Surinaome

Surinaome (Nederlands: Suriname) is 'n land in Zuud-Amerika. Toet 25 november 1975 was Surinaome 'n land binn'n 't Konienkriek der Nederlan'n. Surinaome is dunbevolkt en bestit grotendeêls uut oerwoud.

De eerste geslaegde Europese kolonisaotie vong vanof 1650 plaes deu de Iengelsman Francis Willoughby. Om planters an te trekkenne was vrieheid van godsdienst 'eregeld. In de Twidde Iengels-Nederlandse Oôrlog wier Surinaome in 1667 deu de Zeêuw Abraham Crijnssen veroverd op de Iengelsen. Bie de Vrede van Breda zagge de Nederlanders voorloôpig of van de teruggaeve van de deu de Iengelsen ingenomen Nederlandse kolonie Nieuw-Amsterdam ('t tehenwoordige New York); op ulder beurte eisten de Iengelsen nie da Surinaome meteen ontruumd zou worre. Meêstâ wor 'esproken van een "ruil" van beide gebieden. Crijssen bouwende Fort Zeelandia. De eerste gouverneur van Surinaome was Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck. Hie ha één dorde van de rech'en op Surinaome an'ekocht. De stad Amsterdam en de West-Indische Compagnie (WIC) bezatte ielk ok een dorde. An 't ende van de 18e eêuw ging de WIC failliet; de femilie Van Aerssen had ulder bezit al eerder verkocht. Amsterdam was toe de eênige belanghebbende.

Ok het naeburihe Berbice en Essequibo, ongeveer het tehenwoordige Guyana, wier 'ekoloniseerd deu Nederlanders. Suriname, Berbice en Essequibo vurmende 't zogenaamde Nederlands Guiana. Nederlands Guyana wier in 1815 verdeeld in Surinaome, dat in Nederlands bezit bleef, en het tehenwoordige Guyana, dat een Britse kolonie wier: Brits Guiana. De slaevernieje in Surinaome wier op'eheven op 1 juli 1863.

In 1954 kreeg Surinaome een semi-autonome status binnen het Koninkriek. Op 25 november 1975 wier Surinaome onafankelijk. Gouverneur Ferrier, premier Den Uyl en Konienginne Juliaona ongertekenden het verdrag. Vuuf jaer laeter vong een staesgreep plaes onger leiding van Desi Bouterse.

• 1 januari - Nieuwjaersdag
• 1 maart (variërend) - Holi-Phagwa
• 1 mei - Dag van d'n Arbeid
• 5 juni - Hindoestaonse Immigraotie
• 1 juli - Keti-koti
• 8 augustus - Javaonse Immigraotie
• 9 augustus - Dag der Inheêmsen
• 25 november - Onaf'ankelek'eidsdag
• 25 december - Eêste kossemissedag
• 26 december - Twidde kossemisse

• Machtsbalans uitvoerende en wetgevende macht - Chander S. Mahabir / Parlementair, oktober 2005, redactie Ulrich Aron, pp. 64–68 / 2005
• Laatste gouverneur, eerste president: de eeuw van Johan Ferrier, Surinamer - John Jansen van Galen / KITLV Uitgeverij / Leiden, 2005
• Smeltkroes: Negen Politiek-Bestuurlijke Vruchten - Jules A. Wijdenbosch / Gopher B.V. / Utrecht, 2004
• Een machtsbalans tussen de uitvoerende en de wetgevende macht. De ontwikkeling van een alternatief model voor het politieke systeem in Suriname. - Chander S. Mahabir / MA Thesis / Vrije Universiteit Amsterdam, 2002
• Het Suriname-syndroom: de PvdA tussen Den Haag en Paramaribo - John Jansen van Galen / Bert Bakker / 2001
• Jopie Pengel 1916-1970; leven en werk van een Surinaamse politicus; biografie - Hans Breeveld / Schoorl: Conserve, 2000 (Dit is de handelseditie van een proefschrift in de maatschappijwetenschappen, vakgebied Public Administration aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname.)
• Hetenachtsdroom: Suriname, erfenis van de slavernij - John Jansen van Galen; naar een idee en met medewerking van John Albert Jansen / 2000
• De toekomst van ons verleden: democratie, etniciteit en politieke machtsvorming in Suriname - Jules Sedney / Paramaribo: Vaco Uitgeversmaatschappij / 1997
• Onafhankelijkheid en Parlementair Stelsel: Hoofdlijnen van een nieuw en democratisch staatsbestel - Hugo K. Fernandes Mendes / Dissertatie / Zwolle: Tjeenk Willink / 1989
• Jagernath Lachmon. Een politieke biografie - Evert Azimullah / Uitgeverij Vaco-Press, Paramaribo 1986
• Het politieke stelsel van Suriname - Coen D. Ooft / 1980
• Rebel op de valreep: een analyse na de persconferentie van de heer J. Lachmon - Rudi F. Kross / Biswakon & Biswakon / 1972

• Over'eid
• Suriname View
• Landenweb
• Historiek
• Britannica
• World Factbook
• City Population
• AlleCijfers
• Klimaatinfo