Ugljikovodik

Ugljikovodici su organski hemijski spojevi ugljika i vodika. Sastoje se od "kostura" atoma ugljika na koje su vezani atomi vodika (i nekih drugih elemenata).

Podjela

Glavna podjela ugljikovodika je prema obliku ugljikovog "kostura". Dalje se dijele uglavnom po zasićenosti.

aciklički (alifatski) - atomi ugljika čine lančaste molekule.
- zasićeni - alkani - atomi ugljika su vezani samo jednostrukom kovalentnom vezom.
- nezasićeni
  - alkeni - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i dvostruka kovalentna veza.
  - alkini - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i trostruka kovalentna veza.
ciklički - atomi ugljika čine prstenaste molekule.
- karbociklički - prsten je građen samo od atoma ugljika.
  - zasićeni - cikloalkani - atomi ugljika su vezani samo jednostrukom kovalentnom vezom.
  - nezasićeni - cikloalkeni - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i dvostruka kovalentna veza.
  - aromatski - areni - u prstenu su jednostruka i dvostruka kovalentna veza poredane naizmjenično.
- heterociklički - u prstenu postoje i drugi atomi (koji se nazivaju heteroatomima) osim atoma ugljika (npr. atom kisika, azota, sumpora, itd.).

Aromatski ugljikovodici

Naziv dolazi od grčkog aroma (miris). U 19. vijeku Kekule otkriva strukturu benzena. Molekulska formula benzena je C₆H₆, a izvori su katran kamenog uglja, nafta.

Poznatiji aromatski ugljikovodici: antracen i naftalen.

Reakcije ugljikovodika

Supstitucija - reakcije supstitucije ili zamjene su reakcije zasićenih i aromatskih ugljikovodika pri čemu se atom vodika iz molekule zamjenjuje atomom drugog elementa ili drugom grupom.

Također pogledajte

Funkcionalna grupa