Джон Бродэс Уотсан

Джон Бродэс Уотсан
англ.: John Broadus Watson
Дата нараджэння	9 студзеня 1878(1878-01-09)[1][2][…]
Месца нараджэння	Грынвіл, Грынвіл[d], Паўднёвая Караліна, ЗША[3]
Дата смерці	25 верасня 1958(1958-09-25)[3][1][…] (80 гадоў)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША[3]
Месца пахавання	Willowbrook Cemetery[d][4]
Грамадзянства	ЗША
Жонка	Mary Ickes[d] і Rosalie Rayner[d]
Дзеці	William Rayner Watson[d], James Broadus Watson[d], Mary Ickes Watson[d] і John Ickes Watson[d]
Род дзейнасці	псіхолаг, палітык
Навуковая сфера	псіхалогія
Месца працы	Універсітэт Джонса Хопкінса
Альма-матар	Універсітэт Фурмана[d] Чыкагскі ўніверсітэт Greenville High School[d]
Навуковы кіраўнік	Джэймс Энджэл[d]
Член у	Амерыканская псіхалагічная асацыяцыя[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Джон Бродэс Уотсан (англ.: John Broadus Watson, 9 студзеня 1878 — 25 верасня 1958), — амерыканскі псіхолаг, заснавальнік біхевіярызму — адной з самых распаўсюджаных тэорый ў заходняй псіхалогіі XX стагоддзя.

Эма і Пайкенс Уотсан — бацькі Джона — жылі ў Паўднёвай Каліфорніі, у невялікім мястэчку Трэвелерс-Рэста. Маці была вельмі рэлігійнай, таму жыццё хлопчыка праходзіла ў абмежаваннях і забаронах. Бацька аддаваў перавагу вольнаму жыццю, скандалы на гэтай глебе прывялі да сыходу бацькі з сям’і ў 1891 годзе, калі хлопчыку было 13 гадоў. Джон быў прывязаны да бацькі, таму цяжка перажываў расстанне і да канца жыцця не змог дараваць яму гэта.

Джон Уотсан вырас у Грынвілі (Паўднёвая Караліна) і атрымаў дыплом магістра ва Універсітэце Фурмана. Адзін з выкладчыкаў параіў паступіць яму ў Чыкагскі ўніверсітэт з мэтай вывучаць філасофію пад кіраўніцтвам Джона Дзьюі. Аднак, па яго ўласных словах, ён не разумеў, пра што наогул кажа Дзьюі і неўзабаве вырашыў змяніць навуковага кіраўніка, звярнуўшыся да псіхолага Джэймса Энджэла і фізіёлага Генры Дональдсана. Ён збіраўся працаваць разам з Жакам Лёбам над даследаваннем мозгу сабак. Сумесны ўплыў гэтых навукоўцаў прывёў яго затым да фарміравання строгага, аб’ектыўнага падыходу да даследавання паводзін.

Яго доктарская дысертацыя, абароненая ў Чыкагскім універсітэце ў 1903 годзе («Навучанне жывёл: Эксперыментальнае даследаванне фізічнага развіцця белага пацука ў спалучэнні з ростам нервовай сістэмы») была першай сучаснай кнігай па паводзінах пацукоў.

24 лютага 1913 года Джон Уотсан прачытаў у Нью-Ёрку лекцыю (маніфест) «Псіхалогія з пункту гледжання біхевіярыста». З часу біхевіярызму псіхалогія стала бурна развівацца як эксперыментальная навука.