Туя заходняя

Туя заходняя
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Хвойныя Клас:  Хвойныя Парадак:  Хвоі Сямейства:  Кіпарысавыя Падсямейства:  Кіпарысавыя Род:  Туя Від:  Туя заходняя
Міжнародная навуковая назва
Thuja occidentalis L. (1753)
Сінонімы
Cupressus arborvitae Targ. Tozz. Thuja odorata Marshall Thuja procera Salisb. Thuja theophrastii C.Bauhin ex Nieuwl.
Арэал
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   505490 NCBI   3317 EOL   1034927 IPNI   263956-1 TPL   kew-2432938

Туя заходняя^[1], Туя звычайная^[2], Негніючка, Туя^[3] (Thuja occidentalis) — вечназялёнае хвойнае дрэва сямейства кіпарысавых.

Дрэва вышынёй да 20 м з канічнай кронай. Кара гладкая карычневая, да старасці адслойваецца ў выглядзе вузкіх стужак. Маладыя парасткі плоскія, ярка-зялёныя. Расліна аднадомная. Хвоя цёмна-зялёная, тупая, лускападобная, лускваінкі налягаюць адзна на адну. У садовых форм (якіх звыш 120) хвоя можа быць залацістая, блакітнаватая і іншага колеру. Жыве хвоя 2-3 гады. Спелыя шышкі яйкападобна-даўгаватыя, даўжынёй 7-15 мм, адагнутыя дадолу, дробныя, дравяністыя, складаюцца з 3-6 пар скурыстых, здзеравянелых лускваінак светла-карычневага колеру, размешчаных крыж-накрыж. Насенне пляскатае, з двума вузкімі саламяна-жоўтымі крыльцамі. Насенне спее і высыпаецца з шышык восенню ў год апылення. Драўніна чырвоная, параўнальна мяккая, вельмі трывалая, без смаляных хадоў.

Пры натуральным росце крона шырокавугольная і галінуецца ў гарызантальнай плоскасці. Ва ўмовах культуры можна сустрэць дрэвы з самай разнастайнай формай кроны, штучна атрыманай пры дапамозе садовых нажніц. Маладыя парасткі плоскія, зялёныя, на трэці год робяцца круглымі, чырвона-бурымі. Верхні бок парасткаў цёмна-зялёны і бліскучы, ніжни матавы, светлы.

Шышкі прадаўгаватыя, невялікія, даўжынёй 10-12 мм, фармуюцца на канцах атожылкаў. Няспелыя шышкі зялёныя, а лускавінкі спелых шышак дзеравянеюць і становяцца карычневымі або бураватымі.

У Еўропу была завезена ў першай палове XVI ст. з Паўночнай Амерыкі. Расце павольна, асабліва ў першую палову жыцця. З’яўляецца адным з самых распаўсюджаных дэкаратыўных паркавых дрэў. Яна даволі даўгавечная, дажывае да 1000 і больш гадоў, зімаўстойлівая, ценевынослівая, не вельмі патрабавальная да ўрадлівасці глебы і выдатна пераносіць стрыжку. Шырока і паўсюдна разводзіцца ў садах і парках.