Wêreldmoedertaaldag

Internasionale Moedertaaldagmonument, Ashfield Park, Sydney, Australië. Onthullingseremonie, 19 Februarie 2006

Wêreldmoedertaaldag is ’n dag wat wêreldwyd jaarliks op 21 Februarie gevier word om die bewustheid van taalkundige en kulturele verskeidenheid en veeltaligheid te bevorder. Dit is op 17 November 1999 deur Unesco aangekondig. Hierdie viering is ook amptelik erken deur die Verenigde Nasies se Algemene Vergadering in sy besluit om 2008 as die Internasionale Jaar van Tale te vestig.^[1]

Wêreldmoedertaaldag het ontstaan as internasionale erkenning van Taalbewegingsdag, wat sedert 1952 in Bangladesj (voorheen bekend as Oos-Pakistan) herdenk is toe ’n aantal studente, insluitend studente van die Universiteit van Dhaka doodgemaak is deur Pakistanse polisie in Dhaka gedurende die proteste van die Bengaalse Taalbeweging.

Geskiedenis

Op 21 Maart 1948 het Muhammad Ali Jinnah, destydse goewerneur-generaal van Pakistan, verklaar dat Oerdoe die enigste amptelike taal vir Wes- en Oos-Pakistan sou wees. Die mense van Oos-Pakistan (nou Bangladesj), met Bengaals as moedertaal het hierteen begin protesteer. Op 21 Februarie 1952 (8 Falgun 1358 in die Bengaalse kalender) het studente in Dhaka aangedring op ’n provinsiale staking. Die regering het ’n beperkte klokreëling ingestel om ’n staking te voorkom en die proteste is bedwing sodat die klokreëling nie oortree sou word nie. Die Pakistanse polisie het op die studente gevuur ten spyte van die relatief rustige protes en ’n aantal studente is dood.

Jaarlikse temas

Die viering van Wêreldmoedertaaldag het normaalweg ’n tema wat òf aangedui is in die formele program wat feesvieringe bepaal by Unesco se hoofkantoor, of meer eksplisiet in die media.^[2]

2000: Inhuldigingsviering van Internasionale Moedertaaldag
2001: Tweede jaarlikse viering
2002: Taaldiversiteit: 3 000 Tale in Gevaar (slagspreuk: In die melkweg van tale is elke woord ’n ster)
2003: Vierde jaarlikse viering
2004: Kinders leer (die viering by UNESCO het ’n "unieke uitstalling van kinders se oefenboeke van regoor die wêreld bevat wat die proses waarvolgens kinders leer die geskrewe geletterdheid in die klaskamer bemeester" ingesluit.^[3]
2005: Braille en gebaretale
2006: Tale en die kuberruim
2007: Veeltalige onderwys
2008: Internasionale Jaar van Tale
2009: Tiende jaarlikse viering
2010: Internasionale Jaar vir die Toenadering van Kulture
2011: Inligting- en kommunikasietegnologies
2012: Moedertaalonderrig en inklusiewe onderwys
2013: Boeke vir moedertaalonderrig
2014: Plaaslike tale vir globale burgerskap: kollig op wetenskap
2015: Insluiting in en deur onderwys: taal tellings (met 'n gebeurtenis in Parys))^[4]
2016: Gehalte onderwys, onderrigstale en leeruitkomste
2017: Volhoubare toekoms deur middel van veeltalige onderwys
2018: Ons tale, ons bates
2019: Internasionale jaar van inheemse tale
2020: Beveiliging van taalverskeidenheid

Internasionale vieringe

Die Linguapax-prys word jaarliks op Wêreldmoedertaaldag toegeken.
Unesco bepaal die tema vir elke Wêreldmoedertaaldag en hou verwante gebeure by jul hoofkwartier in Parys op of naby aan 21 Februarie elke jaar.
In 2008 is die Internasionale Jaar van Tale amptelik geloods op Wêreldmoedertaaldag.

Sien ook

Verwysings

↑ (en) VN Algemene Vergadering, 61ste sessie, item 114 op die agenda, Besluit aanvaar deur die Algemene Vergadering, 61/266. Veeltaligheid (A/RES/61/266) Geargiveer 16 Desember 2008 op Wayback Machine
↑ (en) UNESCO, "21 Februarie – Internasionale Moedertaaldag"
↑ "Languages in Education | Education | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". Portal.unesco.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2012. Besoek op 2 Julie 2016.
↑ "International Mother Language Day Celebration 2015" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Desember 2019. Besoek op 21 Februarie 2015.

Eksterne skakels

(en) Geskiedenis van Internasionale Moedertaaldag
(en) Unesco-tuisblad vir Internasionale Moedertaaldag Geargiveer 24 Februarie 2007 op Wayback Machine
(en) Video deur Machizo Multimedia op 21 Februarie: Spot 2008 Geargiveer 7 Maart 2008 op Wayback Machine
(en) VN Inligtingshulpbronne
(en) Amptelike verwante blad van Bangladesj Geargiveer 22 Augustus 2004 op Wayback Machine
(en) Unesco-opvoeding (Sluit skakels na inligting oor vorige Moedertaaldagvieringe in)
(en) Spesiale Aanvulling oor Internasionale Moedertaaldag deur die ambassade van Bangladesj in Nederland Geargiveer 26 Maart 2009 op Wayback Machine
(en) Internasionale Moedertaaldag Fotokompetisie 2012 Geargiveer 18 Desember 2014 op Wayback Machine
(en) Die Geskiedskrywers: Internasionale Moedertaaldag Geargiveer 15 Oktober 2016 op Wayback Machine

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.

[1] (en) VN Algemene Vergadering, 61ste sessie, item 114 op die agenda, Besluit aanvaar deur die Algemene Vergadering, 61/266. Veeltaligheid (A/RES/61/266) Geargiveer 16 Desember 2008 op Wayback Machine

[2] (en) UNESCO, "21 Februarie – Internasionale Moedertaaldag"

[3] "Languages in Education | Education | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". Portal.unesco.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2012. Besoek op 2 Julie 2016.

[IMLD_2015-4] "International Mother Language Day Celebration 2015" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Desember 2019. Besoek op 21 Februarie 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]