Трахеіды

Трахеіда дуба

Трахеі́ды[1] — мёртвыя адраўнелыя клеткі раслін, якія праводзяць ваду з растворанымі ў ёй рэчывамі і выконваюць механічную функцыю. Трапляюцца ў ксілеме (драўніне) вышэйшых раслін, за выключэннем некаторых пакрытанасенных (напрыклад, злакаў, асок). У папарацепадобных і ў большасці голанасенных раслін трахеіды — адзіныя праводныя элементы драўніны.

Даўжыня трахеід 0,5—10 мм (3—5 мм у хвоі і лістоўніцы[2], да 10 мм у агавы[2][1]), дыяметр да 0,1 мм[1]. Клеткі замкнёныя, выцягнутыя, звужаныя і завостраныя на канцах. У папярочным сячэнні звычайна многавугольныя. Сценкі з кольчатымі, спіральнымі, лесвічнымі, сетчатымі патаўшчэннямі або акаймаваны порамі. Размешчаны вертыкальнымі радамі.

У працэсе эвалюцыі з трахеід утварыліся сасуды, валакністыя трахеіды з абмежаванай вадаправоднасцю і спецыялізаваныя механічныя элементы — лібрыформ[2].

У палеабатаніцы трахеіды маюць важнае дыягнастычнае значэнне пры вызначэнні выкапнёвай драўніны[3].

Крыніцы

  1. ↑ а б в БелЭн 2002.
  2. ↑ а б в ВСЭ 1977.
  3. ↑ Паффенгольц 1978.

Літаратура

  • Трахеі́ды // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 522. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
  • Трахеи́ды // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 175. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
  • Трахеи́ды // Биологический энциклопедический словарь (руск.) / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — С. 641. — 831 с. — 100 000 экз.
  • Коровкин О. А. Трахеиды // Анатомия и морфология высших растений: словарь терминов. — М.: Дрофа, 2007. — 268 с. — ISBN 978-5-358-01214-1.
  • Трахеида // Словарь фитоанатомических терминов : учебное пособие : [более 500 терминов] / Л. И. Лотова, М. В. Нилова, А. И. Рудько. — Москва : URSS, Ленанд, 2007. — С. 82. — 109 с. : ил., табл. : 22 см; ISBN 978-5-382-00179-1. (руск.)
  • Трахеиды // Биология: термины и понятия: словарь-справочник для учащихся и абитуриентов / Н. Д. Лисов. — Мн.: Народная асвета, 2008. — С. 59. — 303 с. — 4 000 экз. — ISBN 978-985-12-2115-4.
  • Трахеиды // Геологический словарь : в 2 т. Т. 2: Н—Я (руск.) / Х. А. Арсланов, М. Н. Голубчина, А. Д. Искандерова и др.; гл. ред. акад. К. Н. Паффенгольц (отв. ред.) и др.. — М.: Недра, 1978. — С. 323. — 456 с. — 40 000 экз.


commons: Трахеіды на Вікісховішчы