Логіка (апавяданне)

«Логіка» (англ.: Reason) — навукова-фантастычнае апавяданне Айзека Азімава, напісанае ў 1941 годзе і ўпершыню апублікаванае ў красавіку 1942 года ў часопісе Astounding Science Fiction. Апавяданне ўвайшло ў аўтарскія зборнікі: Я, Робат (I, Robot) (1950), The Complete Robot (1982) і Robot Visions (1990). У апавяданні дзейнічаюць пастаянныя персанажы кніг Азімава: Паўэл (Powell) і Донаван (Donovan)

Сюжэт

Паўэл і Донаван былі шчаслівыя, што іх перавялі з пекла Меркурыя ў прахалоду касмічнай станцыі. Станцыя служыла для забеспячэння Зямлі энергіяй, абслугоўвалася робатамі і кіравалася двума людзьмі, для замены якіх была створана новая мадэль робатаў КТ.

Аднак першы робат гэтай мадэлі, КТ-1 (К’юці), складзены і актываваны робатэхнікамі, наадрэз адмаўляецца лічыць, што створаны людзьмі і лічыць, што яго стварыў Пан. Пад гэтым Панам робат разумеў складаны механізм пераўтваральніка энергіі станцыі. Аргументы людзей адкідаюцца логікай робата, ён з гонарам заяўляе: «Я думаю, значыць, я існую». Урэшце КТ-1 адхіляе людзей ад кіравання станцыяй і змяшчае іх пад хатні арышт.

Насоўваецца электронная бура, выкліканая павышанай сонечнай актыўнасцю, якая можа паўплываць на прамень, які перадае энергію са станцыі на Зямлю, а пры самым нязначным яго адхіленні на Зямлі адбудзецца катастрофа. Тым не менш, перадача праходзіць бліскуча, і робатэхнікаў азарае ідэя, што такім чынам робат усяго толькі выканаў Першы закон робатэхнікі, паколькі здзейсніў усе аперацыі лепш і больш бяспечна, чым людзі, а погляды робата ў гэтым выпадку ніякага значэння не маюць.

Зноскі