Сараева

Горад
Сараева
басн.: Sarajevo
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Каардынаты
Кіраўнік
Заснаваны
1462
Плошча
  • 141,5 км²
Вышыня цэнтра
518 ± 1 м[1]
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 275 524 чал. (2013)[2]
Часавы пояс
Тэлефонны код
033
Паштовыя індэксы
71000
Афіцыйны сайт
sarajevo.ba (басн.)​ (англ.)​ (серб.)​ (харв.)
Сараева на карце Босніі і Герцагавіны
Сараева (Боснія і Герцагавіна)
Сараева
Сараева (Боснія і Герцагавіна)
Сараева

Сараева (басн.: Sarajevo [sǎrajɛʋɔ]) — горад у Босніі і Герцагавіне, сталіца краіны. Размешчаны на вышыні 500 м над узроўнем мора, стаіць на берагах ракі Міляцка. Індустрыяльны і культурны цэнтр краіны.

Гісторыя

Упершыню згадваецца ў 1244 пад назвай Врхбосна. У 1435 заваяваны туркамі-асманамі. 3 1507 называецца Сараева. На гэты час прыпадае росквіт горада як гандлёвага і рамеснага цэнтра. У XVII—XIX ст. неаднаразова зруйнаваны пажарамі. 3 сярэдзіны XIX ст. адміністрацыйны і палітычны цэнтр баснійскага намесніцтва Асманскай імперыі. У 1878—1908 галоўны горад Босніі, акупіраванай Аўстра-Венгрыяй. У 1908—18 адміністрацыйны цэнтр правінцый Боснія і Герцагавіна. 28.6.1914 у Сараеве забіты аўстрыйскі наследнік прастола Франц Фердынанд (Сараеўскае забойства). Са снежня 1918 у складзе Каралеўства сербаў, харватаў і славенцаў (з 1929 Югаславія). У ІІ сусветную вайну акупіраваны нацыстамі (1941-45). Адзін з цэнтраў Народна-вызваленчай вайны ў Югаславіі 1941-45. 3 1946 сталіца Босніі і Герцагавіны. У 1984 ў Сараеве адбыліся XIV зімовыя Алімпійскія гульні. У выніку ваенных дзеянняў пач. 1990-х г. горад перажыў цяжкія разбурэнні і пашкоджанні.

Насельніцтва

Па дадзеных перапісу 1991, колькасць насельніцтва складала 429672; па 2006 г. - каля 800000.

Гаспадарка

Тут знаходзяцца шматлікія прамысловыя прадпрыемствы (машынабудаванне, у т.л. аўтамабільная, электра-тэхнічная, радыёэлектронная прамысловасць; хімічная, тэкстыльная, гарбарна-абутковая, дрэваапрацоўчая, харчасмакавая). Саматужны выраб дываноў і рамёствы.

Транспарт

Вузел чыгунак і аўтадарог. Міжнародны аэрапорт.

Культура, адукацыя, навука

Акадэмія навук і мастацтваў Босніі і Герцагавіны. Універсітэт, кансерваторыя.

Музей Босніі і Герцагавіны. Мастацкая галерэя.

Архітэктура і планіроўка

Каларыт старога горада ствараюць пабудаваныя паводле ўсходняй традыцыі кварталы са шчыльнай планіроўкай. Захавалася сярэдневяковая Старая царква з абразамі XV—XVII ст. Узоры рэгіянальнага варыянта класічнага стылю турэцкай архітэктуры: мячэці Хусрэў-бега (1531) з мінарэтам выш. 45 м (арх. Сінан), Алі-Пашы (1561), Царова (1566) і інш., медрэсэ Хусрэў-бега (1537) і інш. Адметныя крытыя базары XVI ст. — паўпадземны безістэні Хусрэў-бега (1557, даўж. 109 м), купальны Бруса-безістэні (1557), каменныя масты — Козі (да 1550), Лацінскі (да 1565), Шэхерчэхайін (1620). 3 2-й пал. ХІХ ст. ўзводзіліся жылая забудова і грамадскія будынкі ў аўстрыйскіх архітэктурных стылях (гістарызм, сецэсіён) з выкарыстаннем усходніх (ратуша, кафедральны каталіцкі сабор) і класічных матываў (Прэзідыум урада, чыгуначнае ўпраўленне, Міністэрства фінансаў, тэатр, музей). Пабудовы 1918-45 і 2-й пал. ХХ ст. ў духу функцыяналізму: банкі, Вышэйшая педагагічная школа, чыгуначны вакзал, новыя карпусы ўніверсітэта, аэрапорт. Паводле генплана 1963 створаны новыя раёны (Габрычава).

Выбітныя асобы

Зноскі

  1. ↑ а б http://www.floodmap.net/Elevation/ElevationMap/?gi=3191281
  2. ↑ Population Праверана 20 лістапада 2016.

Літаратура