Bive_(biesse)

Li bive ou castôr, c’ est ene biesse ås tetes ki vike dins les payis nén trop tchôds nén trop froeds.

Sincieus no d' l' indje : Castor fiber (bive d' Urope)

Mins gn a eto li des ôtes sôres di bive.

Li frumele si lome bivresse.

Li cawe do bive sovint l tere. Mins i l' rilevèt po n' pont leyî d' passêye.

Dints di dvant , foirt awiyants, et di brune coleur.

Nén åjhey di vey li seke, ca i n' ont k' on clowake, come les biesses.

• 
  cråne di bive sol costé
• 
  padvant (bruns awiyants dints)
• 
  padrî (hanete)

Divinltins, end aveut totavå l’ Beldjike. Mins il avént disparexhou.

Ont stî ramoennés el Walonreye dins les anêyes 1990 (al Croes Schaye). Asteure, i serént 250 familes.

• 
  rawiaedje d' èn åbe
• 
  Astantche

Vicnut tot do long des aiwes.

I côpèt des åbes avou leus dints di dvant. I les ramoennèt etire, pu les coschetlèt po fé come des léts.

I fwaiynut des astantches so les corantès aiwes ou les laetches.

Al tchôde e moes d' djanvî, dins ene aiwe toprès di 0° C.

S' acoplèt vinte disconte vinte.

Durêye di plinnisté : 100 djoûs. Adon, i djonnlèt e moes d' may et djun.

Li bivresse djonnlêye so s' cawe, riployeye pa padvant.

Les djonnes sont ni-fuyants.

Pout esse riwaitî come ene evayixhante indje di biesse, pa les damadjes k’ i fwait ås plantisses. Mins il est veyou voltî pa les rafiyants d’ nateure, come sôre di biesse disparexhowe, et k’ a come « raviké ».

On eployive li cråxhe di castôr po medicamint.

• Walonreye : Bive.
• Flande : Beveren.

Joseph Lahaye, Li bive, Li Rantoele

I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou li bive d' Urope .