Yzerweg

Een yzerweg, spoorweg of 'n yzerweug is e verkêersweg vo voertuugn die ip rails ryen. De rails zyn twi eevnwydige stoavn in stoal, die vastegezet zyn ip tringbieln van hout, betong of metoal.

Geschiedenisse

Yzerweegn zyn in 't begun van de 19ste êeuwe in Iengeland ountstoan - 't es doamei da trings ook by uus lienks ryen - vo 't werk in de koolmynn gemakkelikker te moakn. De kooln wierdn vervoerd in karretjes ip spoorn. In 't begun woarn de rails van hout gemakt en loater van geute. De karretjes wierdn verplatst met d'hand, mè peirdn of deur ze te loatn rolln van een hellienge.

In 1804 wierd d'êeste stoommachine ip rails gezet. 't Probleem was dat de rails in geute nie bestand woarn teegn 't gewicht van de stoommachine. Loater is dat ipgelost deur rails van stoal te gebruukn.

In 1825 is de Stockton and Darlington Railway g'opend, met de bedoelienge vo kooln van de myne noa d'hoave te briengn. D'r is ton ook beslist vo de lyne publiek toegankelik te moakn. En deur 't succes van 't reizigersvervoer woarn d'r nog andere die 't voorbeeld volgdegen.

België

De vuufde meie 1835 rêed den êestn tring in België tusschn Mecheln en Brussel.

In België ligt er 3518 km yzerweg, woavan dat er 2934 km g'elektrificeerd is en 2563 kilometer is dubbelsporig. Infrabel zorgt vo d'infrastructeure en den NMBS is exploitant van de trings.

Externe koppelienge

• Officiële website van de Belgischn yzerweg

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Rail transport van Wikimedia Commons.