Вилĕ чĕлхе
Çухалнă чĕлхе — тăван чĕлхе вырăнне хурса калаçакан çынсемсĕр чĕлхе.
Анлă тĕпчевлĕ сăнав
Вуламалли
- Adelaar, Willem F. H.; & Muysken, Pieter C. (2004). The languages of the Andes. Cambridge language surveys. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36275-7.
- Brenzinger, Matthias (ed.) (1992) Language Death: Factual and Theoretical Explorations with Special Reference to East Africa. Berlin/New York: Mouton de Gruyter. ISBN 978-3-11-013404-9.
- Campbell, Lyle; & Mithun, Marianne (Eds.). (1979). The languages of native America: Historical and comparative assessment. Austin: University of Texas Press. ISBN 0-292-74624-5.
- Dorian, Nancy C. (1978). Fate of morphological complexity in language death: Evidence from East Sutherland Gaelic. Language, 54 (3), 590-609.
- Dorian, Nancy C. (1981). Language death: The life cycle of a Scottish Gaelic dialect. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-7785-6.
- Dressler, Wolfgand & Wodak-Leodolter, Ruth (eds.) (1977) Language death (International Journal of the Sociology of Language vol. 12). The Hague: Mouton.
- Gordon, Raymond G., Jr. (Ed.). (2005). Ethnologue: Languages of the world (15th ed.). Dallas, TX: SIL International. ISBN 1-55671-159-X. (Online version: http://www.ethnologue.com).
- Harrison, K. David. (2007) When Languages Die: The Extinction of the World's Languages and the Erosion of Human Knowledge. New York and London: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-518192-0.
- Mithun, Marianne. (1999). The languages of Native North America. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-23228-7 (hbk); ISBN 0-521-29875-X.
- Mohan, Peggy; & Zador, Paul. (1986). Discontinuity in a life cycle: The death of Trinidad Bhojpuri. Language, 62 (2), 291-319.
- Sasse, Hans-Jürgen (1992) 'Theory of language death', in Brenzinger (ed.) Language Death, pp. 7–30.
- Schilling-Estes, Natalie; & Wolfram, Walt. (1999). Alternative models of dialect death: Dissipation vs. concentration. Language, 75 (3), 486-521.
- Sebeok, Thomas A. (Ed.). (1973). Linguistics in North America (parts 1 & 2). Current trends in linguistics (Vol. 10). The Hauge: Mouton. (Reprinted as Sebeok 1976).
- Skutnabb-Kangas, Tove. (2000). Linguistic genocide in education or worldwide diversity and human rights? Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. ISBN 0-8058-3468-0.
Çавăн пекех
Тĕрĕк чĕлхисем, чĕлхевĕсем, диалекчĕсем, калаçăвĕсем |
|
|---|---|
| пратĕрĕк † | |
| Пăлхар ушкăнĕ | |
| Авалхи тĕрĕк |
авалхи кăркăс (енисей-кăркăс) † | орхон-енисей (ватă тĕрĕк) | уйгур рунă (орхон-уйгур) † |
| Туçи алтай (вăта-тухăç) ушкăнĕ1 |
кăркăс-кăпчак3: кăркăс (çурçĕр кăркăс, ферган-кăпчак (†), кăнтăр кăркăс), кăнтăр алтай (диал.: хăй алтай (ойрот), теленгит, телеут) | çурçĕр алтай1: шор челхин кондом диалекчĕ2, чулăм челхин анат чулăм диалекчĕ2, çурçĕр алтай (диал.: кумандă, челкан) | тапалар3 |
| Карлук ушкăнĕ |
карлук-уйгур: авалхи уйгур †, карахан (карахан-уйгур) †, халаджа (аргу)1 | карлук-хорезм: çыруллă ватă литература чĕлхисем — хорезм-тĕрĕк †, чагатай, тĕрĕк чĕлхи †, хальхи — айна ‡, или-тĕрĕк, лобнор ‡1, узбек, уйгур (çĕнĕ уйгур), хотан2, хотон (†) ‡1, кăнтăр кăркăс — карлук диалекчĕсем2 |
| Кăпчак ушкăнĕ |
авалхи кăпчак † | нухай-кăпчак: алабуга-нухай2, аçтăрхан-нухай2, казах, каракалпак, нухай, крым тутар чĕлхин çеçенхир диалекчĕ, узбек-нухай (узбек чĕлхин кăпчак диалекчĕсем) ‡2, ферган-кăпчак — нухай-кăпчак диалекчĕсем2, кăнтăр кăркăс — нухай-кăпчак диалекчĕсем2, юртă-нухай2 | атăл-кăпчак: пушкăрт, çĕпĕр-тутар, тутар (диал.: мишер) | половец-кăпчак: авалхи половец †, караим крым тутар1 (караим, крым диалекчĕ2, крым тутар (литература), крымчак2, крым тутар чĕлхин вăтам диалекчĕ, урум (азовçум) — кăпчак пуплевĕсем2), кумăк-карачай-балкар1 (эрмен-кăпчак †, карачай-балкар, кумăк), мамлюк-кăпчак † |
| Огуз ушкăнĕ |
авалхи огуз † | печенег †1 | салар | çурçĕр узбек (икан-карабулак) | хăй огуз: азербайджан (диалектсем) | айналлу2 | афшар2 | балкан-гагауз | гагауз | кашкай2 | осман † | салчук2 | сири-туркмен2 | сонкор-тĕрĕк | турккă (диал.: кипр) | туркмен (диал.: трухмен) | урум (азовçум) — огуз пуплевĕсем | хорасан-тĕрĕк (диал.: боджнурди) | хорезм (ӳспек чĕлхин огуз диалекчĕсем)2 | цалк2 | крым тутар чĕлхин кăнтăр çыранĕн диалекчĕ |
| Саян (тобас) ушкăнĕ | |
| Хакас (кăркăс) ушкăнĕ |
сарăк-югур (хара-йогур) | фуюй-кăркăс | хакас-алтай: шор чĕлхин мрас диалекчĕ2, чулăм чĕлхин вăтам калаçăвĕ2, хакас |
| Якут ушкăнĕ |
ака теекен | о-теекен, çав шутра долган2, якут литератури |
| Çырулăх |
орхон-ениçей рунисем | пăлхар рунисем | яналиф |
| Асăрхавсем: 1 чĕлхе е чĕлхе ушкăнĕн классификацийĕ тавлашуллă, чĕлхе ушкăнĕ гипотезăллă (Терĕк чĕлхисен классификацийĕ пăхăр); 2 «чĕлхе» термина уса курни йăнăш («чĕлхе е диалект» проблема пăхăр); 3 кăпчак, пулас; † çухалнă, уйрăлнă е улшăннă чĕлхесем; (†) çухалнă чĕлхесем, пулас; ‡ хутăш чĕлхесем | |
|
Ку тĕнче чĕлхисен пĕри пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |