Huus Welf

't Huus Welf was van origine e Frankische oadellyke dynastie uut de 9e êeuwe. Ze woarn verwant me de Karoliengers, die under den titel van groaf goavn in de streke van Ipper-Swaabn, nu in de Duutsche dêelstoatn Baden-Württemberg en Beiern.

't Ouder Huus Welf wierd gesplitst in twi takkn: de Bourgondische Welfn en de Swaabische Welfn.

In 1055, achter ’n dôod van hertog Welf van Karinthië van de Swaabischn tak, stierf ‘t Ouder Huus Welf uut in mannelyke lyne. Zyn zuster Kunigunde trouwde met Alberto Azzo II, de markgroaf van Milaan van ’t Italioans Huus Este. Ze woarn de stichters van ’t Jounger Huus Welf, Guelf in ’t Italioans.

’t Ouder Huus Welf

Ruthard, die in dienst was by Pepeyn de Kortn zoudt e vroege vôorvoader van de Welfn gewist zyn. In 769 kwamt ie groaf (comes) van de Argengau, in Alemannië in Ôost-Francië. ’t Was e Karolingisch groafschap ten nôordôostn van ‘t Boodnmeer (Duuts Bodensee).

De bekendste vôorvoader was Welf I. Je krêeg surtout vele macht achter da zyn dochter Judith van Beieren trouwde me Lodewyk de Vroomn. Ze was zyn twidde vrouwe. Me zyn êeste vrouwe Ermengarde van Haspengouw had ie al drie zeuns Lotharius I, Pepeyn I van Aquitanië en Lodewyk den Duuts, die trouwde me Hemma, ook een dochter van Welf I.

Lodewyk de Vroomn krêeg loater nog e zeune me Judith, Karel de Kletsn. De verdêlienge van ’t Ryk ounder de drie oudste zeuns was al geregeld, mo Judith wilde dat heur zeuntje ook zyn dêel krêeg, wa da zorgde vo grôte miserie tusschn de voader en de zeuns. Achter ‘t Verdrag van Verdun krêeg Karel de Kletsn West-Francië, ’t loatere Frankryk.

De zeune van Welf I, Konrad I van Auxerre, was hertog van Alemannië en groaf van de gouwen Argenau, Alpgau en Linzgau.

Als broere van Judith van Beieren wast ‘n de nounkel van Karel de Kletsn, die hem in 849 ’t groafschap Parys gaf. Als broere van Hemma wast’n ook de schonbroere van Lodewyk den Duuts. In ’t conflict in 859 tusschn de broers Karel de Kletsn en Lodewyk den Duuts most Konrad I van Auxerre kiezn tusschn de twêe en je koos partie vo Karel, woadeure dat ie zyn Duutsche bezittiengn kwyt speelde. Karel belôondeg hem doavôorn met et groafschap Auxerre.

Konrad I van Auxerre zyn zeuns woarn:

1. Konrad II van Auxerre. Voader van Rudolf I van Bourgondië en stamvoader van de Bourgondischn tak van de Welfn, ook de Rudolfiengers genoemd.
2. Hugo den Abt
3. Rudolf
4. ? Welf van Altdorf, zeune of klêenzeune (misschiens e zeune van Rudolf). Stamvoader van de Swaabischn tak van de Welfn.

De Bourgondische Welfen

Konrad II van Auxerre was van 859 tout 864 hertog van Ipper-Bourgondië (of Transjuranië), ‘t gebied tussen de Jura en de Alpn. Je was de voader van Rudolf I van Bourgondië, die den êeste keunienk van Ipper-Bourgondië kwam.

't Keuninkryk wierd gesticht in 888 achter d'ofzettienge en ‘n dôod van Karel den Dikkn, e zeune van Lodewyk den Duuts. Rudolf I van Bourgondië wierd verkoozn deur den oadel van Ipper-Bourgondië tout under keunienk. Je was êest hertog van Ipper-Bourgondië gewist van 876 tout 888.

• 
  Welf I, schonvoader van twi Karoliengers, Lodewyk de Vroomn en Lodewyk den Duuts
• 
  Keizerinne Judith, twidde vrouwe van Lodewyk de Vroomn
• 
  Keuniginne Hemma van Ôost-Francië, vrouwe van Lodewyk den Duuts
• 
  Adelaide van Bourgondië, vrouwe van Otto de Grôotn, en dochter van de Welf Rudolf II van Bourgondië

De Swaabische Welfn

’t Vroegst vermelde lid (in 842) van de Swaabische groep was Welf van Altdorf, e groaf in Swaabn, die e zeune of klêenzeune zou gewist zyn van Konrad II van Auxerre.

In 1055, achter ’n dôod van hertog Welf III van Karinthië, stierf ‘t Ouder Huus Welf uut in mannelyke lyne. Zyn zuster Kunigunde trouwde met Alberto Azzo II, de markgroaf van Milaan van ’t Italioans Huus Este, en kwam de stichter van ’t Jounger Huus Welf. Under zeune Welf IV was ‘t êeste lid van de Welftak van ‘t Huus Este. Je kwam hertog van Beiern als Welf I van Beiern.

• 
  Welf II, voader van Welf III en Kunigunde
• 
  Welf III († 1055), hertog van Karinthië en markgroaf van Verona, de latste mannelyke Welf van ‘t Ouder Huus
• 
  Kunigunde, zuster van Welf III, en heur vint Alberto Azzo II

’t Jounger Huus Welf (Welf-Este)

Welf IV, de zeune van Kunigunde en Alberto Azzo, wierd in 1070 deur keunienk Hendrik IV benoemd toet hertog van Beiern als Welf I van Beiern.

Je trouwde me Judith, dochter van de groaf van Vloandern Boudewyn IV met den Board. Under oudste zeune Welf V, hertog Welf II van Beiern, ha gin jounges en je wierd ipgevolgd deur zyn broere Hendrik de Zwartn, hertog Hendrik IX van Beiern. Hendrik de Zwartn trouwde me Wulfhilde van Saksn. Under jounges woarn:

1. Hendrik de Preuschn, hertog Hendrik X van Beieren. Je volgde in 1137 Lotharius van Supplinburg ip als hertog van Saksn. In 1138 wast‘n kandidoat vo de verkiezienge toet Rôomsche keunienk, mo Konrad van Hohenstaufn wierd verkoozn.
2. Konrad, cisterciënzer monnik
3. Sophia
4. Judith. Ze trouwde in 1121 met Frederik II van Swaabn en kwam de moeder van Frederik Barbarossa
5. Mathilde
6. Gebhard
7. Welf VI
8. Wulfhilde

• 
  Welf IV († 1101), êestn hertog van Beiern van ’t Huus Welf
• 
  Welf V, hertog Welf II van Beiern, wierd ipgevolgd deur zyn broere Hendrik de Zwartn
• 
  Hertog Hendrik IX van Beiern (Hendrik de Zwartn), en Wulfhilde van Saksn
• 
  Hendrik de Preuschn, hertog Hendrik X van Beieren, ook hertog van Saksn
• 
  Welf VI, broere van Hendrik de Preuschn

Rôoms-Duutsche keunienk en keizer

Hendrik de Preuschnn trouwde me Gertrude van Saksn, dochter van keizer Lotharius van Supplinburg. Under êenigste kiend, Hendrik de Lêeuw kwam hertog van Saksn en Beiern. Je trouwde me Mathilde Plantagenet, d’oudste dochter van Hendrik II van Iengeland en klêendochter van Godfried Plantagenet. Under zeune Otto van Brunswick kwam den êenigste keizer van ’t Hillig Rôoms Ryk van ’t Huus Welf.

• 
  Hendrik de Lêeuw me Mathilde van Iengeland
• 
  Hendrik de Lêeuw, hertog van Saksn van 1142 en hertog van Beiern van 1156
• 
  Mathilde Plantagenet, vrouwe van Hendrik de Lêeuw en zuster van Richard Leeuwenhart
• 
  Keizer Otto IV, zeune van Hendrik en Mathilde