuvchi mintaqa Blackberneshyre nomi bilan tanilganligini tasdiqlagan[8]. Blackburn 1086-yilda Domesday Bookda Blacheborne nomi bilan qayd etilgan[9]. John Speedning 1610-yilgi xaritasi chizilgan vaqtda shaharning nomi Blackburn boʻlgan. Shahar nomi shunchaki „qora kuyish“ yoki „qora oqim“ degan maʼnoni anglatishi mumkinligi haqidagi taxminlar ham mavjud[10][11][12].

Blackburndagi eng baland nuqtalardan biri

Taniqli odamlar

Siyosat va sanoat

John Morly, ingliz liberal davlat arbobi, yozuvchi va gazeta muharriri, 1838-yilda Blackburnda tugʻilgan.

Jack Woker Walkersteel mahalliy poʻlat kompaniyasining egasi, 1929-yilda Balckburn shaharida tugʻilgan va 1974-yilda Kanal orollariga koʻchib oʻtgunga qadar shu yerda yashagan. U Blackburn Roversning sobiq egasi edi[13].

Siyosatda yetakchi sanoatchi, Blackburnning birinchi meri va Konservativ partiya raisi William Henry Hornby 1805-yilda shaharda tugʻilgan. John Morly liberal davlat arbobi, yozuvchi va gazeta muharriri 1838-yil shu shaharda tugʻilgan. U 34 yil davomida (1945 — 1979) Blackburnda deputat boʻlgan va mehnat unumdorligi boʻyicha Davlat kotibi, Birinchi Davlat kotibi va Leyboristlar hukumatlari qoshidagi ijtimoiy xizmatlar boʻyicha Davlat kotibi lavozimlarida ishlagan. Shu shaharda tugʻilgan Sajjad Karim (1970-yilda tugʻilgan) 2004 va 2019-yillar orasida Shimoliy Gʻarbiy Angliya boʻyicha Yevropa parlamenti aʼzosi boʻlib ishlagan.

Sanʼat va musiqa

  • Tony Ashton (1946–2001), rok musiqachisi
  • Michael Billington (1941–2005), aktyor
  • William Billington (1825–1884), yozuvchi
  • Josephine Cox (1938–2020), fantastika yozuvchisi[14]
  • Ross Eccles (1937-yil tugʻilgan), zamonaviy rassom
  • Kathleen Ferrier (1912–1953)
  • Clive Gardiner (1891-1960), artist, dizayner
  • Michael Gibson (1980-yil tugʻilgan), teleboshlovchi va hujjatli film rejissyori
  • Barry Gray (1908–1984), kompositor
  • Kathleen Harrison (1892–1995), aktrisa[15]
  • Tez Ilyas (1983-yil tugʻilgan), stand-up komiki
  • Russell Harty (1934–1988), teleradiokompaniya egasi[16]
  • Ethel Carnie Holdsworth (1886–1962), yozuvchi va feminist
  • Lee Mack, (1968-yil tugʻilgan), aktyor/komik
  • Grace Davies, (1997-yil tugʻilgan), qoʻshiqchi[17]
  • Sarah Martin (1974-yil tugʻilgan), musiqachi
  • Ian McShane (1942-yil tugʻilgan), aktyor[18]
  • Tony O'Neill, (1978-yil tugʻilgan), yozuvchi
  • Steve Pemberton (1967-yil tugʻilgan), aktyor[19]
  • Wendi Peters (1968-yil tugʻilgan), aktrisa
  • Ronald Stevenson (1928–2015), Shotlandiya bastakori
  • Jeanette Threlfall (1821–1880), Xristian madhiyasichisi va shoiri
  • Debbie Travis (1960-yil tugʻilgan), teleboshlovchi
  • Anthony Valentine (1939–2015), aktyor
  • Diana Vickers (1991-yil tugʻilgan), qoʻshiqchi va aktrisa
  • Alfred Wainwright (1907–1991), qoʻllanma muallifi
  • Jon Walmsley (1956-yil tugʻilgan), musiqachi va aktyor
  • Michael Winterbottom (1961-yil tugʻilgan), film maker[20]
  • William Wolstenholme (1865–1931), koʻzi koʻr kompozitor va organ cholgʻuvchisi
  • William Woodruff (1916–2008), tarixchi
  • AJ Odudu (1988-yil tugʻilgan), teleboshlovchi

Manbalar

  1. ↑ „Authorities: AGMA Policy and Research Unit“. Association of Greater Manchester Authorities. 2015-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-may.
  2. ↑ By road 27 mi (43 km)[1]
  3. ↑ „Grid Reference Finder“. Gridreferencefinder.com.
  4. ↑ „KS01 Usual resident population: Census 2011, Key Statistics for urban areas“. National Statistics. Office for National Statistics. 2009-yil 7-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 9-iyul.
  5. ↑ Census 2001: Blackburn with Darwen Local Authority, Office for National Statistics. Retrieved 28 March 2008.
  6. ↑ „Blackburn.gov.uk – Ethnicity and Religion profile“. 2015-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  7. ↑ Burrow, J. & Co. (Eds.) (1960), p. 8.
  8. ↑ Abram, William Alexander. Parish of Blackburn, County of Lancaster: A History of Blackburn, Town and Parish. Blackburn: J. G. & J. Toulmin, 1877 — 1-bet. 
  9. ↑ „Domesday Book Online“. Domesday. Qaraldi: 2021-yil 17-sentyabr.
  10. ↑ Miller (1992), p. 6.
  11. ↑ Beattie (1992), p. 11.
  12. ↑ Survey and making of Domesday The UK National Archives. Retrieved 1 June 2014
  13. ↑ „Football remembers Jack Walker“. BBC News (2000-yil 18-avgust).
  14. ↑ „Best selling author Josephine Cox on growing up in Blackburn and her dreams of writing sci-fi“. Greatbritishlife.co.uk (2014-yil 29-dekabr).
  15. ↑ "Biography for Kathleen Harrison", Internet Movie Database. Retrieved 14 May 2006
  16. ↑ „BFI Screenonline: Harty, Russell (1934-88) Biography“. Screenonline.org.uk.
  17. ↑ „Bio - Grace Davies“. 2018-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-avgust.
  18. ↑ „Ian McShane“. BBC. Qaraldi: 2008-yil 4-iyul.
  19. ↑ "Steve Pemberton", Internet Movie Database. Retrieved 6 September 2006.
  20. ↑ „Essential facts on Queen Elizabeth's Grammar School, Blackburn“. This Is Lancashire. Newsquest Media Group (2001-yil 27-avgust). 2007-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 14-may.