Chất thức thần

Chất thức thần (tiếng Anh: psychedelic) là loại chất có hoạt động chính là kích hoạt trải nghiệm ảo giác thông qua chủ vận động thụ thể serotonin (còn gọi là trải nghiệm thức thần hay "trip"),^[2] gây ra thay đổi suy nghĩ và thay đổi thị giác/thính giác, và trạng thái biến đổi của ý thức.^[3] Các loại thuốc thức thần chính bao gồm mescalin, LSD, psilocybin và DMT.^[4][5] Trong thực tế, hai nghiên cứu được tiến hành bằng cách sử dụng psilocybin trong một thiết lập tâm lý trị liệu cho thấy thuốc này có thể hỗ trợ điều trị nghiện rượu và nicotin.^[6]

Khác với các loại thuốc thần kinh khác, chẳng hạn như chất kích thích và thuốc opioid, chất thức thần có xu hướng thay đổi chất lượng bình thường của kinh nghiệm có ý thức. Trãi nghiệm ảo giác từ chất thức thần có thể được so sánh với trải nghiệm cận tử. Hầu hết các loại chất thức thần rơi vào một trong ba họ của các hợp chất hóa học: tryptamine, phenethylamine, hoặc lysergamide (LSD vừa được xem là một tryptamine và một lysergamide).

Nhiều loại chất thức thần bất hợp pháp trên toàn thế giới theo các công ước của Liên Hợp Quốc, ngay cả việc sử dụng trong nghiên cứu cũng rất khắt khe. Bất chấp những nguy hiểm và quy định, việc sử dụng các chất này để giải trí là khá phổ biến.^[7][8]

• 2C-B (2,5-dimethoxy-4-bromophenethylamine)
• DMT (N,N-dimethyltryptamine)
• LSD (Lysergic acid diethylamide)
• Mescaline (3,4,5-trimethoxyphenethylamine)
• Psilocin (4-HO-DMT) là dạng chuyển hóa có hoạt tính dephosphoryl của alkaloid indol psilocybin.

• Echard, William (2017). Psychedelic Popular Music: A History through Musical Topic Theory. Bloomington, IN: Indiana University Press. doi:10.2307/j.ctt1zxxzgx. ISBN 978-0253026453.
• Halberstadt, Adam L.; Franz X. Vollenweider; David E. Nichols biên tập (2018). Behavioral Neurobiology of Psychedelic Drugs. 36. Berlin, Heidelberg: Springer. ISBN 978-3-662-55878-2.
• Jay, Mike (2019). Mescaline: A Global History of the First Psychedelic. New Haven, CT: Yale University Press. doi:10.2307/j.ctvgc61q9. ISBN 9780300257502. S2CID 241952235.
• Letheby, Chris (2021). Philosophy of Psychedelics. Oxford: Oxford University Press. doi:10.1093/med/9780198843122.001.0001. ISBN 978-0-19-884312-2.
• Richards, William A. (2016). Sacred Knowledge: Psychedelics and Religious Experiences. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-54091-9.
• Siff, Stephen (2015). Acid Hype: American News Media and the Psychedelic Experience. Champaign, Illinois: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-09723-2.
• Winstock, Ar; Timmerman, C; Davies, E; Maier, Lj; Zhuparris, A; Ferris, Ja; Barratt, Mj; Kuypers, Kpc (2021). Global Drug Survey (GDS) 2020 Psychedelics Key Findings Report.

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Chất thức thần.

• Dòng thời gian chất thức thần của Tom Frame, Psychedelic Times