Habemus Papam

An Habemus Papam (Linatin nga nangangahulogan "Mayda na kita Papa" o "Mayda na kita bag-o nga santo papa!") amo an Linatin nga pagpasamwak han Kardinal-Protodiakono han pagkapili hin bag-o nga santo papa.

Ginhahatag an pagpasamwak tikang han butnga nga loggia o balcon han Basílika ni San Pedro ha Vaticano. Katapos han pagpasamwak, nagpapakita an bag-o nga papa han mga tawo ngan naghahatag han iya syahan nga Urbi et Orbi nga bendisyon o pagpanalangin.

Ha ubos an format para han pagpasamwak kun usa nga kardinal an napili nga Papa:

Annuntio vobis gaudium magnum:
Habemus Papam!
Eminentissimum ac reverendissimum Dominum,
Dominum [Syahan nga ngaran] Sanctæ Romanæ Ecclesiæ Cardinalem [Apelyido],
Qui sibi nomen imposuit [Ngaran ha pagka-Papa].

Ha Winaray amo ini an kahulogan:

Nagpapasamwak ako ha iyo hin dako nga kalipay:
¡Mayda hi kita Papa!
An eminentisimo (labaw nga nangunguna) ngan reverendisimo (labaw nga tahuran) nga Ginoo,
hi Ginoo [Syahan nga ngaran] Kardinal han Baraan nga Romano nga Singbahan [Apelyido],
Nga nagkukuha (o nagbubutang) ha iya kalugaringon han ngaran nga [Ngaran ha pagka-Papa].

Han 2005 nga pagpasamwak han Habemus Papam, nga ginhatag ni Kardinal Jorge Medina Estévez dida han 19 Abril 2005 han kapili ni Papa Benedicto XVI, an pagpasamwak gin-unahan anay hin pagbati hin pira nga mga pinulongan nga kun ighubad ha Winaray "Mga pinaura nga kabugtoan (nga lalaki ug babaye)":

Fratelli e sorelle carissimi. (Initalyano) Queridísimos hermanos y hermanas. (Kinatsila) Bien chers frères et sœurs. (Frinanses) Liebe Brüder und Schwestern. (Inaleman) Dear brothers and sisters. (Iningles)

Ha pagpasamwak han ngaran han bag-o nga napili nga pontifice, an syahan nga ngaran ha pagkatawo han bag-o-nga-napili nga pontifice ginhahatag ha Linatin ha acusativo nga caso (e.g., Eugenium, Angelum Iosephum, Ioannem Baptistam, Albinum, Carolum, Iosephum), kundi an apelyido han bag-o nga pontifice ginhahatag ha porma nga waray gin-deklinar o orihinal nga porma (e.g., Pacelli, Roncalli, Montini, Luciani, Wojtyła, Ratzinger). An bag-o nga ngaran han Papa agsob iginsaysay han genitivo nga caso ha Linatin nga nahahangod hin kahubad nga "nga nagkukuha (o nagbubutang) han ngaran ni ..." (e.g., Ioannis vicesimi tertii, Ioannis Pauli primi etc.), bisan man kun puyde gihapon ini igdeklinar ha acusativo nga caso nga nahahanungod hin kahubad nga "nga nagkukuha (o nagbubutang) han ngaran nga ...", sugad han nahinabo han 1963 nga diin an ngaran-hin-paghadi ni Papa Pablo VI ginpasamwak nga Paulum sextum.^[1]

Dida han pagpasamwak han kapili ni Papa Benedicto XVI, an iya ngaran-ha-paghadi-komo-papa igindeklinar ni Kardinal Medina ha genitivo nga caso (nagsiring hiya nga Benedicti Decimi sexti)^[2], kundi dida han websayt han Santa Sede, an pakli nga nagpasamwak han iya kapili nga may kopya han Habemus Papam nga formula nagbutang han ngaran ni Benedicto nga gindeklinar ha acusativo nga caso (i.e., Benedictum XVI)^[3]

An ihap o numero dida han ngaran-han-papa puyde diri igyakan kon an ngaran han bag-o nga Papa amo gihapon han iya pa la ginsundan nga papa sugad han nahinabo dida han Oktubre 1978 han pagpasamwak han ngaran ni Papa Juan Pablo II nga Ioannis Pauli nga waray an ihap nga Secundi^[4] kay an nag-una pa la ha iya nga papa hi Papa Juan Pablo I. Nahinabo gihapon ini han 1939 nga diin an ngaran ni Papa Pío XII, katapos han iya kapili, ginpasamwak la nga Pium^[5] kay an iya ginsundan nga Papa hi Papa Pío XI. Han pagpasamwak han kapili ni Papa Pío XII, an iya ngaran-hin-pagkapapa gindeklinar ha acusativo nga caso sugad han pagpasamwak han kapili ni Pablo VI nga nahinabo hin karuhaan-kag-upat ka tuig tikang han kapili ni Papa Pío.

Ini in talaan nga diri-kumpleto hin mga Kardinal-Protodiakono nga naghatag han Habemus Papam nga pagpasamwak:

Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini.