等足目

等足目
化石时期:300–0 Ma
石炭紀–現代
Eurydice pulchra:一種在沙質岸邊出沒的肉食性等足目物種。
科学分类 编辑
界: 动物界 Animalia
门: 节肢动物门 Arthropoda
亚门: 甲殼亞門 Crustacea
纲: 软甲纲 Malacostraca
亚纲: 真軟甲亞綱 Eumalacostraca
总目: 囊蝦總目 Peracarida
目: 等足目 Isopoda
Latreille, 1817[1]
亞目

見內文

  • 櫛水虱亞目 Asellota
  • Calabozoida
  • Limnoriidea
  • 盲虱亞目 Microcerberidea
  • Phoratopidea
  • 扁水虱亞目 Phreatoicidea
  • Tainisopidea
  • Scutocoxifera支序[2]
    • 潮蟲亞目 Oniscidea
    • Sphaeromatidea
    • 瓣尾亞目 Valvifera
    • 花尾亞目 Anthuroidea
    • 縮頭水蝨亞目 Cymothoida

等足目(學名:Isopoda),又名等足類等腳類,是一甲殼類,其下包括了潮蟲球潮蟲。等足目的化石紀錄可以追溯至3億年前的石炭紀[3][4]

語源

其學名是來自希臘文的「相等」及「腳」,故中文名等足目[5]

特徵

Oniscus asellus:潮蟲的一種。

等足目是體型較細小的甲殼類,有七對大小及形態相似的腳,體型由300微米至50厘米不等。[5]它們的腹背一般都是扁平的,但在深海或地下水中的物種很多時都會不同。[5]等足目沒有明顯的甲殼,只在頭部有殼。[6]氣體交換是由似鰓的腹肢開始至身體後部。陸地生活的等足目很多時都有像肺部的結構,往往在底部顯而易見。[5]若有眼睛,都是無柄的。[6]異足目一樣,它們最後的腹節與尾節融合,組成腹尾節。[6]胸部的第一節則與頭部融合。胸部附器是單枝的,而腹肢則是二枝的。[6]

生態

Anilocra寄生在黑斑棒鱸。

約有4500種等足目是生活在水中的,大部份分佈在海床。[3]約有500種是淡水的,其餘5000種是屬於潮蟲亞目,遠比陸生的其他甲殼類成功。[3]在深海中以櫛水虱亞目較為豐富,差不多完全排除了其他等足目,成功發展輻射適應[3]

一些等足目發展成寄生生態。上蝦亞目是完全寄生的,而扇肢亞目則是部份寄生。例如縮頭魚虱Cymothoa exigua)是寄生在墨西哥笛鯛中,它會吃了墨西哥笛鯛的舌頭,並且取而代之,是已知唯一在功能上取代主體的寄生方式。[7]

多樣化及分類

等足目屬於囊蝦總目,有特製的育幼袋孵蛋。根據2001年的分類,當時約有11437個物種,分別分類在11個亞目[5][8]

  • Acanthaspidiidae
    • Ianthopsis Beddard, 1886
    • Iolanthe Beddard, 1886
    • Mexicope Hooker, 1985
      • Mexicope kensleyi Hooker, 1985
      • Mexicope maletensis Riehl & Schienbein, 2024[9]
      • Mexicope sushara Bruce, 2004
      • Mexicope westralia Just, 2001
  • 纺锤水虱科 Aegidae
  • Agnaridae
  • Alloniscidae
  • Amphisopidae
  • Amphisopodidae
  • Ancinidae
  • Antarcturidae
    • Abyssarcturus Kussakin & Vasina, 1995
    • Acantharcturus Schultz, 1981
    • Antarcturus
    • Caecarcturus Schultz, 1981
    • Chaetarcturus Brandt, 1990
    • Cylindrarcturus Schultz, 1981
    • Fissarcturus Bathyweddellensis, 2007
    • Fissarcturus Brandt, 1990
    • Fissarcturus Rossi, 2007
    • Fissarcturus Sandwichi, 2007
    • Furcarcturus Baltzer, Held & Wägele, 2000
    • Glaberarcturus Kussakin & Vasina, 1998
    • Globarcturus Kussakin & Vasina, 1994
    • Halearcturus Poore, 2015
    • Litarcturus Brandt, 1990
    • Marmachius Poore, 2012
    • Mixarcturus Brandt, 1990
    • Oxyarcturus Brandt, 1990
    • Tuberarcturus Brandt, 1990
    • Xiphoarcturus Pereira, Roccatagliata & Doti, 2019
  • 背尾水虱科 Antheluridae
  • Anthuridae
  • Anuropidae
  • Archaeoniscidae
  • Archeoniscidae
  • Arcturidae
  • Arcturididae
  • Armadillidae
  • 球木虱科 Armadillidiidae
  • Armadilliidae
  • Asconiscidae
  • 栉水虱科 Asellidae
  • Atlantasellidae
  • Atlantidiidae
  • 澳洲水虱科 Austrarcturellidae
  • Balloniscidae
  • Barybrotidae
  • Basserolidae
  • 异深水虱科 Bathynataliidae
  • Bathynomidae
  • Bathytropidae
  • Berytoniscidae
  • Bisilvestriidae
  • 鳃虱科 Bopyridae
  • Brasileirinidae
  • Buddelundiellidae
  • Cabiropidae
  • 大尾水虱科 Calabozoidae
  • Capitoniscidae
  • Chaetilidae
  • Chaetiliidae
  • 漂水虱科 Cirolanidae
  • 珊瑚水虱科 Corallanidae
  • Crinoniscidae
  • Cryptoniscidae
  • Cryptothiridae
  • Cumoechidae
  • Cylisticidae
  • 缩头鱼虱科 Cymothoidae
  • Cyproniscidae
  • Dajidae
  • Delatorreiidae
  • Dendrotionidae
  • Desmosomatidae
  • Detonidae
  • Dubioniscidae
  • Echinothambematidae
  • 内虱科 Entoniscidae
  • Entophilidae
  • Eubelidae
  • Excorallanidae ,为Corallanidae的异名
  • Expanathuridae
  • Gnathidae
  • 巨颚水虱科 Gnathiidae
  • Gnathostenetroididae
  • Hadromastacidae
  • Halophilosciidae
  • Haplomunnidae
  • Haploniscidae
  • Hekelidae
  • Hemioniscidae
  • Holidoteidae
  • Holognathidae
  • Hypsimetopidae
  • Hyssuridae
  • Idoteidae
  • Ionidae
  • Irmaosidae
  • Ischnomesidae
  • 寄藻水虱科 Janirellidae
  • Janiridae
  • Joeropsididae
  • Katianiridae
  • Keuphyliidae
  • Lantoceramiidae
  • Lepidocharontidae
  • Leptanthuridae
  • 海蟑螂科 Ligiidae
  • Limnoriidae
  • Macrostylidae
  • Mesamphisopidae
  • Mesoniscidae
  • Mesosignidae
  • 小角水虱科 Microcerberidae
  • Microniscidae
  • Microparasellidae
  • Mictosomatidae
  • 浮游水虱科 Munnidae
  • Munnopsidae
  • Nannoniscidae
  • Olibrinidae
  • 海蛆科 Oniscidae
    • Diacara Budde-Lund, 1908
    • Exalloniscus Stebbing, 1911
      • Exalloniscus albus (Dollfus, 1898)
      • Exalloniscus beroni Taiti & Ferrara, 1988
      • Exalloniscus bicoloratus Taiti & Ferrara, 1988
      • Exalloniscus borneanus Taiti & Ferrara, 1988
      • Exalloniscus brincki Manicastri & Argano, 1986
      • Exalloniscus burmaensis Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus caudatus Taiti & Ferrara, 1988
      • Exalloniscus coecus (Dollfus, 1898)
      • Exalloniscus convexus Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus cortii Arcangeli, 1927
      • Exalloniscus curvispinatus Li & Jiang, 2024[10]
      • Exalloniscus deharvengi Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus duospinatus Li & Jiang, 2024[10]
      • Exalloniscus japonicus Taiti & Gruber, 2008
      • Exalloniscus kampucheaensis Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus malaccensis Taiti & Ferrara, 1988
      • Exalloniscus maschwitzi Taiti & Ferrara, 1988
      • Exalloniscus nepalensis Schmalfuss, 1983
      • Exalloniscus papillosus (Budde-Lund, 1912)
      • Exalloniscus rotundatus Taiti & Ferrara, 1986
      • Exalloniscus schmalfussi Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus siamensis Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus silvestrii Kwon & Taiti, 1993
      • Exalloniscus stilifer Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus sumatranus Manicastri & Taiti, 1991
      • Exalloniscus taitii Li & Jiang, 2024[10]
      • Exalloniscus thailandensis Dalens, 1987
      • Exalloniscus tortilis Taiti & Cardoso, 2020
      • Exalloniscus triangulus Li & Jiang, 2024[10]
      • Exalloniscus tridentatus Li & Jiang, 2024[10]
      • Exalloniscus troglophilus Taiti & Gruber, 2008
      • Exalloniscus tuberculatus Nunomura, 2000
      • Exalloniscus vietnamensis Taiti & Ferrara, 1988
    • Hanoniscus Budde-Lund, 1912
    • Hiatoniscus Barnard, 1932
    • Hora Barnard, 1932
    • Krantzia Barnard, 1932
    • 海蛆属 Oniscus Linnaeus, 1758
    • Oroniscus Verhoeff, 1908
    • Phalloniscus Budde-Lund, 1908
    • Rabdoniscus Vandel, 1981
    • Rodoniscus Arcangeli, 1934
    • Sardoniscus Arcangeli, 1939
    • Tasmanoniscus Vandel, 1973
  • Palaeophreatoicidae
  • Paramunnidae
  • Paranthuridae
  • Paraplatyarthridae
  • Parasellidae
  • Periscyphicidae
  • Philosciidae
  • Phoratopodidae
  • 坑水虱科 Phreatoicidae
  • Phreatoicopsidae
  • Phreatoicopsididae
  • Plakarthriidae
  • 蚁虱科 Platyarthridae
  • Pleurocopidae
  • Podasconidae
  • Ponderellidae
  • 鼠妇科 Porcellionidae
  • Protognathiidae
  • Protojaniridae
  • Pseudarmadillidae
  • Pseudidotheidae
  • Pseudojaniridae
  • Pudeoniscidae
  • Rectarcturidae
  • Rhyscotidae
  • Santiidae
  • Schoebliidae
  • Schweglerellidae
  • Scleropactidae
  • Scyphacidae
  • 扁水虱科 Serolidae
  • Spelaeoniscidae
  • 团水虱科 Sphaeromatidae
  • Sphaeroniscidae
  • Stellatoniscidae
  • Stenasellidae
  • Stenetriidae
  • Stenoniscidae
  • Styloniscidae
  • Tainisopidae
  • Tecticipitidae
  • Tendosphaeridae
  • Thambematidae
  • Thermoarcturidae
  • Titanidae
  • Trachelipodidae
  • Tricarinidae
  • 毛潮虫科 Trichoniscidae
  • Tridentellidae
  • Turanoniscidae
  • 瘤水虱科 Tylidae
  • Urdidae
  • Urstylidae
  • Vermectiadidae
  • Xenarcturidae
  • Xenosellidae
科的地位未定的属:
  • Anhelkocephalon Bill, 1914
  • Arctasellus Henry & Magniez, 1995
  • Austrorgathona
  • Brunnella Polz, 2005
  • Chimaeroniscus Williams, Boyko & Moritaki, 2022
  • Congloboniscus Jackson, 1938
  • Crenisopus Wilson & Keable, 1999
  • Cryptocotitus Schultz, 1977
  • Cryptolacruma Schädel, Hörnig, Hyžný & Haug, 2021
  • Cylisticoides Schmalfuss, 2003
  • Debodea Hiller, 1999
  • Discosalaputium Schädel, van Eldijk, Winkelhorst, Reumer & Haug, 2020
  • Electrolana Schädel, Hyžný & Haug, 2021
  • Elocryptus Schultz, 1977
  • Ennurensis Collinge, 1915
  • Eoarmadillidium Dollfus, 1904
  • Eobooralana Schädel, Nagler & Hyžný, 2023
  • Gelrincola Schädel, van Eldijk, Winkelhorst, Reumer & Haug, 2020
  • Helleria Czerniavsky, 1868
  • Jaerella Richardson, 1911
  • Kanthyloma Klompmaker, Artal, van Bakel, Fraaije & Jagt, 2014
  • Leptaspidia Bate & Westwood, 1868
  • Mauritaniscus Vandel, 1958
  • Musconiscus Arcangeli, 1930
  • Nalocryptus Schultz, 1977
  • Nococryptus Schultz, 1977
  • Olincera W.E.Leach
  • Oniscomorphus Jackson, 1938
  • Onocryptus Schultz, 1977
  • Osicryptus Schultz, 1977
  • Ourachaerus Kinahan, 1859
  • Paraleptotrichus Arcangeli, 1927
  • Philoscodillo Jackson, 1938
  • Platuropodus Pazinato, Haug, Rohn, Adami-Rodrigues, Pirani Ghilardi, Cardoso Langer & Haug, 2021
  • Platyburmoniscus Schmidt, 2000
  • Potrerillo de Armas & Juarrero de Varona, 1999
  • Pseudodiploexochus Taiti, Paoli & Ferrara, 1998
  • Reboursia Guinot, Wilson & Schram, 2005
  • Rhacura Richardson, 1908
  • Rotungus Collinge, 1916
  • Squilloides Tchindono & Tchesun, 1993
  • Strigoproavus Schollmann, 1993
  • Synuropus Richardson, 1901
  • Thermaloniscus Bourdon, 1983
  • Tole Ortmann, 1901
  • Trichopleon Beddard, 1886
  • Trisopodoniscus Bourdon, 1981
  • Unusuropode Duarte & Santos, 1962
  • Urias Richardson, 1911
  • Vacuotheca Schädel, Perrichot & Haug, 2019
  • Xostylus Menzies, 1962

生長

等足目的幼蟲如同其成蟲,但卻沒有最後一對胸足。等足目生長周期中沒有了游泳階段是限制其分佈的原因,並形成高度特有性。[3]它們會以兩個階段來脫殼。[5]

參考資料

  1. ^ Boxshall, Geoff. Isopoda. WoRMS. 2014 [2014-05-08]. 
  2. ^ Dreyer, Hermann; Wägele, Johann-Wolfgang. The Scutocoxifera Tax. Nov. and the Information Content of Nuclear ssu rDNA Sequences for Reconstruction of Isopod Phylogeny (Peracarida: Isopoda). Journal of Crustacean Biology. 2002-05, 22 (2): pp. 217–234 [2017-07-17]. (原始内容存档于2019-08-16). 
  3. ^ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Richard Brusca. Isopoda. Tree of Life Web Project. 1997-08-06 [2010-03-27]. (原始内容存档于2016-03-22). 
  4. ^ Schram, =Frederick R. Isopod from the Pennsylvanian of Illinois. Science. 1970, 169 (3948): 854–5. doi:10.1126/science.169.3948.854. 
  5. ^ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 M. Schotte, C. B. Boyko, N. L. Bruce, J. Markham, G. C. B. Poore, S. Taiti & G. D. F. Wilson. World List of Marine, Freshwater and Terrestrial Isopod Crustaceans. World Register of Marine Species. [2009-02-19]. (原始内容存档于2019-10-23). 
  6. ^ 6.0 6.1 6.2 6.3 S. J. Keable, G. C. B. Poore & G. D. F. Wilson. Australian Isopoda: Families. Australian Museum. 2002-10-02 [2010-03-27]. (原始内容存档于2018-10-10). 
  7. ^ R. C. Brusca & M. R. Gilligan. Tongue replacement in a marine fish (Lutjanus guttatus) by a parasitic isopod (Crustacea: Isopoda). Copeia. 1983, 3: 813–6. doi:10.2307/1444352. 
  8. ^ Martin, Joel W.; Davis, George E. An Updated Classification of the Recent Crustacea (PDF). Natural History Museum of Los Angeles County. 2001: 132 pp [2010-03-27]. (原始内容存档 (PDF)于2013-05-12). 
  9. ^ Torben Riehl, Katharina Ellen Schienbein and Constantine Mifsud. 2024. A New Species of Mexicope Hooker, 1985 (Crustacea, Isopoda) — the First Record of Acanthaspidiidae Menzies, 1962 from the Mediterranean Sea. Biodiversity Data Journal. 12: e121508. DOI: 10.3897/BDJ.12.e121508
  10. ^ 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 Five new species of Exalloniscus Stebbing, 1911 (Crustacea, Isopoda, Oniscidea) from China. Zoosystematics and Evolution. [2024-04-14]. 

外部連結