नेपाल के प्रशासनिक बिभाजन

संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल एगो छोट देश ह जवन दक्षिण एशिया में भारत आ चीन के बीच में स्थित बा। ई देश पुरी तरह से स्थलरुद्ध बा कहे के मतलब ह इ देश के भू-भाग समुन्दर के ना छुयेला।
२० सितम्बर २०१५ के जारी भइल नया संविधान के हिसाब से नेपाल अब ७ गो प्रदेश में बंट गइल बा।
नयका प्रशासनिक विभाजन
नयका प्रशासनिक विभाजन (२० सितम्बर २०१५ के जारी संविधान) के हिसाब से नेपाल के ७ गो प्रदेश आ ७४४ पालिका (नगरपालिका आ गांवपालिका) में बांटल गइल बा। ३ गो जिला सभ के तोड़ के नया ३ गो अउर जिला बन गइल बा। कुल मिला के अब ७८ गो जिला हो गइल बा।
प्रदेश सभ
प्रदेश सभ के नामकरण उ प्रदेश के विधान परिषद द्वारा होखे के प्रावधान बा। फिलहाल प्रदेश सभ के ओकर संख्या के आधार से जानल जाऽला।
प्रदेश सभ के नाम ई तरह बा:
- कोशी प्रदेश
- प्रदेश संख्या २
- प्रदेश संख्या ३
- प्रदेश संख्या ४
- प्रदेश संख्या ५
- प्रदेश संख्या ६
- प्रदेश संख्या ७
जिला सभ
नेपाल में पहिले से ७५ गो जिला रहल जवन विकास क्षेत्र आ अंचल में बँटल रहल। जिला के जिम्मेदारी जिला विकास समिति के पास रहल।
अब कुछ जिला सभ के तोड़ के ७८ गो जिला बना दिहल गइल बा आ जिला विकास समिति के नाम [[जिला समन्वय समिति हो गइल बा। कुछ अधिकार में भी बदलाव भइल बा।
पालिका
नेपाल में अब कुल ७४४ पालिका बाड़े जे में महानगरपालिका, उपमहानगरपालिका, नगरपालिका आ गांवपालिका आवेला।
प्राकृतिक विभाजन

नेपाल प्राकृतिक रुप से तीन भाग में विभाजित बा।
पुरनका प्रशासनिक विभाजन

प्रशासनिक रुप से नेपाल के 5 विकास क्षेत्र, 14 अंचल आ 75 जिला में विभाजित करल गइल बा। चार पाँचगो जिला मिला के एगो अंचल आ दु-तीन गो अंचल मिला के एगो विकास क्षेत्र बनल बा।
विकास क्षेत्र
sr. | विकास क्षेत्र | मुख्यालय | क्षेत्रफल (km2.) | जनसंख्या (2011) |
---|---|---|---|---|
1 | पूर्वांचल विकास क्षेत्र | धनकुटा | 28,456 | 5,811,555 |
2 | मध्यमांचल विकास क्षेत्र, नेपाल | काठमांडु | 27,410 | 9,656,985 |
3 | पश्चिमांचल विकास क्षेत्र | पोखरा | 29,398 | 4,926,765 |
4 | मध्य पश्चिमांचल विकास क्षेत्र | बिरेन्द्रनगर | 42,378 | 3,546,682 |
5 | सुदूर पश्चिमांचल विकास क्षेत्र | दिपायल | 19,539 | 2,552,517 |
नेपाल | काठमांडु | 147,181 | 26,494,504 |
अंचल
क्रम | क्षेत्र | अंचल | मुख्यालय | क्षेत्रफल (km2.) | जनसंख्या (2011) |
---|---|---|---|---|---|
1 | पूर्वांचल | मेची | इलाम | 8,196 | 1,422,182 |
2 | कोशी | बिराटनगर | 9,669 | 2,335,047 | |
3 | सगरमाथा | राजविराज | 10,591 | 2,054,326 | |
4 | मध्यमांचल | जनकपुर | जलेश्वर | 9,669 | 2,837,481 |
5 | बागमति | काठमांडु | 9,428, | 3,843,596 | |
6 | नारायणी | बिरगंज | 8,313 | 2,975,908 | |
7 | पश्चिमांचल | गंडकी | पोखरा | 12,275 | 1,549,857 |
8 | लुम्बिनी | बुटवल | 8,975 | 2,834,612 | |
9 | धौलागिरी | बाग्लुंग | 8,148 | 542,296 | |
10 | मध्य-पश्चिमांचल | राप्ती | तुलसीपुर | 10,482 | 1,456202 |
11 | कर्नाली | जुम्ला | 21,351 | 388,713 | |
12 | भेरी | नेपालगंज | 10,545 | 1701,767 | |
13 | सुदूर पश्चिमांचल | सेती | धनगढ़ी | 12,550 | 1,575,003 |
14 | महाकाली | महेन्द्रनगर | 6,989 | 977,514 | |
नेपाल | 14 अंचल | काठमांडु | 147,181 | 26,494,504 |
नेपाल के जिला
नेपाल में 75 गो जिला बा।

क्रम | जिला | मुख्यालय | क्षेत्रफल (km2.) | जनसंख्या (2011) |
---|---|---|---|---|
1 | झापा जिला | (चन्द्रगढ़ी) | ||
2 | इलाम जिला | (इलाम) | ||
3 | पाँचथर जिला | (फिदिम) | ||
4 | ताप्लेजुँग जिला | (ताप्लेजुँग) | ||
5 | मोरंग जिला | (बिराटनगर) | ||
6 | सुनसरी जिला | (इनरुआ) | ||
7 | भोजपुर जिला | (भोजपुर) | ||
8 | धनकुटा जिला | (धनकुटा) | ||
9 | तेह्रथुम जिला | (म्यांगलुंग) | ||
10 | संखुवासभा जिला | (खाँदबारी) | ||
11 | सप्तरी जिला | (राजबिराज) | ||
12 | सिराहा जिला | (सिराहा) | ||
13 | उदयपुर जिला | (त्रियुगा) | ||
14 | खोटांग जिला | (दिक्तेल) | ||
15 | ओखलढुंगा जिला | (ओखलढुंगा) | ||
16 | सोलुखुम्बु जिला | (सल्लेरी) | ||
17 | धनुषा जिला | (जनकपुर) | ||
18 | महोत्तरी जिला | (जलेश्वर) | ||
19 | सर्लाही जिला | (मलंगवा) | ||
20 | सिन्धुली जिला | (कमलामाई) | ||
21 | रामेछाप जिला | (मंथली) | ||
22 | दोलखा जिला | (चरीकोट) | ||
23 | भक्तपुर जिला | (भक्तपुर) | ||
24 | धादिंग जिला | (धादिंग बेसी) | ||
25 | काठमांडु जिला | (काठमांडु) | ||
26 | काभ्रेपाल्चोक जिला | (धुलिखेल) | ||
27 | ललितपुर जिला | (ललितपुर) | ||
28 | नुवाकोट जिला | (बिदूर) | ||
29 | रसूवा जिला | (धुन्चे) | ||
30 | सिन्धुपाल्चोक जिला | (चौतारा) | ||
31 | बारा जिला | (कलैया) | ||
32 | पर्सा जिला | (बिरगंज) | ||
33 | रौतहट जिला | (गौर) | ||
34 | चितवन जिला | (भरतपुर) | ||
35 | मकवानपुर जिला | (हेटौंड़ा) | ||
36 | गोर्खा जिला | (गोर्खा) | ||
37 | कास्की जिला | (पोखरा) | ||
38 | लम्जुंग जिला | (Besisahar) | ||
39 | स्यांगजा जिला | (स्यांगजा) | ||
40 | तनहु जिला | (ब्यास) | ||
41 | मनांग जिला | (चामे) | ||
42 | कपिलवस्तु जिला | (कपिलवस्तु) | ||
43 | नवलपरासी जिला | (परासी) | ||
44 | रुपनदेही जिला | (सिद्धार्थनगर) | ||
45 | अर्घाखाँची जिला | (सन्धिखड्का) | ||
46 | गुल्मी जिला | (तमघास) | ||
47 | पाल्पा जिला | (तानसेन) | ||
48 | बाग्लुंग जिला | (बाग्लुंग) | ||
49 | म्याग्दी जिला | (बेनी) | ||
50 | पर्बत जिला | (कुस्मा) | ||
51 | मुस्तांग जिला | (जोमसोम) | ||
52 | दांग देवखुरी जिला | (त्रिभूवननगर) | ||
53 | प्युठान जिला | (प्युठान खलंगा) | ||
54 | रोल्पा जिला | (लिवांग) | ||
55 | रुकुम जिला | (मुसीकोट) | ||
56 | सल्यान जिला | (सल्यान) | ||
57 | डोल्पा जिला | (दूनई) | ||
58 | हुम्ला जिला | (सिमिकोट) | ||
59 | जुम्ला जिला | (जुम्ला खलंगा) | ||
60 | कालीकोट जिला | (मनमा) | ||
61 | मुगू जिला | (गमगढी) | ||
62 | बांके जिला | (नेपालगंज) | ||
63 | बर्दिया जिला | (गुलरिया) | ||
64 | सुर्खेत जिला | (बिरेन्द्रनगर) | ||
65 | दैलेख जिला | (नारायण) | ||
66 | जाजरकोट जिला | (खलंगा) | ||
67 | कैलाली जिला | (धनगढी) | ||
68 | अछाम जिला | (मंगलसेन) | ||
69 | डोटी जिला | (दिपायल) | ||
70 | बझांग जिला | (चैनपुर) | ||
71 | बाजुरा जिला | (मर्तडी) | ||
72 | कंचनपुर जिला | (भीम दत्ता) | ||
73 | डडेलधुरा जिला | (डडेलधुरा) | ||
74 | बैतडी जिला | (बैतडी) | ||
75 | दार्चुला जिला | (दार्चुला) |
नगर कार्यपालिका
नेपाल में वर्तमान समय में प्रशासनिक बिभाजन के एगो इकाई नगरपालिका बा आ नगरसभा के निर्वाचनके अन्तिम नतिजा प्राप्त होला के 15 दिनभितर 20 सदस्यीय नगर कार्यपालिका के गठन होबेला।
गठन
- नगरसभा के मेयर: 1 जन
- नगरसभा के उपमेयर: 1 जन
- वार्ड अध्यक्ष: हरेक वार्ड मे एक-एक आदमी
महिला सदस्य: 5 जन (जौन नगरसभाके सदस्य सभ अपन मे से निर्वाचित क के 5 गो महिला सदस्य)
दलित वा अल्पसंख्यक सदस्य 3 जन (नगर सभाके सदस्य सभ दलित वा अल्पसंख्यक समुदाय मे से वा नगर सभा के बाहर के व्यक्ति के चुने परेला इ 3 जन सदस्य नगर सभाके सदस्य होव सकेला मुदा इ लोकनि के मताधिकार ना होला)