Магілёўская архідыяцэзія

Магілёўская архідыяцэзія
Рымскі абрад
Краіна	Расійская імперыя
Дата заснавання	15 красавіка 1783
Дата скасавання	13 красавіка 1991
Кафедральны сабор	Сабор Святога Станіслава
Тытул іерарха	Архібіскуп-мітрапаліт Магілёўскі
Карта
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Магілёўская архідыяцэзія — у мінулым каталіцкая епархія (дыяцэзія) у Расійскай імперыі.

Утворана 15 красавіка 1783 года. 13 красавіка 1991 уключана ў Мінска-Магілёўскую архідыяцэзію.

Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай, калі да Расійскай імперыі былі далучаныя тэрыторыі, на якіх пражывала каля мільёна каталікоў лацінскага і візантыйскага абрадаў, Кацярына II указам ад 25 снежня 1772 абвясціла аб маючым адбыцца прызначэнні біскупа, якому будуць даручаны у духоўнае кіраванне ўсё рымска-каталіцкія цэрквы і манастыры ў Расійскай імперыі. Праз год, 3 снежня 1773 быў выдадзены ўказ аб стварэнні Беларускай каталіцкай епархіі і аб прызначэнні біскупа Беларускага з рэзідэнцыяй у Магілёве, якому падпарадкоўваліся ўсе каталікі лацінскага абраду ў Расіі (у тым ліку ў Маскве і Санкт-Пецярбургу). Затым, указам ад 28 студзеня 1782, Беларуская епархія была ператворана ў Магілёўскую архідыяцэзію.

Нунцый Джавані Андрэа Аркеці, дзейнічаючы на падставе паўнамоцтваў, дадзеных яму Папам Піем VI, кананічна зацвердзіў стварэнне Магілёўскай архідыяцэзіі 19 снежня 1783.

Імператар Павел I указам ад 9 мая 1798 узвёў архібіскупа Магілёўскага ў сан мітрапаліта, дазволіўшы яму знаходзіцца ў Санкт-Пецярбургу. Услед за гэтым нунцый Ларэнса Літта актам ад 7 жніўня 1798 пацвердзіў за Магілёўскай архідыяцэзіяй «мітрапаліцкае права» ў адносінах да ўсіх каталікоў лацінскага абраду ў Расійскай імперыі. Дзеянні нунцыя былі зацверджаны Папам Піем VI 17 лістапада 1798.

Магілёўскія мітрапаліты, як правіла, знаходзіліся ў Санкт-Пецярбургу.

18 чэрвеня 1920 года Рымскі Папа Бенедыкт XV выпусціў булу Inter alias, якой заснаваў апостальскі вікарыят Фінляндыі, вылучыўшы яго з Магілёўскай архідыяцэзіі.

Распачатыя пры савецкай улады ганенні на рэлігію паступова разбурылі ўсе структуры каталіцкай царквы ў СССР. На падставе дэкрэту Пія XI ад 10 сакавіка 1926 Магілёўская архідыяцэзія была падзелена на пяць апостальскіх адміністратур: у Магілёве, Маскве, Ленінградзе, Харкаве і Казані, Самары і Сімбірску. Само існаванне Магілёўскай архідыяцэзіі і мітраполіі да канца 1930-х стала фармальнасцю.

Пры аднаўленні і рэарганізацыі структур каталіцкай царквы на тэрыторыі СССР Папам Янам Паўлам II была ўтворана Мінска-Магілёўская архідыяцэзія і мітраполія, чыя юрысдыкцыя абмяжоўвалася толькі Беларуссю.

Магілёўскай мітраполіі на працягу яе існавання падпарадкоўваліся наступныя рымска-каталіцкія епархіі:

• Віленская (1798—1925)
• Самагіцкая (1798—1926)
• Луцка-Жытомірская (1798—1925)
• Камянецкая (1798—1991, у 1866—1918 далучана да Луцку-Жытомірскай епархіі)
• Мінская (1798—1991, 1869—1918)
• Тыраспальская (1848—1991)
• Рыжская (1918—1923)
• Жытомірская (1925—1991)

• Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч (1783—1826);
• Валерый Генрых Камёнка (1826—1828, 1833—1839, адміністратар);
• Каспар Цецішоўскі (1828—1831);
• Яахім Іосіф Грабоўскі (1828—1829, вікарны біскуп, дэ-факта кіраўнік мітраполіі);
• Ян Фелікс Шчыт (1829—1833, адміністратар);
• Ігнацы Паўлоўскі (1839—1842);
• Марцін Ласкі (1842—1848, адміністратар);
• Казімір Дмахоўскі (1849—1851);
• Ігнацы Галавінскі (1851—1855);
• Антоній Фіялкоўскі (1855—1856 - адміністратар; 1872—1883 — біскуп дыяцэзіяльны);
• Вацлаў Жылінскі (1856—1863);
• Юзаф Максіміліян Станеўскі (1863—1871, адміністратар)
• Юрый Івашкевіч (1871—1872, адміністратар)
• Аляксандр Казімір Гінтаўт-Дзевалтоўскі (1883—1889);
• Апалінарый Даўгяла (1889—1891, адміністратар)
• Сымон Марцін Казлоўскі (1891—1899);
• Караль Антоній Недзялкоўскі (1899—1901, адміністратар)
• Баляслаў Геранім Клапатоўскі (1901—1903);
• Стэфан Дзенісевіч (1903, 1905—1908, 1909—1910, адміністратар)
• Ежы Шэмбак (1903—1905);
• Апалінарый Унукоўскі (1908—1909);
• Вікенцій Ключынскі (1910—1914);
• Ян Цепляк (1914—1917, 1919—1923, адміністратар)
• Эдвард фон Роп (1917—1919);
• Баляслаў Слосканс (1926—1928 дэ-факта, 1926—1981 де-юрэ, адміністратар)

• Wasilewski, J. Arcybiskupi i administratorowie archidiecezji mohylowskiej / J. Wasilewski. — Pińsk : Drukarnia diecezjalna, 1930. — 198 s.

• гісторыя Рыма-каталіцкай царквы ў Расіі
• пералік кіраўнікоў епархіі Архівавана 12 сакавіка 2007.
• біяграфіі найбольш вядомых мітрапалітаў