ওঁ

হিন্দু ধৰ্ম
ওঁ • ব্ৰহ্মা • ঈশ্বৰ হিন্দু • হিন্দু ধৰ্মৰ ইতিহাস
দেৱ দেৱী ব্ৰহ্মা ঈশ্বৰ ত্ৰিমূৰ্তি ব্ৰহ্মা • বিষ্ণু • শিৱ দেৱী আৰু দেৱগণ সৰস্বতী • লক্ষ্মী • পাৰ্বতী মহাশক্তি • দুৰ্গা  • কালী গণেশ • কাৰ্তিক • আয়াপ্পা ৰাম • কৃষ্ণ হনুমান প্ৰজাপতি • ৰুদ্ৰ ইন্দ্ৰ • অগ্নি • দ্যৌ বসুমতী • বৰুণ • বায়ু
দৰ্শন ধাৰণা ব্ৰহ্মা • ওঁ • ঈশ্বৰ আত্ম • মায়া কৰ্ম • সংসাৰ পুৰুষাৰ্থ (ধৰ্ম • অৰ্থ • কাম • মোক্ষ) মতবাদ আস্তিক সাংখ্য • যোগ ন্যায় • বৈশেষিক পূৰ্ব মীমাংসা উত্তৰ মীমাংসা (বেদান্ত) (দ্বৈত, অদ্বৈত, বিশিষ্টাদ্বৈত) নাস্তিক চাৰ্বাক
শাস্ত্ৰ বেদ ঋকবেদ • যজুৰবেদ সামবেদ • অথৰ্ববেদ বিভাগ সংহিতা, ব্ৰাহ্মণ, আৰণ্যক, উপনিষদ উপবেদ আয়ুৰ্বেদ • ধনুৰ্বেদ গন্ধৰ্ৱবেদ • স্থাপত্যবেদ বেদাঙ্গ শিক্ষা • ছন্দ • ব্যাকৰণ নিৰুক্ত • কল্প • জ্যোতিষ উপনিষদ ঋগ্বৈদিক ঐতৰেয় যজুৰ্বৈদিক বৃহদাৰণ্যক • ঈশ তৈত্তিৰীয় • কঠ • শ্বেতাশ্বেতৰ সামবৈদিক ছান্দগ্যো • কেন অথৰ্ববৈদিক মুণ্ডক • মাণ্ডুক্য • প্ৰশ্ন পুৰাণ ব্ৰাহ্মী পুৰাণ ব্ৰহ্মা • ব্ৰহ্মাণ্ড ব্ৰহ্মবৈবৰ্ত মাৰ্কণ্ডেয় • ভৱিষ্য বৈষ্ণব পুৰাণ বিষ্ণু • ভাগৱত নাৰদীয় • গৰুড় • পদ্ম শৈৱ পুৰাণ শিৱ • লিঙ্গ স্কন্ধ • অগ্নি • বায়ু ইতিহাস ৰামায়ণ • মহাভাৰত অন্যান্য শাস্ত্ৰগ্ৰন্থ শ্ৰীমদ্ভগৱতগীতা ধৰ্মশাস্ত্ৰ • মনুস্মৃতি অৰ্থশাস্ত্ৰ • যোগবাশিষ্ঠ সূত্ৰ • স্তোত্ৰ • তন্ত্ৰ যোগসূত্ৰ অন্যান্য শাস্ত্ৰৰ বৰ্গীকৰণ শ্ৰুতি • স্মৃতি
ধৰ্মাচৰণ উপাসনা পূজা • জপ • ভজন তপ • ধ্যান যজ্ঞ • হোম তীৰ্থ • নৈবেদ্য মন্দিৰ • মূৰ্তি • ভক্তি ষোড়শ সংস্কাৰ গৰ্ভাধান • পুংসবন • সীমন্তোন্নয়ন • জাতকৰ্ম • নামকৰণ • নিষ্ক্ৰমণ • অন্নপ্ৰশন • চূড়াকৰণ • কৰ্ণভেদ • বিদ্যাৰম্ভ • উপনয়ন • প্ৰৈশাৰ্থ • কেশান্ত • ঋতুশুদ্ধি • সমাবৰ্তন • বিবাহ • অন্ত্যেষ্টি বৰ্ণাশ্ৰম ধৰ্ম বৰ্ণ ব্ৰাহ্মণ • ক্ষত্ৰিয় বৈশ্য • শূদ্ৰ আশ্ৰম ব্ৰহ্মচৰ্য • গাৰ্হস্থ্য বাণপ্ৰস্থ • সন্ন্যাস উৎসব দুৰ্গাপূজা (নৱৰাত্ৰি) বিজয়াদশমী কালীপূজা (দীপাৱলী) • শিৱৰাত্ৰি • দৌলযাত্ৰা কুম্ভমেলা • ৰথযাত্ৰা • বিশু • বিহু • বৈশাখী • পুতান্ডু গণেশ চতুৰ্থী • ওনাম ৰাম নৱমী • জন্মাষ্টমী ৰাখী পুৰ্ণিমা
গুৰু প্ৰাচীন গৌতম • জৈমিনী • কনাদ • কপিল • মাৰ্কণ্ডেয় • পতঞ্জলি • বাল্মীকি • বেদব্যাস মধ্যযুগীয় আদি শংকৰ • বাসব • দ্যাঁনেশ্বৰ • চৈতন্য • গঙ্গেশ উপাধ্যায় • গৌড়পাদ • জয়ন্ত ভট্ট • কবিৰ • কুমাৰিলা ভট্ট • মধুসূদন • মাধৱ • নামদেৱ • নিম্বাৰ্ক • প্ৰভাকৰ • ৰঘুনাথ শিৰোমণি • ৰামানুজ • বেদান্ত দেশিকা • তুকাৰাম • তুলসীদাস • বাচস্পতি মিশ্ৰ • বল্লভ আধুনিক অৰবিন্দ • আনন্দ কুমাৰস্বামী • দয়ানন্দ সৰস্বতী • মহাত্মা গান্ধী • কৃষ্ণানন্দ • নাৰায়ণ গুৰু • প্ৰভুপাদ • ৰামকৃষ্ণ পৰমহংস • ৰমনা মহৰ্ষি • ৰাধাকৃষ্ণণ • শিবানন্দ • স্বামী বিবেকানন্দ • যোগানন্দ
অন্যান্য প্ৰসঙ্গ হিন্দু শাখাসম্প্ৰদায় দেশ অনুসাৰে হিন্দু ধৰ্ম পুৰাণ • হিন্দু পঞ্জিকা হিন্দু আইন • হিন্দু মূৰ্তিতত্ত্ব হিন্দু জাতীয়তাবাদ • হিন্দুত্ব তীৰ্থ অত্যাচাৰ • সমালোচনা শব্দকোষ
হিন্দু ধৰ্ম বাটচ'ৰা হিন্দু পুৰাণ বাটচ'ৰা  প্ৰ • আ • স

ওঁ হৈছে হিন্দু ধৰ্মৰ পৱিত্ৰ আৰু সৰ্বজনীন প্ৰতীক। ইয়াক ওঁ-কাৰ, ওঙ্কাৰ (সংস্কৃত: অ + উ + ম্), প্ৰণৱ, ত্ৰ্যক্ষৰ আদি নামেৰেও জনা যায়। ই হিন্দু দৰ্শনৰ সৰ্বোচ্চ ঈশ্বৰ ব্ৰহ্মৰ বাচক।^[1] এই ধৰ্মৰ প্ৰতিটো সম্প্ৰদায় আৰু উপসম্প্ৰদায়ে ইয়াক অতি পৱিত্ৰ বুলি গণ্য কৰে। স্বামী বিবেকানন্দৰ মতে, ওঁ-কাৰ "সমগ্ৰ ব্ৰহ্মাণ্ডৰ প্ৰতীক তথা ঈশ্বৰৰো প্ৰতীক। "^[2] ৰামকৃষ্ণ পৰমহংসৰ মতে, "...ওঁ মানেই 'ওঁ শিৱ', 'ওঁ কালী', 'ওঁ কৃষ্ণ' হৈছে। "^[3] ওঁ-কাৰ বৌদ্ধ, জৈন, শিখ সকলেও পৱিত্ৰ জ্ঞান কৰে। এই প্ৰতীকৰ দেৱনাগৰী ৰূপ ॐ, চীনা ৰূপ 唵, আৰু তিব্বতীয় ৰূপ ༀ।^[4]

ব্যুৎপত্তি

ওঁ শব্দ সংস্কৃত 'অৱ' ধাতুৰ পৰা উৎপন্ন হৈছে। এই ধাতু একাধাৰে ১৯টা ভিন্ন ভিন্ন অৰ্থত ব্যৱহাৰ হয়। এই বুৎপত্তি অনুযায়ী ওঁ-কাৰ এক প্ৰকাৰৰ সৰ্বজ্ঞ শক্তি, সমগ্ৰ ব্ৰহ্মাণ্ডৰ শাসনকৰ্তা, অমংগলৰ পৰা ৰক্ষাকৰ্তা, ভক্তৰ মনোবাঞ্ছা পূৰ্ণকাৰী, অজ্ঞান নাশক তথা জ্ঞান প্ৰদাতা।^[5] ওঁ-কাৰক ত্ৰ্যক্ষৰো বোলা হয়, কাৰণ ওঁ তিনটা মাত্ৰাযুক্ত – 'অ-কাৰ', 'উ-কাৰ' আৰু 'ম-কাৰ'। 'অ-কাৰ' 'আপ্তি' বা 'আদিমত্ত্ব' অৰ্থাৎ সৃষ্টিৰ প্ৰতীক। 'উ-কাৰ' 'উৎকৰ্ষ' বা 'অভেদত্ব'ৰ প্ৰতীক। 'ম-কাৰ' 'মিতি' বা 'অপীতি' অৰ্থাৎ লয়ৰ প্ৰতীক।^[6] অন্য ব্যাখ্যা অনুযায়ী, ই সৃষ্টি, স্থিতি আৰু প্ৰলয় সংঘটনকাৰী ঈশ্বৰৰ প্ৰতীক।^[5]

'প্ৰণৱ' শব্দৰ আক্ষৰিক অৰ্থ, 'যি উচ্চাৰণ কৰি স্তৱ কৰা হয়'। আন এটা অৰ্থ হল 'চিৰনতুন' বা 'চিৰন্তন'।^[4]

বিভিন্ন ভাষাত ওঁ

সংস্কৃত , গুজৰাটী   অসমীয়া, বঙালী, ওড়িয়া[7]   আৰ্য সমাজ   তামিল[8]   কানাড়া[9]   তেলেগু[9]   মালায়ালাম [10]   গ্ৰন্থ[11]   সিদ্ধম[12]   জৈন চিহ্ন   চীনা[13]   তিব্বতী[14]   বালি (ইণ্ডোনেছিয়া)[15]   জাভা (ইণ্ডোনেছিয়া)[16]

গুৰুত্ব আৰু ব্যাখ্যা

ওঁ-কাৰ ঈশ্বৰৰ সকলো নামৰ প্ৰতিনিধিস্বৰূপ তথা শ্ৰেষ্ঠ নাম।^[17] বেদ, উপনিষদ, গীতা আৰু অন্যান্য হিন্দুশাস্ত্ৰ সকলোতে ওঁ-কাৰক সৰ্বোচ্চ গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। অথৰ্ববেদৰ গোপথব্ৰাহ্মণৰ এটি কাহিনী অনুসৰি দেবৰাজ ইন্দ্ৰ ওঁ-কাৰৰ সহায়তাৰে দৈত্য সকলক পৰাস্ত কৰিছিল। এই কাহিনীৰ অন্তৰ্নিহিত অৰ্থ হল, ওঁ-কাৰৰ বাৰংবাৰ উচ্চাৰণত মানুহে তাৰ পাশৱ প্ৰবৃত্তি জয় কৰিবলৈ সক্ষম হয়।^[5] কঠোপনিষদ মতে, ওঁ-কাৰ পৰমব্ৰহ্ম।^[18] মুণ্ডক উপনিষদত ওঁ-কাৰ অৱলম্বনত ঈশ্বৰোপাসনাৰ কথা কোৱা হৈছে।^[19] শ্ৰীকৃষ্ণয়ে গীতাত কৈছে, তেওঁ সকলো অক্ষৰৰ ভিতৰত ওঁ-কাৰ। মৃত্যুকালত ওঁ-কাৰৰ উচ্চাৰণে পৰম সত্য লাভ হয়।^[20] পতঞ্জলিৰ যোগসূত্ৰত ওঁ-কাৰক ঈশ্বৰৰ প্ৰতীক হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে আৰু ওঁ-কাৰৰ স্মৰণ আৰু উচ্চাৰণত সমাধি লাভ কৰা যায় বুলিও কোৱা হৈছে।

ব্যৱহাৰ

ধৰ্মীয় চিহ্ন হলেও ব্যৱহাৰিক জীৱনত ওঁ-কাৰৰ প্ৰয়োগ অতি ব্যাপক। প্ৰত্যেকটি মন্ত্ৰ ওঁ-কাৰেৰে আৰম্ভ হয়। চিঠিপত্ৰৰ আৰম্ভণিতে বহুতেই ওঁ-কাৰ লিখে। মঠ- মন্দিৰ, দেৱালয়, পৱিত্ৰ স্থান প্ৰভৃতি ধৰ্মীয় স্থানৰ প্ৰতীকচিহ্ন ৰূপে ওঁ-কাৰ ব্যৱহৃত হয়। যোগ সাধনাত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ হয়। তদুপৰি বৰ্তমান সমাজত শব্দৰে কৰা চিকিৎসা প্ৰণালীত ওঁ-কাৰ ব্যৱহাৰ হব ধৰিছে। শৰীৰত কৰা অংকন (টেটু) হিচাপেও ই জনপ্ৰিয়।

তথ্য উৎস

বহিঃসংযোগ

ৱিকিমিডিয়া কমন্সত ওঁ সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে।

• Just say Om Joel Stein, Time Magazine Archives
• Meditation on OM: Relevance from ancient texts and contemporary science, Kumar et al. (2010), Int Journal of Yoga
• Autonomic changes during" OM" meditation Telles et al. (1995)
• The Meaning of the "Om-mani-padme-hum" Formula, A. H. Francke (1915)
• Analysis Of Acoustic of "OM" Chant To Study It's Effect on Nervous System Gurjar et al. (2009)
• Neuro-cognitive aspects of "OM" sound/syllable perception: A functional neuroimaging study Kumar et al. (2015), Cognition & Emotion, Vol 29, Issue 3
• The Mantra Om: Word and Wisdom Swami Vivekananda