Торый

Торый (лац.: Thorium) Th — радыеактыўны хімічны элемент III групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 90. Адносіцца да актыноідаў.

Серабрыста-белы метал. Атамная маса 232,0381. Шчыльнасць 11 720 кг/м³. Тэмпература плаўлення 1750 °C. Ступень акіслення +4, радзей +2, +3.

Адкрыты ў 1828 годзе Ё. Берцэліусам.

Прыродныя крыніцы

Галоўная крыніца торыю — манацыт — мінерал, які ўтрымлівае фасфаты торыю і рэдказямельных элементаў, а таксама аксіды жалеза, крэмнію, інш. Рудой на торый таксама з’яўляецца мінерал тарыт (сілікат торыю)^[1].

Прымяненне

Сплавы торыю — высокатрывалыя, хімічна ўстойлівыя пры павышаных тэмпературах. З іх вырабляюць дэталі рэактыўных рухавікоў, ракет, гарачатрывалыя тыглі. Торый — перспектыўнае ядзернае паліва (крыніца урану-233).

Літаратура

• Болсун А. Н. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 346. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
• Химический словарь школьника / Б. Н. Кочергин, Л. Я. Горностаева, В. М. Макаревский, О. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 1990. — С. 200. — 255 с. — 75 000 экз. — ISBN 5-341-00127-3. (руск.)

Спасылкі

• Торий (хім. элемент)(недаступная спасылка) // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)