میرنشینی شرڤان

میرنشینی شرڤان[١] (ساڵی ١٨٤٠ەکان؛ بە کوردیی باکووری: Mîrektiya Şêrwanê) شێروان یاخود شیرڤان، میرنشینێکی کوردی بوو کە لە دوای ڕووخانی دەوڵەتی ئەییووبی لە دەوروبەریی شاری شرڤان دامەزرا. دامەزرێنەری شرڤان، ئەمیر حەسەن بوو کە خزمی میر کۆری میرنشینی سۆران بوو.[٢] لە کۆتاییدا میرنشینەکە بەھۆی سیاسەتەکانی ناوەندگەرایی عوسمانییەکان لە ناوەڕاستی ساڵانی ١٨٤٠دا سەروەریی خۆی لەدەستدا و سەرکردە کوردەکانی دەرکران.[٣] لە لووتکەی دەسەڵاتیدا، میرنشینەکە بەشێکی زۆری ناوچەکەی لە بەتلیسەوە تا ھەکاری لەخۆ گرتبوو.[٣][٤]

مێژوو

باوباپیرانی فەرمانڕەواکانی شرڤان وەزیر بوون لە دەوڵەتی ئەییووبی و دەنگۆ ھەیە کە لە حەسەنکێفەوە سەرچاوەیان گرتووە. لە سەردەمی میر حەسەن، میرنشینەکە بەسەر سێ ناوچەی دەرەبەگایەتیدا دابەش بوو کە بریتی بوون لە شرڤان (ناوەند)، کفرە و ئیرڤان. حەسەن دوای ئەوە میر شا محەممەدی کوڕی کردە جێنشین و چوار کوڕەکەی دیکەی ڕەوانەی قەڵا جیاوازەکان کران بۆ ئەوەی حوکمڕانی کفرە و ئیرڤان بکەن.[٥]

کاتێک تەیمووری لەنگ لە ساڵی ١٣٩٤ ھاتە ناوچەکە، میرنشینی شرڤانی گرت و لە ساڵی ١٤٠٢دا ڕادەستی قەرا عوسمانی ئاق قۆینلۆ کرد. ناوچەکە لەلایەن شا ئیسماعیلی یەکەمەوە لە ساڵی ١٥٠٨ گیرا.[٦][٧]

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان

  1. ^ Çiftçi، Erdal (April 2018). «Fragile alliances in the Ottoman East: the Heyderan Tribe and the empire, 1820 - 1929». 48. Bilkent University.
  2. ^ Zeki Bey، Mehmet Emin (١٩٤٥). Kürd ve Kürdistan Ünlüleri (بە تورکی). Spånga: Apec. لاپەڕە ١٢٦. ژپنک ٩١-٨٩٠١٤-٤٥-٦.
  3. ^ ئ ا Verheij، Jelle (٣٠ی ئازاری ٢٠١٨). «"The year of the firman:" The 1895 massacres in Hizan and Şirvan (Bitlis vilayet)». Études arméniennes contemporaines (10): ١٢٥–١٥٩. doi:١٠.٤٠٠٠/eac.١٤٩٥. ISSN ٢٢٦٩-٥٢٨١. لە ٢٤ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  4. ^ Sumeli، Yusuf. «Özpınar Köyu - Tarihçe» (بە تورکی). لە ٢٤ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  5. ^ Barb، Alfred (1857). Sitzungsberichte der Philosophisch-Historischen Klasse der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften: Geschichtliche Skizze der in der Chronik von Scheref behandelten dreiunddreissig verschiedenen kurdischen Für stengeschlechter (بە ئەڵمانی). Vol. ٢٢. Vienna: K. K. Hof- und Staatsdruckerei. لاپەڕە ١٦–١٧.
  6. ^ Çelik، Abdurrezzak (2019). «XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Siirt Sancağının İdari ve Sosyo Ekonomik Durumu» (PDF) (بە تورکی). Siirt University: ١٤. {cite journal}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی)
  7. ^ Facts On File, Incorporated (٢٠٠٩). Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East. Infobase Publishing. لاپەڕە ٣١. ژپنک ٩٧٨-١-٤٣٨١-٢٦٧٦-٠.